คลินิกเสริมความงามกับรูปแบบความสัมพันธ์ของการแพทย์สมัยใหม่
คำสำคัญ:
คลินิกเสริมความงาม, การแพทย์สมัยใหม่, รูปแบบความสัมพันธ์, เครือข่าย - ผู้กระทำบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์การศึกษา (1) เพื่อศึกษารูปแบบความสัมพันธ์ของการแพทย์สมัยใหม่ที่เกิดขึ้นในบริบทคลินิกเสริมความงาม (2) เพื่อศึกษาพลวัตในการศึกษาความสัมพันธ์การแพทย์สมัยใหม่จากบริบทที่เกิดขึ้นในคลินิกเสริมความงาม ด้วยการใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพและเชื่อมโยงแนววิธีการศึกษาในลักษณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีศึกษา (Science and Technology Studies: STS) เข้ากับปรากฏการณ์ที่ศึกษา และใช้ทฤษฎีเครือข่าย-ผู้กระทำ เป็นกรอบในการวิเคราะห์และอธิบายปรากฏการณ์
ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่า รูปแบบความสัมพันธ์ของการแพทย์สมัยใหม่ ไม่ได้เป็นเพียงความสัมพันธ์ด้วยการรักษาความเจ็บป่วย หรือระหว่างแพทย์กับคนไข้เท่านั้น แต่ยังเป็นความสัมพันธ์ที่ตั้งอยู่บนเงื่อนไขของความงามและมีความสัมพันธ์หลากหลายชุด ทั้งคนไข้ แพทย์ พนักงานขายคอร์ส รวมทั้งสิ่งที่ไม่ใช่มนุษย์อย่างอุปกรณ์เทคโนโลยีการแพทย์ วัตถุหรือสิ่งของต่าง ๆ ในคลินิกเสริมความงามที่มีอำนาจกระทำและส่งผลในเชิงรูปแบบความสัมพันธ์ อีกทั้งยังมีส่วนสำคัญต่อการประกอบสร้างความจริงของความงามอีกด้วย การศึกษาความสัมพันธ์ของการแพทย์สมัยใหม่ จึงไม่อาจละเลยการนำตัวแสดงของสรรพสิ่งที่ไม่ใช่มนุษย์เข้ามาศึกษาร่วมด้วย ว่ามีส่วนสำคัญต่อการประกอบสร้างความจริง หรือการทำงานของชุดความรู้และความสัมพันธ์ของการแพทย์สมัยใหม่อย่างไร
เอกสารอ้างอิง
กรุงเทพธุรกิจ. (2564). จับตา ‘ตลาดศัลยกรรมความงาม’ หลัง ‘เปิดประเทศ’. สืบค้นเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม 2565, จาก https://www.bangkokbiznews.com/social/971782.
โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์. (2559). ศาสตร์-อศาสตร์: มานุษยวิทยา ณ จุดเปลี่ยนทางภววิทยา. ใน จันทนี เจริญศรี (บรรณาธิการ). ศาสตร์ อศาสตร์: เข้ามาข้างนอก ออกไปข้างใน. (น. 142-167). กรุงเทพฯ: พารากราฟ.
โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์. (2561). มานุษยวิทยาการแพทย์ในศตวรรษที่ ๒๑. สืบค้นเมื่อวันที่ 24 พฤษภาคม 2565, จาก http://www.shi.or.th/content/45087/1/.
คณาวุฒิ จุฑาวรกุล. (2563). สวยเลือกได้ : เลือกคลินิกความงามและหัตถการแบบไหน สวยตรงใจ ตรงจุด. สืบค้นเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม 2565, จาก https://www.ktc.co.th/article/lifestyle/beauty-and-operative-clinic#.
จักรกริช สังขมณี. (2559). ความไม่ (เคย) เป็นสมัยใหม่ของศาสตร์-อศาสตร์: อวัตถุวิสัย อมนุษยนิยม และเครือข่าย-ผู้กระทำ. วิทยา. ใน จันทนี เจริญศรี (บรรณาธิการ). ศาสตร์ อศาสตร์: เข้ามาข้างนอก ออกไปข้างใน. (น. 142-167). กรุงเทพฯ: พารากราฟ.
จักรกริช สังขมณี. (2564ก). มานุษยวิทยาบนคลื่นวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และโลกดิจิทัล. ใน โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์, นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ และ อาทิตย์ เคนมี (บรรณาธิการ). สืบทฤษฎี สาววิธีคิด: การเดินทางของมานุษยวิทยา. (น. 279-297). กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).
จักรกริช สังขมณี. (2564ข). วิธีวิทยาใน STS. ใน ยุกติ มุกดาวิจิตร และ ชัชชล อัจนากิตติ (บรรณาธิการ). มานุษยวิทยาพ้นมนุษย์. (น. 53-93). กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).
จำเนียร จวงตระกูล. (2561). ปัญหาการกำหนดกลุ่มตัวอย่างและวิธีการสุ่มตัวอย่างในการวิจัยเชิงคุณภาพ. วารสารบริหารธุรกิจและสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง. 1(2), 1-21.
ชนกพร ชูติกมลธรรม. (2563). Material Turn ในสาขาประวัติศาสตร์ทฤษฎี Actor-Network กับแนวคิดวัตถุในฐานะผู้กระทำการทางประวัติศาสตร์. วารสารศิลปศาสตร์. 20(1), 97-125.
ชัชชล อัจนากิตติ. (2564). ทฤษฎีเครือข่าย-ผู้กระทำ (Actor-Network Theory). สืบค้นเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม 2565, จาก https://www.sac.or.th/databases/anthropology-concepts/glossary/170.
ณัฐยา สมวะเวียง. (2558). การแพทย์พื้นบ้านกับการเยียวยารักษาความเจ็บป่วยทางจิตใจในสังคมไทยภาคเหนือ. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, บัณฑิตวิทยาลัย, สาขาการพัฒนาสังคม.
ดวงกมล ศรีประเสริฐ. (2561). อำนาจแพทย์ และรูปแบบความสัมพันธ์ระหว่างแพทย์กับผู้ป่วย. วารสารธรรมศาสตร์. 37(1), 78-95.
เบญจมาศ วิธี. (2564). เปิด 10 อันดับ ธุรกิจมาแรงปี 65 กลุ่มไหนเป็น ดาวรุ่ง-ดาวร่วง. สืบค้นเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม 2565, จาก https://workpointtoday.com/top-business-trends-of2022/?fbclid=lwAR33KRntcFihwsm_pdT866DlrNrLx-aYvWIu7TiWQkZXfY7ZrpxQecfHkME.
ปกรณ์ คงสวัสดิ์. (2559). ชีวาณูสงเคราะห์: วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีชีวภาพใต้ร่มพระบารมี ณ สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง อ.ฝาง จ.เชียงใหม่. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา, สาขามานุษยวิทยา.
พิมพ์ชนก วรรณแจ่ม, ศิริวัฒน์ จิระเดชประไพ, บัญญัติ ยงย่วน และ สมใจ นกดี. (2560). รูปแบบการดูแลรักษาสุขภาพโดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านการแพทย์พื้นบ้านในอำเภอท่าตะเกียบ จังหวัดฉะเชิงเทรา. วารสารวิจัยและพัฒนา วไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์. 12(3), 129-139.
มาศ ไม้ประเสริฐ. (2559). เวชศาสตร์ชะลอวัยและฟื้นฟูสุขภาพคืออะไร. สุทธิปริทัศน์. 30, 266-280.
รุ่งนภา กิตติลาภ, อุมาวรรณ วาทกิจ และ ร่มสน นิลพงษ์. (2563). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเลือกใช้บริการคลินิกเสริมความงามในเขตอำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. วารสารพุทธศึกษาและวิจัย. 6(1), 60-74.
สรัช สินธุประมา. (2561). ฟอนต์ลูกทุ่ง: เทคโนโลยีดิจิทัลกับการก่อร่างตัวตนของคนทำป้าย. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา, สาขามานุษยวิทยา.
สมาคมศัลยแพทย์ตกแต่งแห่งประเทศไทย. (2565). ความรู้เกี่ยวกับศัลยกรรมตกแต่ง. สืบค้นเมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม 2565, จาก https://www.thprs.org/.
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. (2556). กำหนด 5 หลักฐานแสดงมาตรฐานคลินิกความงาม. สืบค้นเมื่อวันที่ 24 พฤษภาคม 2565, จาก https://www.thaihealth.or.th/Content/2676-.
Lutz, Christoph, and Tamò, Aurelia. (2016). Privacy and Healthcare Robots –An ANT Analysis. We Robots. Retrieved May 25, 2022, from https://robots.law.miami.edu/2016/wp-content/uploads/2015/07/We_Robot_Lutz_Tamo_ANT_Healthcare_Robots_final.pdf.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 ธนวุฒิ ศรีสวัสดิ์

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.