การวิเคราะห์บทบาทขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการบริการสาธารณะเพื่อลดความเหลื่อมล้ำในสังคมไทย
คำสำคัญ:
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น, การบริการสาธารณะ, ความเหลื่อมล้ำ, สังคมไทยบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์บทบาทขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการบริการสาธารณะเพื่อลดความเหลื่อมล้ำในสังคมไทยโดยผ่านการตีความเนื้อหาข้อความตามกระบวนทัศน์ทางรัฐประศาสนศาสตร์ ผลการวิเคราะห์ พบว่า การให้บริการสาธารณะก่อนปี 2558 ส่วนใหญ่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมุ่งเน้นการจัดบริการสาธารณะด้านโครงสร้างพื้นฐานและดำเนินการตามหลักความเสมอภาคซึ่งเป็นการดำเนินการตามภารกิจขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่กำหนดไว้ในพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 จึงไม่ปรากฏประเด็นเรื่องของการลดความเหลื่อมล้ำในสังคมในการจัดบริการสาธารณะ เพราะขาดนโยบายที่ชัดเจนจากรัฐบาลและหน่วยงานที่กำกับดูแลองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ต่อมาหลังจากปี 2558 เป็นต้นมา องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีการปรับบทบาทและภารกิจการทำงานที่ให้ความสำคัญกับการลดความเหลื่อมล้ำผ่านการจัดบริการสาธารณะจากเดิมที่เน้นการวัดประสิทธิภาพ ประสิทธิผล และความพึงพอใจ มาเป็นการให้ความสำคัญกับการบริการสาธารณะแก่ผู้สูงอายุ เด็ก สตรี และผู้ด้อยโอกาส
เอกสารอ้างอิง
กรรณิการ์ ไกรกิจราษฎร์, กิตติพล บัวทะลา, วันชัย บุษบา และโชติ บดีรัฐ. (2566). องค์กรปกครองท้องถิ่นไทยกับการบริหารจัดการบริการสาธารณะ. Journal of Modern Learning Development, 8(1), 403-412.
กิตติพงษ์ เพียรพิทักษ์. (2563). ความอิสระขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นกับปัญหาการกำกับดูแลของรัฐ. วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 18(3), 5-16.
ชัชวินธ์ ตันติเวชวาณิชย์. (2559). ความร่วมมือขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพื่อจัดการบริการสาธารณะกรณีศึกษา พื้นที่ภาคตะวันออก [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์]. คลังสารสนเทศดิจิทัล มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:90351
ไชยนันท์ ปัญญาศิริ. (2560). กระบวนทัศน์การบริหารจัดการองค์การภาครัฐไทย: เปรียบเทียบการจัดการภาครัฐแนวใหม่ (NPM) กับการบริการสาธารณะแนวใหม่ (NPS). สยามวิชาการ, 18(1), 1-20.
ณัฐชานันท์ วงศ์มูลิทธิกร. (2563). นวัตกรรมการบริหารงานท้องถิ่นขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในจังหวัดเชียงใหม่. วารสารวิชาการวิทยาลัยบริหารศาสตร์, 3(4), 109-123.
ณัทกวี ศิริรัตน์, จักร ศิริรัตน์, พิมพ์รดา ธรรมีภักดี, วิภาดา ผ่องจิต, โชติ บดีรัตน์ และวิภวานี เผือกบัวขาว. (2565). องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น: การบริการสาธารณะ. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี, 12(1), 131-142.
ทรงชัย ทองปาน. (2566). รายงานการวิจัยเรื่อง “การขับเคลื่อนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นให้เป็นกลไกลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา”. วิทยาลัยพัฒนาการปกครองท้องถิ่น สถาบันพระปกเกล้า.
ไททัศน์ มาลา. (2566). ความเป็นอิสระทางการคลังขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไทย. วารสารสหวิทยาการวิจัยและวิชาการ, 3(3), 157-168.
ธัญญพัทธ์ ภูริพินิศนันท์. (2565). การกระจายอำนาจกับการพัฒนาท้องถิ่นขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไทย. วารสาร มจร บาฬีศึกษาพุทธโฆสปริทรรศน์, 8(1), 85-100.
นิภาพรรณ เจนสันติกุล. (2564). การบริหารงานด้านสวัสดิการผู้สูงอายุขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น: บทสำรวจวรรณกรรม. วารสารสหศาสตร์, 21(2), 254-266.
ปกรณ์ ศิริประกอบ. (2560). 3 พาราไดม์ทางรัฐประศาสนศาสตร์: แนวคิด ทฤษฎี และการนำไปปฏิบัติจริง (พิมพ์ครั้งที่ 4). โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปณัยกร บุญกอบ. (2557). นวัตกรรมท้องถิ่นว่าด้วยการจัดทำงบประมาณรายจ่ายเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น: ศึกษาเฉพาะกรณีเทศบาลเมืองศรีสะเกษ. วารสารรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏกาฬสินธุ์, 3(2), 56-70.
ปธาน สุวรรณมงคล. (2562). การสร้างความเป็นธรรม ลดความเหลื่อมล้ำในท้องถิ่น: ภารกิจที่ท้าทายขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 17(3), 135-155.
ปิยากร หวังมหาพร. (2556). พัฒนาการการจัดบริการสาธารณะของไทย. วารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์, 4(1), 37-61.
พรรณเพ็ญแข โฉมอ่อน. (2564). คุณภาพการให้บริการสาธารณะของเทศบาลตำบลไทรงาม อำเภอไทรงาม จังหวัดกำแพงเพชร. วารสารการวิจัยการบริหารการพัฒนา, 11(3), 566-580.
พิมพ์กมล เกษแก้ว. (2563). กระบวนทัศน์การบริหารสาธารณะ. วารสารรัชต์ภาคย์, 14(34), 276-285.
ภานุวัฒน์ เด็กหลี, สุรชัย มูลสาร, อดิศักด์ พรมเมศ และภาสกร ดอกจันทร์. (2566). องค์กรปกครองท้องถิ่นไทยกับการบริหารจัดบริการสาธารณะ. วารสารวิชาการรัตนบุศย์, 5(1), 681-693.
ภิศักดิ์ กัลยาณมิตร, เอก ศรีเชลียง, ดรุณศักดิ์ ตติยะลาภะ และไททัศน์ มาลา. (2561). แนวทางการบริการสาธารณะเพื่อยกระดับคุณภาพมาตรฐานการบริการที่ดีแก่ประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในจังหวัดปทุมธานี. วารสารวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์ (มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 8(1), 147-157.
รัฐกิจ หิมะคุณ. (2557). การบริหารจัดการกิจการสาธารณะขององค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.). วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 17, 151-164.
วรฉัตร วริวรรณ. (2566). การบริการสาธารณะขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. วารสารการจัดการและพัฒนาท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม, 3(2), 39-56.
วรรณวิภา ไตลังคะ, พนาวัน เปรมศรี, วาธิณี วงศาโรจน์ และภาสกร ดอกจันทร์. (2565). การถ่ายโอนภารกิจด้านสังคมสู่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น: สภาพการณ์ ปัญหาอุปสรรค และแนวโน้มในอนาคต. วารสารศิลปการจัดการ, 6(4), 2009-2023.
วสันต์ เหลืองประภัสร์, เกรียงชัย ปึงประวัติ และชาย ไชยชิต. (2566). การยกระดับการมีส่วนร่วมในการจัดบริการสาธารณะ. วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 21(3), 72-101.
วีร์ชาพิภัทร ผาสุก. (2566). การปกครองท้องถิ่นและการกระจายอำนาจขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นประเทศไทย. วารสาร มจร เลย ปริทัศน์, 4(1), 94-103.
วีระศักดิ์ เครือเทพ. (2565). นวัตกรรมการพัฒนารายได้ท้องถิ่น: การพัฒนาตัวแบบและบทเรียนสำคัญจากการวิจัยเชิงทดลอง. วารสารปาริชาต, 35(1), 87-106.
วุฒิสาร ตันไชย. (2557). การกระจายอำนาจและประชาธิปไตยในประเทศไทย. สถาบันพระปกเกล้า.
วุฒิสาร ตันไชย. (2559). รูปแบบและประเภทการจัดบริการสาธารณะขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. สถาบันพระปกเกล้า.
ศุภวัฒน์ ปภัสสรากาญจน์. (2563). ลักษณะการให้บริการสาธารณะขององค์การราชการระดับพื้นที่: มุมมองทางความคิดผ่านกระบวนทัศน์ทางสังคมวิทยา. วารสารการจัดการภาครัฐและภาคเอกชน, 28(1), 47-65.
สรวิศ มา. (2565). ประเมินสถานะการกระจายอำนาจ: 2 ทศวรรษที่ยังไปไม่ถึงเป้า. https://www.the101.world/two-decades-of-decentralization/
สัณหกฤษณ์ บุญช่วย. (2563). การลดความเหลื่อมล้ำในสังคมไทยอย่างยั่งยืน: ว่าด้วยการประกอบสร้างนโยบายสร้างความเข้มแข็งให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. วารสารการวิจัยเพื่อพัฒนาชุมชน (มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 13(4), 141-154.
สำนักงบประมาณของรัฐสภา. (2564). รายงานวิเคราะห์รายได้ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. สำนักการพิมพ์ สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
สุภัทร ชูประดิษฐ์, ณัฐพงษ์ คันธรส, ถิรายุส์ บำบัด และปริยานุช วุฒิ ชูประดิษฐ์. (2562). แนวคิดการสร้างภาคีหุ้นส่วนระหว่างภาครัฐกับเอกชนเพื่อยกระดับการให้บริการสาธารณะขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. วารสารวิชาการ สถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ, 5(1), 469-483.
หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ (บพท.). (ม.ป.ป.). ความเป็นมา. https://pmua.or.th/about/
อธิวัฒน์ อุดมก้านตง และอลงกรณ์ อรรคแสง. (2561). ความต้องการบริการสาธารณะของประชาชนที่มีต่อองค์การบริหารส่วนตำบล: ข้อเสนอการกระจายอำนาจจากล่างขึ้นบน. วารสารการเมืองการปกครอง, 8(3), 79-97.
อัครเดช พรหมกัลป์, จํานงค์ อดิวัฒนสิทธิ์ และสุรพล สุยะพรหม. (2564). การลดความเหลื่อมล้ำ: วิเคราะห์เชิงบริบทการควบรวมองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของพื้นที่ทับซ้อนในจังหวัดนครสวรรค์. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 10(3), 81-92.
เอกชัย สุมาลี และชัยวุฒิ ตันไชย. (2563). Smart City Guide Book II: นวัตกรรมการบริหารกับการพัฒนาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสู่ศตวรรษที่ 21. สถาบันพระปกเกล้า.
El-Ghalayini, Y. (2016). New Public Management: An Assessment of Impact and the Influence on Public Administration. Public Policy and Administration Research, 6(12), 18-22.
Ferdous, J. (2016). The Journey of New Public Management: An Analysis. International Journal of Business, Economics and Law, 11(2), 26-31.
Gupta, A.K. & Lamsal, B.P. (2023). From Traditional to Innovative Public Service: A Review of Paradigm Shifts. Public Administration Issues, 17(6), 137-156.
Rubakula, G. (2014). The New Public Management and its Challenges in Africa. Public Policy and Administration Research, 4(4), 85-96.
Solong, H.A. (2017). Actualization New Public Service (NPS) Administration in Public Service. International Journal of Scientific and Research Publications, 7(3), 505-513.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสังคมวิจัยและพัฒนา
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
