การวิเคราะห์โมเดลสมการโครงสร้างของปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อทักษะในการรับมือกับความไม่แน่นอนของนิสิตระดับปริญญาตรี

ผู้แต่ง

  • ธีระวัฒน์ ทิพย์ปัญญา สาขาวิชาวิจัยและประเมินทางการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
  • ศิริวรรณ ปานสุด สาขาวิชาวิจัยและประเมินทางการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
  • อมรพรรณ ดาทอง สาขาวิชาวิจัยและประเมินทางการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
  • ปารินทร์ บัวสนธ์ รัตนพรชัย สาขาวิชาวิจัยและประเมินทางการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
  • ณัฐกานต์ ประจันบาน สาขาวิชาวิจัยและประเมินทางการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

คำสำคัญ:

ทักษะในการรับมือกับความไม่แน่นอน, ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อทักษะในการรับมือกับความไม่แน่นอน, การวิเคราะห์โมเดลสมการโครงสร้าง, นิสิตระดับปริญญาตรี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบของปัจจัยต่างๆ กับทักษะในการรับมือกับความไม่แน่นอน 2) เพื่อตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลสมการโครงสร้างปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อทักษะในการรับมือกับความไม่แน่นอนกับข้อมูลเชิงประจักษ์ และ 3) เพื่อศึกษาอิทธิพลทางตรง อิทธิพลทางอ้อม และอิทธิพลรวมของปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อทักษะในการรับมือกับความไม่แน่นอนของนิสิตระดับปริญญาตรี ตัวอย่างเป็นนิสิตระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยนเรศวร จำนวน 210 คน โดยวิธีการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือการวิจัย ได้แก่ แบบวัดเกี่ยวกับทักษะในการรับมือกับความไม่แน่นอน การเห็นคุณค่าในตนเอง การมองโลกในแง่ดี การสนับสนุนทางสังคม ความงอกงามส่วนบุคคล และการเผชิญกับเหตุการณ์ตึงเครียด มีลักษณะเป็นมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ วิเคราะห์ข้อมูลโมเดลสมการโครงสร้างด้วยโปรแกรม Mplus

ผลการวิจัย พบว่า 1) ตัวแปรสังเกตได้ภายในโมเดลมีความสัมพันธ์ทางบวกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 จำนวน 300 ค่า สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์มีค่าระหว่าง 0.350 ถึง 0.798 2) โมเดลมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ (x2= 241.306, df = 211, p = .0746, CFI = 0.994, TLI = 0.991, RMSEA = 0.026, SRMR = 0.029) และ 3) ปัจจัยที่มีอิทธิพลรวมต่อทักษะในการรับมือกับความไม่แน่นอนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 จำนวน 3 ปัจจัย ได้แก่ การสนับสนุนทางสังคม (0.850) การมองโลกในแง่ดี (0.666) และการเห็นคุณค่าในตนเอง (0.657) ปัจจัยที่มีอิทธิพลทางตรง ได้แก่ การเห็นคุณค่าในตนเอง (0.657) และปัจจัยที่มีอิทธิพลทางอ้อม ได้แก่ การสนับสนุนทางสังคม (0.926) และการมองโลกในแง่ดี (0.427)

เอกสารอ้างอิง

กรมสุขภาพจิต. (2563). เปลี่ยนร้ายกลายเป็นดี พลังสุขภาพจิต RQ : Resilience Quotient. สำนักวิชาการสุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข.

นิธิพัฒน์ เมฆขจร. (2564). ความยืดหยุ่นทางจิตใจ (Resilience): วิถีใหม่ของการเสริมสร้างพลังใจเพื่อการเผชิญวิกฤตชีวิตในยุคปัจจุบัน. วารสารจิตวิทยา มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต, 11(2), 1-9.

รุจิรา วงศ์วุฒิอักษร. (2564). อิทธิพลของสถานการณ์ความเครียดที่มีต่อการประเมินทางปัญญา การเผชิญปัญหาเพื่อการเปลี่ยนแปลง การเห็นคุณค่าในตนเอง และความหยุ่นตัวของนิสิตปริญญาตรี [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์], มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

สมจิตร์ นคราพานิช และรัตนา พึ่งเสมา. (2564). ปัจจัยทำนายพลังสุขภาพจิตของนักศึกษาพยาบาลชั้นปีที่ 1 วิทยาพยาบาลสภากาชาดไทย. วารสารการพยาบาลจิตและสุขภาพจิต, 35(1), 128-145.

Argyros, G. & Johnson, C. (2018). Psychological Resilience in Higher Education Students: A Systematic Investigation of Predictive Factors. J Psychology, 9(1-2), 18-28. 10.31901/24566292.2019/09.1-2.194

Baguri, E. M., Roslan, S., Hassan, S. A., Krauss, S. E., & Zaremohzzabieh, Z. (2022). How Do Self-Esteem, Dispositional Hope, Crisis Self-Efficacy, Mattering, and Gender Differences Affect Teacher Resilience during COVID-19 School Closures. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(7), 1-13. https://doi.org/10.3390/ijerph19074150

Cheraghian, H., Moradian, K. & Nouri, T. (2023). Structural model of resilience based on parental support: the mediating role of hope and active coping. BMC Psychiatry, 23(260), 1-11. https://doi.org/10.1186/s12888-023-04678-z

Durso, S., De, O., Afonso, L. E., & Beltman, S. (2021). Resilience in higher education: A conceptual model and its empirical analysis. Education Policy Analysis Archives, 29(156), 1-21.

Grotberg, H. E. (1995). A Guide to Promoting Resilience in Children: Strengthening the Human Spirit. Bernard Van Leer Foundation.

Hu, Y. (2023). Examining the effects of teacher self-compassion, emotion regulation, and emotional labor strategies as predictors of teacher resilience in EFL context. Front. Psychol, 14, 90837. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1190837

Khairina, K., Roslan, S., Ahmad, N., Zaremohzzabieh, Z., & Mohamad Arsad, N. (2020). Predictors of Resilience among Indonesian Students in Malaysian Universities. Asian Journal of University Education, 16(3), 169-182. 10.24191/ajue.v16i3.11081

Ojo, A. O., Fawehinmi, O., & Yusliza, M. Y. (2021). Examining the Predictors of Resilience and Work Engagement during the COVID-19 Pandemic. Sustainability, 13(5), 2902. https://doi.org/10.3390/su13052902

Robbins, A., Kaye, E., & Catling, J. C. (2018). Predictors of student resilience in higher education. Psychology Teaching Review, 24(1), 44-52.

Sabouripour, F., Roslan, S., Ghiami, Z., & Memon, M. A. (2021) Mediating Role of Self-Efficacy in the Relationship Between Optimism, Psychological Well-Being, and Resilience Among Iranian Students. Front. Psychol, 12, 675645. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.675645

Soper, D. S. (2024). A-priori Sample Size Calculator for Structural Equation Model. https://www.danielsoper.com/statcalc/calculator.aspx?id=89

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-06-27

รูปแบบการอ้างอิง

ทิพย์ปัญญา ธ., ปานสุด ศ., ดาทอง อ., บัวสนธ์ รัตนพรชัย ป., & ประจันบาน ณ. (2025). การวิเคราะห์โมเดลสมการโครงสร้างของปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อทักษะในการรับมือกับความไม่แน่นอนของนิสิตระดับปริญญาตรี. วารสารสังคมวิจัยและพัฒนา, 7(2), 13–34. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/JMARD/article/view/269529