เพลงซอล้านนา: ภาพสะท้อนของคุณค่าจริยศาสตร์ในการพัฒนามนุษย์
คำสำคัญ:
เพลงซอล้านนา, ภาพสะท้อน, คุณค่าจริยศาสตร์, การพัฒนามนุษย์บทคัดย่อ
การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์คุณค่าจริยศาสตร์ที่ปรากฏในเพลงซอล้านนาในการพัฒนามนุษย์ โดยเลือกผู้ให้ข้อมูลแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จำนวน 10 คน วิเคราะห์และนำเสนอข้อมูลด้วยการเขียนเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่าคุณค่าจริยศาสตร์ในเพลงซอล้านนาสะท้อนผ่านสองประเด็นหลัก ได้แก่ 1) คุณค่าต่อการพัฒนาปัจเจกบุคคลและครอบครัว โดยเน้นการถ่ายทอดข้อคิดในการดำเนินชีวิต การเสริมสร้างคุณธรรม และการพัฒนาจิตใจตามแนวทางพุทธศาสนา และ 2) คุณค่าต่อแนวคิดและปทัสถานทางสังคมที่สะท้อนถึงบทบาทหน้าที่และการปฏิบัติตามบรรทัดฐานทางสังคม ซึ่งเป็นแนวทางในการสร้างจิตสำนึกและส่งเสริมความตระหนักรู้ในคุณค่าจริยธรรม ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่าเพลงซอล้านนาเป็นสื่อกลางในการถ่ายทอดคติความเชื่อและหลักการปฏิบัติตนที่สอดคล้องกับระเบียบของสังคม ช่วยส่งเสริมการพัฒนาตนเองและสร้างความสัมพันธ์ที่ดีภายในชุมชนอันเป็นปัจจัยสำคัญในการพัฒนาคุณภาพชีวิตและการอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข
เอกสารอ้างอิง
ขวัญชัย หมั่นคำ, นารีนารถ กิตติเกษมศิลป์, ธิดาดาว ภักดี, ปาริชาต สถาปัตานนท์ และรุ่งนภา พิตรปรีชา. (2540). เพลงซอเพลงพื้นบ้านล้านนา. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ชื่นชนก โควินท์. (2565). ฐานทัศน์สังคมวิทยาสำหรับนักการศึกษา. สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ธงพล พรหมสาขา ณ สกลนคร และอรรณพ เยื้องไธสง. (2564). “หมู่บ้านโลก” ใน “ตำนานของโลกาภิวัตน์” โดย Peter Alfandary. วารสารวิจัยวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์, 5(1), 74-81.
ปนัดดา โตคำนุช. (2562). การขับขานเพลงซอ: บทเพลงซอพื้นบ้านล้านนา. สำนักศิลปะวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่.
ประพันธ์ แก้วเก๋, เทพประวิณ จันทร์แรง และพูนชัย ปันธิยะ. (2565). การศึกษาวิเคราะห์แนวคิดตามหลักพุทธธรรมที่ปรากฏในบทเพลงคำเมืองล้านนาจากคัมภีร์พระพุทธศาสนา. วารสารปัญญา, 29(1), 47-59.
พรรณี แม่แตง. (2566). ซอปอยเข้าสังข์บ้านบงตันดอยเต่า: จั๋นติ๊บ & พรรณี ซอเล่นกันมอกม่วนคลายเครียดยามบ่าย. https://shorturl.asia/oUnuc
พระเทวินทร์ เทวินฺโท. (2550). จริยธรรมศาสตร์ จริยธรรมและคุณธรรม. รุ่งแสงการพิมพ์.
มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม. (2566). ซอล้านนา. https://shorturl.asia/0qCod
รู้ค่าพลังงาน Watchdog. (2564). ซอ เพลงพื้นบ้านล้านนา. https://shorturl.asia/Da4TL
ศราวุฒิ โอฆะพนม และภักดีกุล รัตนา. (2567). การสืบทอดศิลปะการแสดงซอของบัวซอน ถนอมบุญ. วารสารการบริหารการปกครองและนวัตกรรมท้องถิ่น, 8(2), 323-340.
สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ. (2550). สาระการเรียนรู้ท้องถิ่นศิลปะการแสดงพื้นบ้าน: เอกสารประกอบหลักสูตรสาระการเรียนรู้ ขับซอ. คุรุสภา.
สุนทร คำยอด. (2558). จาก “ซอนํ้าท่วม” ถึง “เพลงผาวิ่งชู้” สู่ “ผ้าซิ่นนํ้าท่วม”: การต่อสู้ด้วยภาษาและอุดมการณ์ ล้านนานิยม. Journal of Liberal Arts, Maejo University, 3(2), 25-41
สุภางค์ จันทวานิช. (2563). วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ (พิมพ์ครั้งที่ 25). สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุภางค์ จันทวานิช. (2565). ทฤษฎีสังคมวิทยา (พิมพ์ครั้งที่ 10). สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Appadurai, A. (1996). Modernity at Large: Cultural Dimension of Globalization. University of Minnesota Press.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสังคมวิจัยและพัฒนา
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
