การประยุกต์วิธีการเรียนรู้ที่ยืดหยุ่นเพื่อตอบสนองผู้เรียนที่มีแนวโน้มไร้ศาสนาในระบบโรงเรียนไทย
คำสำคัญ:
ผู้เรียนที่ไร้ศาสนา, วิธีการเรียนรู้ที่ยืดหยุ่น, การศึกษาพหุวัฒนธรรม, การสอนศาสนา, จริยศาสตร์บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อวิเคราะห์ความต้องการของผู้เรียนที่มีแนวโน้มไร้ศาสนาต่อการจัดการเรียนการสอนศาสนาในโรงเรียน 2) เพื่อศึกษารูปแบบการจัดการเรียนการสอนที่เหมาะสมสำหรับผู้เรียนที่มีแนวโน้มไร้ศาสนาในโรงเรียน 3) เพื่อเสนอการประยุกต์วิธีการเรียนรู้ที่ยืดหยุ่นให้ตอบสนองผู้เรียนที่มีแนวโน้มไร้ศาสนาในระบบโรงเรียนไทย ซึ่งเป็นรูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพแบบกรณีศึกษา ผู้ให้ข้อมูล คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย จำนวน 9 คน และครูสอนวิชาศาสนาในโรงเรียน จำนวน 9 คน โดยใช้วิธีการคัดเลือกแบบเจาะจง ซึ่งเลือกกลุ่มผู้ให้ข้อมูลจากนักเรียนที่มีความสอดคล้องกับบริบทตามวัตถุประสงค์การวิจัย และเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ 1) แบบวิเคราะห์เอกสาร 2) แบบสัมภาษณ์ 3) แบบบันทึกภาคสนาม
ผลการวิจัยพบว่า 1) ผู้เรียนที่มีแนวโน้มไร้ศาสนามีความต้องการที่จะนำเอาองค์ความรู้จากในชั้นเรียนไปปรับใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน 2) กระบวนการจัดการเรียนรู้มีทั้งหมด 5 ขั้นตอน ได้แก่ 1.ประสบการณ์ของผู้เรียน 2.การตั้งคำถาม 3.การวิพากษ์ 4.การเสริมสร้างองค์ความรู้ 5.ประสบการณ์ใหม่ 3) แนวทางการจัดการเรียนรู้มีทั้งหมด 3 ด้าน ได้แก่ 1.ด้านการกิจกรรมการเรียนรู้ 2.ด้านสื่อและแหล่งการเรียนรู้ 3.ด้านการวัดและประเมินผล
เอกสารอ้างอิง
กนกวรรณ สัจจยานนท์. (2567). กลุ่มคนไม่นับถือศาสนาในสังคมปัจจุบันกับบทบาทในการตั้งเป้าหมายในการทำงาน. วิทยาลัยการจัดการ มหาวิทยาลัยมหิดล. https://archive.cm.mahidol.ac.th/handle/123456789/5774
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (พิมพ์ครั้งที่ 3). โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทยจํากัด.
กาญจนา ศรีสวัสดิ์ และสายสมร เฉลย กิตติ. (2560). การคิดอย่างมีวิจารณญาณของนักศึกษาพยาบาล. วารสารพยาบาลทหารบก, 70(3), 169-174.
จักรกฤษณ์ สิริริน. (2564). จาก Atheist ถึง SBNR เหตุใด Generation ใหม่ ‘ไม่นับถือศาสนา’ มากขึ้น. MATICHONWEEKLY. https://www.matichonweekly.com/column/article_404364
จุฑามาส โหย่งไทย. (2561). การพัฒนาทักษะการคิดเชิงวิพากษ์กับศตวรรษที่ 21. วารสารการบริหารการ ศึกษา มหาวิทยาลัยศิลปากร, 9(2), 344-356. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/EdAd/article/view/193109
ชนิษฎา นาคธูป, ชรินทร์ มั่งคั่ง และนิติกร แก้วปัญญา. (2566). การจัดการเรียนรู้วิชาพระพุทธศาสนาโดยใช้ปรากฎการณ์เป็นฐานเพื่อส่งเสริมทักษะทางสังคมของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนกาวิละวิทยาลัย จังหวัดเชียงใหม่. วารสารวิชาการ สถาบันเทคโนโลยีภาคตะวันออกแห่งสุวรรณภูมิ, 1(2), 30-44. https://so09.tci-thaijo.org/index.php/JEITS/article/view/1543
ชรินทร์ มั่งคั่ง. (2565). ปัญญาการสอนสังคมศึกษา. ลานนาการพิมพ์.
ดิษยา เลาวัณย์ศิริ, วิชัย วงษ์ใหญ่, จำเริญรัตน์ จิตต์จิรจรรย์ และศรุดา ยสุวรรณ. (2558). การพัฒนารูปแบบ การบริหารจัดการสถานศึกษา โดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของโรงเรียนประถมศึกษาเอกชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง. Journal of Educational Administration Khon Kaen University, 11(1), 145-153. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/EDMKKU/article/view/48426
ทิศนา แขมมณี. (2542). การจัดการเรียนการสอนโดยยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง : โมเดลซิปปา (CIPPA MODEL). วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 27(3), 1-17. https://doi.org/10.58837/CHULA.EDUCU.27.3.1
ทิศนา แขมมณี. (2545). ศาสตร์การสอน : องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นันทวัน ทองพิทักษ์. (2557). การเรียนรู้แบบยืดหยุ่นทางเลือกสําหรับการเรียนการสอนในศตวรรษที่ 21. วารสารวิชาการครุศาสตร์อุตสาหกรรม พระจอมเกล้าพระนครเหนือ, 5(2), 208-216. http://journal.fte.kmutnb.ac.th/download/v5n2/journalFTE-Fulltext-2014-5-2-24.pdf
พระครูปลัดณพิชญ์ ญาณวีโร. (2564). การศึกษาวิเคราะห์เหตุผลของการไม่นับถือศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. https://e-thesis.mcu.ac.th/thesis/2547
พิมพันธ์ เดชะคุปต์. (2550). การเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญ: แนวคิดวิธีและเทคนิคการสอน 1. เดอะมาสเตอร์กรุ๊ปแมเนจเม้นท์.
วรธาร ทัดแก้ว. (2561). การเรียนการสอนพุทธศาสนา ถึงเวลาต้องปฏิรูป. POST TODAY. https://www.posttoday.com/lifestyle/562865
วรินทร สิริพงษ์ณภัทร. (2566). การเสริมสร้างคุณลักษณะพลเมืองตื่นรู้ของผู้เรียนโดยการตั้งคำถามแบบโสเครติส. Journal of Education Studies, 51(1), 1-13. https://digital.car.chula.ac.th/educujournal/vol51/iss1/8/
วรินทร สิริพงษ์ณภัทร และชรินทร์ มั่งคั่ง. (2567). แนวทางการเรียนรู้แบบนาโนเพื่อส่งเสริมทักษะการเรียนรู้ ตลอดชีวิตของนักเรียนในสังคมยุควิถีถัดไป. วารสารวิทยาการเรียนรู้และศึกษาศาสตร์, 3(1), 1-24. https://doi.org/10.58837/CHULA.EDUCU.51.1.8
วสันต์ ปัญญาแก้ว, รังสรรค์ ประทุมวรรณ์, อภิญญา เฟื่องฟูสกุล, กนกวรรณ สมศิริวรางกูล, ไพโรจน์ คงทวีศักดิ์, ผานิตดา ไสยรส, ชาญ พนารัตน์ และอานันท์ กาญจนพันธุ์. (2564). ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสังคมวิทยา (พิมพ์ครั้งที่ 4). ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร์, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
วัลลภ รัฐฉัตรานนท์. (2567). การมีส่วนร่วมของประชาชนกับประชาธิปไตยในยุคหลังโลกาภิวัตน์. วารสารวิชาการไทยวิจัยและการจัดการ, 5(1), 96-102. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/TRDMJOPOlSU/article/view/275496
วิภาดา แสงนิมิตชัยกุล. (2555). การเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง: กรณีศึกษาการจัดการเรียนการสอนในรายวิชาการพยาบาลเด็กและวัยรุ่น. วารสารการพยาบาลและการศึกษา, 5(2), 64-76. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JNAE/article/view/3189/2736
สมชาย ปรีชาศิลปกุล. (2560). รัฐที่ไร้ศาสนาประจำชาติ. วารสารนิติสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 10(2), 14-20. https://so01.tci-thaijo.org/index.php/CMUJLSS/article/view/108627/85835
สุนทรี สกุลพราหมณ์ และสุรชัย ประเสริฐสรวย. (2558). การพัฒนารูปแบบการเรียนแบบยืดหยุ่นสำหรับนักศึกษาปริญญาตรี. วารสารวิจัยและพัฒนาวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์, 10(1), 27-35. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/vrurdihsjournal/article/view/33435
อภิรดี เดชพงษ์สัมฤทธิ์. (2567). การพัฒนาบอร์ดเกมการเรียนรู้ตามแนวทางทฤษฎีพัฒนาการทางความคิดของเพียเจท์ เพื่อส่งเสริมทักษะการยืดหยุ่นทางความคิดของนักศึกษาในศตวรรษที่ 21. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเซาธ์อีสท์บางกอก, 4(1), 96-111. https://ph02.tci-thaijo.org/index.php/JSCI/article/view/254086
อังคณา อ่อนธานี. (2564). ผลการใช้การจัดการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมเพื่อส่งเสริมสมรรถนะการทำงานและอาชีพสำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษา. Journal of Education Naresuan University, 23(2), 336-350. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/edujournal_nu/article/download/221440/168075/873894
Abdullah, M. Y., Bakar, N. R., & Mahbob, M. H. (2012). The Dynamics of Student Participation in Classroom: Observation on Level and Forms of Participation. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 51, 516–522. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.08.199
Bada, S. O., & Olusegun, S. (2015). Constructivism learning theory: A paradigm for teaching and learning. Journal of Research & Method in Education, 5(6), 66-70. https://doi.org/10.9790/7388-05616670
Canas, J. J., Fajardo, I., & Salmeron, L. (2006). Cognitive flexibility. International encyclopedia of ergonomics and human factors, 1(3), 297-301. https://doi.org/10.13140/2.1.4439.6326
Karran, T. (2004). Reflective learning journals: From concept to practice. Reflective Practice, 5(3), 327–343. https://doi.org/10.1080/1462394042000270655
Kolb, A., & Kolb, D. (2017). The Experiential Educator: Principles and Practices of Experiential Learning. EBLS.
Martin, M. M., & Rubin, R. B. (1995). A new measure of cognitive flexibility. Psychological reports, 76(2), 623-626. https://doi.org/10.2466/pr0.1995.76.2.623
Moore, G. E. (1912). Ethics (No. 52). H. Holt.
Nelson, J. L., Palonsky, S. B., & McCarthy, M. R. (2017). Critical issues in education: Dialogues and dialectics (9th ed.). Waveland Press.
Paul, H. & Kaye, M. (1992). Critical thinking in teacher education: A process-oriented research agenda. Australian Journal of Teacher Education, 17(2). https://doi.org/10.14221/ajte.1992v17n2.4
Zuckerman, P. (2011). Faith No More: Why People Reject Religion. Oxford Scholarship Online, 151–169. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199740017.003.0011
Symeonidis, V., & Schwarz, J. F. (2016). Phenomenon-based teaching and learning through the pedagogical lenses of phenomenology: The recent curriculum reform in Finland. Forum Oświatowe, 28, 31-47. https://www.researchgate.net/publication/313696751_Phenomenon-Based_Teaching_and_Learning_through_the_Pedagogical_Lenses_of_Phenomenology_The_Recent_Curriculum_Reform_in_Finland
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสังคมวิจัยและพัฒนา
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
