อาการนอนไม่หลับในผู้สูงอายุโรคซึมเศร้า: ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง

Main Article Content

รังสิมันต์ สุนทรไชยา

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ
        อาการนอนไม่หลับเป็นอาการที่สำคัญที่พบได้ในโรคซึมเศร้า อาการนอนไม่หลับในผู้สูงอายุโรคซึมเศร้า มักจะมีลักษณะของการเข้านอนเร็วแต่หลับยาก ตื่นนอนกลางดึกแล้วหลับต่อยากตื่นเร็วหรือตื่นเช้ากว่าปกติ ตื่นขึ้นมาแล้วไม่สดชื่นอาการเหล่านี้ส่งผลต่อการดำเนินชีวิตของผู้สูงอายุในตอนกลางวัน เกิดความทุกข์ทรมาน นำมาสู่ความรุนแรงและการกลับเป็นซ้ำของโรคซึมเศร้า ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ ทฤษฎีปัจจัย 3 P ของสปิลแมนทฤษฎีวงจรการนอนไม่หลับและทฤษฎีบูรณาการเป็นทฤษฎีที่อธิบายสาเหตุ ปัจจัย การจัดการกับอาการนอนไม่หลับ ผลกระทบของอาการนอนไม่หลับของบุคคล รวมทั้งการพัฒนาแนวทางการบำบัดอาการนอนไม่หลับในผู้สูงอายุโรคซึมเศร้าที่เน้นการปรับเปลี่ยนความคิด ความเชื่อ และพฤติกรรมเกี่ยวกับการนอนหลับ รวมทั้งการประเมินอาการนอนไม่หลับสามารถประเมินได้จากเครื่องมือวัดและแบบบันทึกอาการนอนหลับ

Article Details

บท
บทความวิชาการ

References

กัลยา สรรพอุดม. (2546). ผลของการให้ข้อมูลเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมและดนตรีบำบัดต่อคุณภาพการนอนหลับของผู้ป่วยศัลยกรรมระยะวิกฤติ. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิตสาขาวิชาพยาบาลศาสตร์, คณะพยาบาลศาสตร์, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

จุฑารัตน์ จิราพงษ์. (2558). ปัจจัยคัดสรรที่มีความสัมพันธ์กับอาการนอนไม่หลับในผู้ป่วยสูงอายุโรคซึมเศร้า. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาการพยาบาลสุขภาพจิตและจิตเวช, คณะพยาบาลศาสตร์, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ตะวันชัย จิรประมุขพิทักษ์ และวรัญ ตันชัยสวัสดิ์. (2540). ปัญหาคุณภาพการนอนหลับของพยาบาลประจำการโรงพยาบาลสงขลานครินทร์.วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย, 42(3), 123-32.

เทพฤทธิ์ วงศ์ภูมิ จักรกฤษณ์ สุขยิ่ง และอุมาพรอุดมทรัพยากุล. (2554). ความชุกของโรคซึมเศร้าในประชากรสูงอายุจังหวัดเชียงใหม่. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย,56(2), 103-116.

นงลักษณ์ กลิ่นพุดตาล ชนกพร จิตปัญญา และปชาณัฎฐ์ ตันติโกสุม. (2559). ความสัมพันธ์ระหว่างอาการหายใจลำบาก อาการนอนไม่หลับและภาวะซึมเศร้ากับความเหนื่อยล้าในผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลวเรื้อรัง. วารสารการพยาบาลตำรวจ, 8(2), 1-12.

พรสรรค์ โรจนกิตติ (2544). ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยด้านบุคคล ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมกับคุณภาพการนอนหลับของผู้ป่วยศัลยกรรมหลังผ่าตัด. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิตสาขาวิชาพยาบาลศาสตร์, คณะพยาบาลศาสตร์, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พัทรีญา แก้วแพง (2547). ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยคัดสรรกับอาการนอนไม่หลับในผู้ป่วยมะเร็งวัยผู้ใหญ่. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาพยาบาลศาสตร์, คณะพยาบาลศาสตร์, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุรางค์ เลิศคชาธาร. (2554). นอนไม่หลับทำอย่างไรการดูแลผู้สูงอายุที่นอนไม่หลับ. สืบค้นเมื่อ 18 กรกฎาคม 2558, จาก https://164.115.23.88/hbss/Files/เฝ้าระวัง/7.คลังความรู้/นอนไม่หลับ/นอนไม่หลับพญ.สุรางค์เลิศ คชาธาร.ppt

American Academy of Sleep Medicine. (2014). International classification of sleep disorders, 3rd ed. Darien, IL: American Academy of Sleep Medicine.

American Psychiatric Association. (2000). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 4th ed. Text revision. Washington, DC: American Psychiatric Association.

Asche , C. V., Joish ,V. N., Camacho, F., & Drake, C. L.(2010).The direct costs of untreated comorbid insomnia in a managed care population with major depressive disorder. Current Medical Research and Opinion, 26(8), 1843-1853.

Bastien, C. H., Vallières, A., & Morin, C. M. (2001). Validation of the Insomnia Severity Index as an outcome measure for insomnia research. Sleep Medicine, 2(4), 297-307. doi: 10.1016/S1389-9457(00)00065-4

Bélanger, L., Morin, C. M., Gendron, L., & Blais, F. C. (2005). Presleep Cognitive Activity and Thought Control Strategies in Insomnia. Journal of Cognitive Psychotherapy, 19(1), 19-28.

Benca, R. M., & Peterson, M. J. (2008). Insomnia and depression. Sleep Medicine, 9(1), S3-S9.

Bonnet, M. H., & Arand, D. L. (1995). 24-Hour metabolic rate in insomniacs and matched normal sleepers. Sleep, 18(7), 581–588.

Buysse, D. J., Reynolds, C. F., Monk, T. H., Berman, S. R., & Kupfer, D. J. (1989).The Pittsburgh Sleep Quality Index: a new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry Research, 28(2), 193-213.

Carney, C. E., Buysse, D. J., Ancoli-Israel, S., Edinger, J. D., Krystal, A. D., Lichstein, K. L., & Morin, C. M. (2012). The consensus sleep diary: standardizing prospective sleep selfmonitoring. Sleep, 35(2), 287-302.

Cochen, V., Arbus, C., Soto, M. E., Villars, H., Tiberge, M., Montemayor, T. et al. (2009). Sleep disorders and their impacts on healthy, dependent, and frail older adults. Journal of Nutrition, Health and Aging, 13(4), 322–329.

Dombroski , Y. A. Dombroski , Y. A., Cyranowski, J. M., Mulsant, B. H., Houck, P. R., Buysse, D. J., Andreescu, C., Thase, M. E., Mallinger, A. G., & Frank, E. (2008). Which symptoms predict recurrence of depression in women treated with maintenance interpersonal psychotherapy. Depression and Anxiety, 25(12), 1060-1066. doi: 10.1002/da.20467.

Edinger, J. D., Bonnet, M. H., Bootzin, R. R, Doghramji, K., Dorsey, C. M., Espie, C. A., Jamieson, A. O., McCall, W. V., Morin, C. M., & Stepanski, E. J. (2004). Derivation of Research Diagnostic Criteria for Insomnia: Report of an American Academy of Sleep
Medicine Work Group. AASM Working group report, Diagnostic Criteria for Insomnia. Sleep, 27(8), 1567-1596.

Edwards, B. A., O’Driscoll, D. M. Ali, A., Jordan, A. S., Trinder, J., & Malhotra, A. (2010). Aging and Sleep: Physiology and Pathophysiology. Seminar Respiratory and Critical Care Medicine, 31(5), 618–633. doi:10.1055/s-0030-1265902.

Franzen, P. L., & Buysse, D. J. (2008). Sleep disturbances and depression: Risk relationships for subsequent depression and therapeutic implications. Dialogues Clinical Neuroscience, 10, 473-481.

Geiger-Brown , J. M., Rogers, V. E., Liu, W., Ludeman, E. M., Downton, K. D., & Diaz-Abad, M. (2015). Cognitive behavioral therapy in persons with comorbid insomnia: A meta-analysis. Sleep Medicine Review, 23, 54-67. doi: 10.1016/j.smrv.2014.11.007.

Gindin , J., Shochat, T., Chetrit, A., Epstein, S., Israel, Y. B., Levi, S., Onder, G., Carpenter, I., Finne-Soveri, H., Hout, H. V., Henrard, J. C., Nikolaus, T., Topinkova, E., Fialová, D., & Bernabei, R. (2014). Insomnia in Long-Term Care Facilities: A Comparison of Seven European Countries and Israel: The Services and Health for Elderly in Long TERM care Study. Clinical Investigations, 62(11), 2033-2039.

Gupta, R., & Lahan, V. (2011). Insomnia associated
with depressive disorder: Primary, secondary, or mixed? Indian Journal of Psychological Medicine, 33, 123-128. Gupta, R. (2016). Pre sleep thoughts and dysfunctional beliefs in subjects of insomnia with or without depression: Implications for cognitive behavior therapy for insomnia in Indian context. Indian Journal of Psychiatry, 58(1), 77-82.

Hoertel, N., Limosin, F., & Leleu, H. (2014). Poor longitudinal continuity of care is associated with an increased mortality rate among patients with mental disorders: results from the French National Health Insurance Reimbursement Database. European. Psychiatry Journal, 29, 358-364. doi: 10.1016/j.eurpsy.2013.12. 001.

Hsu, H.-M., Chou, K.-R., Lin, K.-C., Chen, K.-Y., Su, S.-F., & Chung, M.-H. (2015). Effects of cognitive behavioral therapy in patients with depressive disorder and comorbid insomnia: A propensity score-matched outcome study. Behaviour Research and Therapy, 73 (Supplement C), 143-150. doi: 10.1016/j.brat.2015.07.016.

Iber, C., Ancoli-Israel, S., Chesson, A. L., & Quan, S. F. (2007). The new sleep scoring manual - The evidence behind the rules. Journal of Clinical Sleep Medicine, 3(2), 107.

Jaussent, I., Bouyer, J., Ancelin, M. L., Akbaraly, T., Peres, K., Ritchie, K.et al. (2011). Insomnia and daytime sleepiness are risk factors for depressive symptoms in the elderly. Sleep, 34, 1103-1110.

Karp, J. K., Skidmore, E., Lotz, M., Lenze, E., Dew, M. A., & Reynolds, C. F. (2009). Use of the late-life function and disability instrument to assess disability in major depression. Journal of the American Geriatrics Society, 57(9), 1612-1619.

Kim, M. J., Stewart, R., Kim, S. W., Yang, S. J., Shin, S., & Yoon, J. S. (2009). Insomnia, depression, and physical disorders in late life: A 2-year longitudinal community study in Koreans. Sleep, 32(9), 1221-1228.

Lack, L. C. Gradisar, M., Van Someren, E. J., Wright, H. R., & Lushington, K. (2008). The relationship between insomnia and body temperatures. Sleep Medicine Reviews, 12, 307-317.

Lee, S. U., Wuertz, C., Rogers, R., & Chen, Y. P. (2013). Stress and sleep disturbances in female college Students. American Journal Health Behavior, 37(6), 851-858.

Lundh, L. G., & Broman, J. E. (1999). Insomnia as an interaction between sleep - interfering and sleep-interpreting processes. Journal of Psychosomatic Research, 49, 299-310.

Lushington, K., Dawson, D., & Lack, L. (2000). Core body temperature is elevated during constant wakefulness in elderly poor sleepers. Sleep, 23(4), 504–510.

Manber, R. & Chambers, A. S. (2009). Insomnia and depression: a multifaceted interplay. Current of Psychiatry Reports, 11, 437-442.

Martin, J. L., & Hakim, A. D. (2011). Wrist Actigraphy. Chest, 139(6), 1514-1527. Morin, C. M. (1993). Insomnia: Psychological assessment and management. New York: Guilford Press.

Morin, C. M., Belleville, G., Bélanger, L., & Ivers, H. (2011). The insomnia severity index: psychometric indicators to detect insomnia cases and evaluate treatment response. Sleep, 34(5), 601-608.

National sleep foundation. (2015). National sleep foundation recommends new sleep times. Retrieved September 2, 2017, from https://sleepfoundation.org/press-release/nationalsleep-foundation-recommends-new-sleeptimes..

Pigeon, W. R., Hegel, M., Unützer, J., Fan, M. Y.,Sateia, M. J., Lyness, J. M., Phillips, C., & Perlis, M. L. (2008). Is insomnia a perpetuating factor for late-life depression in the IMPACT cohort?. Sleep, 31(4), 481 - 488.

Reynolds, C. F., Frank, E., Houck, P. R., Mazumdar, S., Dew, M. A., Cornes, C., Buysse, D. J., Begley, A., & Kupfer, D. J. (1997). Which elderly patients with remitted depression remain well with continued interpersonal psychotherapy after discontinuation of
antidepressant medication?. American Journal of Psychiatry, 154(7),958-62.

Roenneberg, T., & Merrow, M. (2007). Entrainment of the human circadian clock. Cold Spring Harbor Symposia on Quantitative. Biology, 72, 293 – 299.

Roth, T. (2007). Insomnia: Definition, prevalence, etiology, and consequences. Journal of Clinical Sleep Medicine, 3(5), S7 - S10.

Roth, T., Roehrs, T., & Pies, R. (2007). Insomnia: Pathophysiology and implications for treatment. Sleep Medicine Reviews, 11(1), 71-79. doi: 10.1016/j.smrv.2006.06.002

Sadler, P., McLaren, S., Klein, B., Jenkins, M., & Harvey, J. (2015). Cognitive behaviour therapy for older adults experiencing insomnia and depression in a community mental health setting: Study protocol for a randomised controlled trial. Trials, 16,
538-550. doi: 10.1186/s13063-015-1066-6

Snyder-Halpern, R., & Verran. J. A. (1987). Instrumentation to describe subjective sleep characteristics in healthy subjects. Research in Nursing & Health, 10, 155-163.

Spielman, A. J., Saskin, P., & Thorpy, M. J. (1987). Treatment of chronic insomnia by restriction of time in bed. Sleep, 10, 45-56.

Spiegelhalder, K., Regen, W., Feige, B., Hirscher, V., Unbehaun, T., Nissen, C., Riemann, D., & Baglioni, C. (2012). Sleep-related arousal versus general cognitive arousal in primary insomnia. Journal of Clinical Sleep Medicine, 8(4), 431-437.

Susuki, K., Miyamoto, M., & Hirata, K. (2016). Sleep disorders in the elderly: Diagnosis and management. Journal of General and Family Medicine, 18, 61-71.

Troxel, W. M., Kupfer, D. J., Reynolds, C. F. 3rd, Frank, E., Thase, M. E., Miewald, J. M., & Buysse, D. J. (2012). Insomnia and objectively measured sleep disturbances predict treatment outcome in depressed patients treated with psychotherapy or psychotherapy-pharmacotherapy combinations. Journal of Clinical. Psychiatry, 73, 478-485.

Tsuno, N., Besset, A., & Richie, K. (2005). Sleep and depression. Journal of Clinical Psychiatry, 66(10), 1254-1269. doi:10.4088/JCP. v66n1008.

Vgontzas, A. N., Bixler, E. O., Lin, H. M., Prolo, P., Mastorakos, G., Vela-Bueno, A., et al. (2001). Chronic insomnia is associated with nyctohemeral activation of the hypothalamic–pituitary–adrenal axis: clinical implications. Journal of Clinical Endocrinology Metabolic, 86(8), 3787-3794.

Wennberg, A. M., Canham, S. L., Smith, M. T., & Spira, A. P. (2013). Optimizing sleep in older adults: Treating insomnia. Maturitas, 76(3), 247-252. doi: 10.1016/j.maturitas. 2013.05.007