การบำบัดด้วยความหวังในผู้ป่วยโรคซึมเศร้า: แนวคิดและแนวทางการประยุกต์ใช้

บทคัดย่อ

                โรคซึมเศร้า มีลักษณะอาการทางคลินิกที่สำคัญ คือ มีความรู้สึกเศร้า รู้สึกว่างเปล่า รู้สึกไร้คุณค่าในตนเอง ขาดความเชื่อมั่นในความสามารถของตนเอง รู้สึกสูญเสียหรือพลังในชีวิตลดลงเป็นอย่างมาก และที่สำคัญคือ ความรู้สึกสิ้นหวัง จากประสบการณ์ในการดูแลผู้ป่วยโรคซึมเศร้า พบว่า มีผู้ป่วยจำนวนไม่น้อยที่มีอาการกำเริบและกลับมารักษาซ้ำแบบผู้ป่วยใน มีสาเหตุมาจากการขาดความหวังในการดำเนินชีวิต 

                การบำบัดด้วยความหวัง เป็นการกระตุ้นให้ผู้ป่วยสร้างเป้าหมายในปัจจุบันให้ชัดเจน และสามารถที่จะทำให้สำเร็จได้ด้วยตนเอง โดยผู้บำบัดมีหน้าที่เสริมสร้างแรงจูงใจให้ผู้ป่วยมีความหวังต่อเป้าหมายที่ตั้งไว้อย่างต่อเนื่อง ซึ่งการบำบัดด้วยความหวัง ประกอบด้วย 1) การตั้งเป้าหมาย 2) การกำหนดวิธีการที่จะไปให้ถึงเป้าหมาย 3) การรับรู้ความสามารถที่จะไปถึงเป้าหมายของตนเอง ทั้งนี้ กระบวนการบำบัดด้วยความหวัง มี 2 ขั้นตอนหลัก ๆ คือ ขั้นตอนที่ 1 การสร้างความหวังที่ต้องการบรรลุ ได้แก่ 1.1) การค้นหาความหวัง 1.2) การสร้างข้อผูกพันกับความหวัง และขั้นตอนที่ 2 การเพิ่มความหวัง ได้แก่ 2.1) การเสริมสร้างความหวัง 2.2) การทบทวนความหวัง