ประสิทธิผลของโปรแกรมการสร้างเสริมพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุ ชุมชนราชธานีอโศก ตำบลบุ่งไหม อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี

ผู้แต่ง

  • เพชรตะวัน ธนะรุ่ง คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • เดือนเพ็ญ บุญมาชู คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏ อุบลราชธานี
  • ชลลดา มีทอง คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชธานี อุบลราชธานี

คำสำคัญ:

ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลองชนิดกลุ่มเดียวทดสอบก่อนและหลัง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมการสร้างเสริมพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุต่อพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุ ชุมชนราชธานีอโศก ตำบลบุ่งไหม อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้สูงอายุในชุมชนราชธานีอโศก จำนวน 35 คน เครื่องมือวิจัย ประกอบด้วย โปรแกรมการสร้างเสริมพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุโดยอาศัยแนวคิดเกี่ยวกับพฤติกรรมสุขภาพตามหลัก 3 อ. (อาหาร
ออกกำลังกาย และอารมณ์) โดยใช้ระยะเวลา 8 สัปดาห์ และแบบสอบถามเกี่ยวข้องกับพฤติกรรมสุขภาพ 3 อ. วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติ paired t-test

ผลการวิจัย พบว่า 1) กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 77.14) อายุระหว่าง 70-79 ปี (ร้อยละ 57.15) ส่วนใหญ่มีโรคประจำตัวเกี่ยวกับการปวดกระดูกและกล้ามเนื้อ (ร้อยละ 40.00) 2) หลังการเข้าร่วมโปรแกรมฯ มีค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุด้านการรับประทานอาหาร ด้านการออกกำลังกาย ด้านการจัดการอารมณ์ และพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพโดยรวมสูงกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ p<0.001 (การรับประทานอาหาร: t=11.49, การออกกำลังกาย: t=6.20, การจัดการอารมณ์: t=7.23, พฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพโดยรวม: t=14.71) เมื่อแยกรายด้าน พบว่า ด้านที่มีการปฏิบัติสูงสุดคือ ด้านการรับประทานอาหาร ด้านที่มีการปฏิบัติน้อยที่สุดคือ ด้านการออกกำลังกาย

ข้อเสนอแนะจากผลการวิจัยครั้งนี้คือ หน่วยงานด้านสุขภาพที่เกี่ยวข้องสามารถนำโปรแกรมการสร้างเสริมพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุไปเป็นแนวทางในการสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุในชุมชนอื่นๆ

Author Biographies

เพชรตะวัน ธนะรุ่ง, คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

อาจารย์

เดือนเพ็ญ บุญมาชู, คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏ อุบลราชธานี

อาจารย์

ชลลดา มีทอง, คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชธานี อุบลราชธานี

อาจารย์

References

Department of Economic and Social Affairs Population Division. World Population Ageing: 1950-2050 [Internet]. 2020 [cited 2020 Sep 10]. Available from: https://www.un.org/development/desa/pd/content/publications

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. สถิติผู้สูงอายุ [อินเตอร์เน็ต]. 2561 [เข้าถึงเมื่อ 2563 ก.ย. 10]. เข้าถึงได้จาก: http://statbbi.nso.go.th/staticreport/page/sector/th/01.aspx.

กรมกิจการผู้สูงอายุ. สถิติผู้สูงอายุของประเทศไทย 77 ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2562 [อินเตอร์เน็ต]. 2561 [เข้าถึงเมื่อ 2563 ก.ย. 10]. เข้าถึงได้จาก: https://www.dop.go.th/th/know/side/1/1/275.

Haseen F, Adhikari R, Soonthorndhada K. Self-assessed health among Thai elderly. BMC Geriatrics 2010;10(30). doi: 10.1186/1471-2318-10-30.

กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. แผนผู้สูงอายุแห่งชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2545-2564) ฉบับปรับปรุง ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2552 [อินเตอร์เน็ต]. 2561 [เข้าถึงเมื่อ 2563 ก.ย. 10]. เข้าถึงได้จาก: https://www.dop.go.th/download/laws/law_th_20152309144546_1.pdf.

Sihapark S, Kuhirunyaratn P, Chen H. Severe disability among elderly community dwellers in rural Thailand: prevalence and associated factors. Ageing International 2014;39(3):210-20. doi: 10.1007/s12126-013-9190-7.

กระทรวงสาธารณสุข กรมอนามัย สำนักงานส่งเสริมสุขภาพ ส่วนอนามัยผู้สูงอายุ. กิจกรรมส่งเสริมสุขภาพและเครือข่ายผู้สูงอายุ [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 2563 ก.ย. 10]. เข้าถึงได้จาก: https://eh.anamai.moph.go.th/th.

ศศิพัฒน์ ยอดเพชร, ภาวนา พัฒนศรี, ธนิกานต์ ศักดาพร. การถอดบทเรียนตัวอย่างที่ดีของโรงเรียนและชมรมผู้สูงอายุ ที่มีกิจกรรมถ่ายทอดความรู้. กรุงเทพฯ: เจพริ้นท์; 2560.

นิพิฐพนธ์ สนิทเหลือ, วัชรีพร สาตร์เพ็ชร์, ญาดา นภาอารักษ์. การคำนวณขนาดตัวอย่างด้วยโปรแกรมสำเร็จรูป G*POWER. วารสารวิชาการ สถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ 2562; 5(1):498-507.

สำนักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย. คู่มือแนวทางการอบรมผู้ดูแลผู้สูงอายุ หลักสูตร 70 ชั่วโมง [อินเทอร์เน็ต]. 2556 [เข้าถึงเมื่อ 2563 ก.ย. 10]. เข้าถึงได้จาก: http://online.pubhtml5.com/ogkq/rxzr/#p=95.

Best JW, Kahn VJ. Research in Education (7th ed.) Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall; 1995.

ผุสดี สระทอง, 10 ท่า การบริหารร่างกายด้วยท่อนไม้ แบบป้าบุญมี. นิตยสารหมอชาวบ้าน 2550; 339:supplememt.

มะลิ โพธิพิมพ์, วลัญช์ชยา เขตบำรุง, จุน หน่อแก้ว, จิรวุฒิ กุจะพันธ์. ประสิทธิผลของโปรแกรมสร้างเสริมสุขภาพชมรมผู้สูงอายุมะค่า ตำบลบ้านโพธิ์ อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา. วารสาร มฉก.วิชาการ 2561; 22(43-44):86-98.

อติญาณ์ ศรเกษตริน, รุ่งนภา จันทรา, รสติกร ขวัญชุม, ลัดดา เรืองด้วง. ผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพตามแนวทาง 3อ.2ส. ของอาสาสมัครสาธารณสุข ประจำหมู่บ้าน (อสม.) ต.คลองฉนาก อ.เมือง จ.สุราษฎร์ธานี. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้ 2560; 4(1):253-64.

ปัทมา ผาติภัทรกุล, ผุสดี ก่อเจดีย์, พเยาว์ พงษ์ศักดิ์ชาติ, ศิริธร ยิ่งเรงเริง, ชุติมา บูรพา, ประภาส จักรพละ. ประสิทธิผลโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพต่อพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุในชุมชน. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ 2561; 12(ฉบับพิเศษ):52-60.

รุจิรางค์ วรรณ์ธนาทัศน์. ประสิทธิผลของโปรแกรมการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของเครือข่ายในการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุ และการรับรู้ความสามารถในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม 3อ. 2ส.ของผู้สูงอายุ จังหวัดนครปฐม. วารสารแพทย์เขต 4-5 2560; 36(1): 2-12.

อารี พุ่มประไวทย์, จรรยา เสียงเสนาะ. การมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพของผู้สูงอาย. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้ 2560;4(3):160-75.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2021-12-11