ผลการใช้โปรแกรมการปรับปรุงการทำงานตามหลักการ 5 ส. ในร้านรีไซเคิลขยะอิเล็กทรอนิกส์

บทคัดย่อ

การวิจัยแบบกึ่งทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เปรียบเทียบระดับความรู้เกี่ยวกับพิษภัย
ผลต่อสุขภาพอนามัย และหลักการ 5 ส. ของขยะอิเล็กทรอนิกส์ และ 2) เปรียบเทียบระดับพฤติกรรมการปฏิบัติกิจกรรม 5 ส. ในพนักงานที่ทำงานร้านรีไซเคิลขยะอิเล็กทรอนิกส์ สุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน ได้กลุ่มตัวอย่างร้านรีไซเคิลขยะอิเล็กทรอนิกส์รวมจำนวน 55 ร้าน เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามที่มีค่าความถูกต้องของเนื้อหาเท่ากับ 0.954 ผู้ให้ข้อมูลในการศึกษาครั้งนี้คือพนักงานที่เข้าร่วมวิจัย จำนวน 159 คน เก็บรวบรวมระหว่างเดือนมกราคม ถึงตุลาคม 2564 ทดลองใช้โปรแกรมสุขศึกษาด้วยการอบรมบรรยาย ประกอบวีดิทัศน์และปฏิบัติจริง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา ได้แก่ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติเปรียบเทียบ Paired t-test และสถิติการถดถอยเชิงเส้นอย่างง่าย (Simple linear regression statistics) ผลการศึกษาในพนักงาน 159 คน พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศชาย (94.30%) เคยได้รับบาดเจ็บหรืออุบัติเหตุจากการทำงาน (75.50%) เคยได้ยินหรือรู้จักกิจกรรม 5 ส. (86.80%) ผลการสำรวจสภาพแวดล้อมทั่วไปของร้านรีไซเคิลขยะอิเล็กทรอนิกส์ พบว่าประเด็นการจัดวางเครื่องมือเครื่องใช้เฉพาะที่ ไม่กีดขวางทางเดิน และตั้งอยู่ในบริเวณที่ปลอดภัยไม่เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุมีความบกพร่องมากที่สุด (45.50%) ผลการเปรียบเทียบก่อนหลังการประชุมเชิงปฏิบัติการโดยใช้โปรแกรมการปรับปรุงการทำงานที่ปลอดภัยตามหลักการ 5 ส. พบว่าระดับความรู้และพฤติกรรมดการปฏิบัติงานที่ปลอดภัยของพนักงานร้านรีไซเคิลขยะอิเล็กทรอนิกส์เพิ่มขึ้นและแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 ดังนั้นการจัดโครงการโดยใช้โปรแกรมการปรับปรุงการทำงานตามหลักการ 5 ส. จึงเป็นสิ่งจำเป็นและต้องทำอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ร้านรีไซเคิลขยะอิเล็กทรอนิกส์ได้ดำเนินกิจการอย่างปลอดภัยต่อไป