ปัจจัยทำนายการปฏิบัติงานป้องกันและควบคุมโรคพยาธิใบไม้ตับ ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดอุบลราชธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยแบบภาคตัดขวางเชิงวิเคราะห์ครั้งนี้มีวัตถุเพื่อศึกษาปัจจัยทำนายการปฏิบัติงานป้องกันและควบคุมโรคพยาธิใบไม้ตับของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) จ.อุบลราชธานี กลุ่มตัวอย่างคือ อสม. จ.อุบลราชธานี  จำนวน 376 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นระหว่างวันที่ 1 มิ.ย. 2564 ถึง 30 เม.ย. 2565 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา นำเสนอโดยใช้ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน มัธยฐาน เปอร์เซ็นต์ไทล์ที่ 25 และ 75 ใช้สถิติเชิงอนุมานในการหาปัจจัยทำนายโดยใช้การวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบ Stepwise ผลการวิจัย พบว่า ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการปฏิบัติงานป้องกันและควบคุมโรคพยาธิใบไม้ตับของอสม. จ.อุบลราชธานี มีทั้งหมด 5 ปัจจัย ได้แก่ ปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยการสนับสนุนจากองค์การในการปฏิบัติงานป้องกันและควบคุมโรคพยาธิใบไม้ตับของอสม. ปัจจัยจูงใจการมีบุคคลในครอบครัวให้การสนับสนุน  ได้รับการยกย่องจากชุมชน ผู้นำ เจ้าหน้าที่สาธารณสุขหลังการปฏิบัติงาน การได้รับการอบรมพัฒนาศักยภาพในการปฏิบัติงานเพิ่มองค์รู้เพิ่มความมั่นใจ รวมถึงการได้รับความไว้วางใจจากชุมชนในการเป็นแกนนำปฏิบัติงานด้านสาธารณสุขเป็นแรงจูงใจที่สำคัญในการปฏิบัติงานป้องกันและควบคุมโรคพยาธิใบไม้ตับของอสม. โดยสามารถร่วมกันอธิบายความผันแปรของปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการปฏิบัติงานป้องกันและควบคุมโรคพยาธิใบไม้ตับได้ร้อยละ 11.40 (R²=0.114, R²_adj=0.102, SE_est=3.59, F=9.540, p<0.001) ผลการวิจัยนำไปสู่การพัฒนารูปแบบการดำเนินงานควบคุมและป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ โดยอาศัยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายทุกภาคส่วน  ขับเคลื่อนผ่านการดำเนินงานในพื้นที่ พร้อมทั้งการสนับสนุนจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่สามารถสนับสนุนได้ทั้งงบประมาณและจัดการระบบสุขาภิบาลซึ่งจะนำพาให้เกิดนวัตกรรมในชุมชนสามารถตัดวงจรการก่อเกิดโรคพยาธิใบไม้ตับในชุมชนได้ สามารถเป็นพื้นที่ต้นแบบขยายต่อไปสู่พื้นที่อื่นได้ต่อไป