การถอดบทเรียนการเรียนรู้บทบาทพยาบาลวิชาชีพกับการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในชุมชน : กรณีศึกษาจังหวัดมหาสารคาม

ผู้แต่ง

  • กิตติศักดิ์ ไกรจันทร์, พย.ม. วิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • สกาวรัตน์ ไกรจันทร์, พย.ม. วิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • ผดุงศิษฎ์ ชำนาญบริรักษ์, ปร.ด. วิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

คำสำคัญ:

การควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์, บทบาทพยาบาลวิชาชีพ, ชุมชน

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เพื่อศึกษาการถอดบทเรียนการเรียนรู้บทบาทพยาบาลวิชาชีพกับการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในชุมชนจังหวัดมหาสารคาม คัดเลือกผู้ให้ข้อมูลแบบเจาะจง คือ พยาบาลวิชาชีพ จำนวน 5 คน เจ้าหน้าที่รัฐและผู้นำท้องถิ่น จำนวน 5 คน เก็บรวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพโดยใช้แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง ใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหาเชิงคุณภาพ การวิเคราะห์ข้อมูลได้ตรวจสอบความแม่นตรงและความน่าเชื่อถือของข้อมูล โดยใช้วิธีการตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้า

ผลการศึกษา พบว่า บทบาทพยาบาลวิชาชีพกับการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในชุมชน ได้แก่ 1) ด้านปฏิบัติการพยาบาล มีการคัดกรองและค้นหาผู้ติดสุราเพื่อเข้ารับการบำบัด การให้ความรู้ และคำปรึกษาแก่ผู้ติดสุราและครอบครัว การบำบัดรักษาโรคและการทำหัตถการ 2) ด้านการวางแผน มีส่วนร่วมในการวางแผนดำเนินงาน การวางแผนงบประมาณ และเป็นแกนนำในการแก้ปัญหาการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในชุมชน 3) ด้านการประสานงาน มีการประสานความร่วมมือในการควบคุมแอลกอฮอล์ในชุมชนกับเครือข่ายที่เกี่ยวข้องทั้งภายในภายนอก และ 4) ด้านการบริการ มีการบริการให้คำปรึกษา การสร้างแรงจูงใจการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม รวมถึงการใช้ทรัพยากรและภูมิปัญญาในท้องถิ่นไปช่วยสนับสนุนการสร้างรายได้ การส่งเสริมอาชีพแก่ผู้ติดสุราและครอบครัว ส่วนปัจจัยความสำเร็จ อุปสรรค และข้อเสนอแนะ คือ มีความเข้าใจในบริบทพื้นที่ แต่ยังขาดความชัดเจนในการมอบหมายภารกิจ และควรสนับสนุนพยาบาลวิชาชีพให้สามารถผลิตผลงานวิชาการได้

ข้อค้นพบจากการวิจัยในครั้งนี้สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาศักยภาพของพยาบาลวิชาชีพเพื่อการดำเนินงานควบคุมแอลกอฮอล์ในชุมชนให้เกิดความต่อเนื่อง และสนับสนุนบทบาทพยาบาลให้เป็นที่ยอมรับ

Author Biographies

กิตติศักดิ์ ไกรจันทร์, พย.ม., วิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

อาจารย์

สกาวรัตน์ ไกรจันทร์, พย.ม., วิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

อาจารย์

ผดุงศิษฎ์ ชำนาญบริรักษ์, ปร.ด., วิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

อาจารย์

References

วรนิษฐ์ ลำไย, เชษฐ รัชดาพรรณาธิกุล, ผ่องพรรณ ภะโว. การประเมินแผนยุทธศาสตร์นโยบายแอลกอฮอล์ระดับชาติ (2554–2563). วารสารคุณภาพชีวิตกับกฎหมาย. 2564;17(1):62-78.

กฤษฏ์ โพธิ์ศรี, ผดุงศิษฎ์ ชำนาญบริรักษ์, กิตติศักดิ์ ไกรจันทร์. การพัฒนาแผนยุทธศาสตร์ควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์จังหวัดมหาสารคาม. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม. 2559;13(2):8-16.

ผดุงศิษฏ์ ชำนาญบริรักษ์ และคณะ. การศึกษาสถานการณ์การบริโภคและนโยบายการป้องกันเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในจังหวัดมหาสารคาม. มหาสารคาม: วิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม; 2560.

ผดุงศิษฏ์ ชำนาญบริรักษ์, ลดาวัลย์ เลนทำมี, กิตติศักดิ์ ไกรจันทร์, สาคร อินโท่โล่, วิภา วิเสโส. การประเมินผลโครงการพัฒนาเครือข่ายพยาบาลชุมชนในการขับเคลื่อนอำเภอจัดการสุขภาพของเขตสุขภาพที่ 7. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา. 2563;28(3):16-26.

ปรียาภรณ์ ประยงค์กุล. บทบาทพยาบาลในการป้องกันการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในวัยรุ่น. วารสารพยาบาลสภากาชาดไทย. 2562;12(1):62-70.

Helen JS, Dona RC. Quality research in nursing: advancing the humanistic. 2ed. New York: Lippincott; 1999.

Lincoln YS, Guba EG. Naturalistic Inquiry. Beverly Hills. CA: Sage; 1985.

สุภางค์ จันทวานิช. การวิเคราะห์ข้อมูลในการวิจัยเชิงคุณภาพ. พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2554.

เบญจกร พัฒนากร, สมจิต แดนสีแก้ว, เกศินี สราญฤทธิชัย. การจัดการพยาบาลรายกรณีสำหรับบุคคลที่ต้องการบำบัดสุราในชุมชน. วารสารสมาคมพยาบาลฯ สาขาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. 2556;31(2):140-50.

Sullivan EJ, Handley SM, Connors H. The Role of Nurses in Primary Care: Managing Alcohol-Abusing Patients. Alcohol Health Res World. 1994;18(2):158-161.

ผดุงศิษฏ์ ชำนาญบริรักษ์, ปรีชา ยะถา, บุญชอบ สิงห์คำ, กิตติศักดิ์ ไกรจันทร์, สุนีรัตน์ สิงห์คำ. การสร้างและการพัฒนามาตรการชุมชนเพื่อการควบคุมการบริโภคและการจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในชุมชน ตำบลดงบัง จังหวัดมหาสารคาม. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม. 2564;18(2):61-71.

ตรัยมาส คงเรือง, นงนุช บุญยัง, ศศิธร ลายเมฆ. บทบาทในการร่วมขับเคลื่อนการจัดระบบสุขภาพระดับอำเภอของพยาบาลปฏิบัติการงานปฐมภูมิ โรงพยาบาลชุมชน เครือข่ายบริการสุขภาพที่ 12. วารสารพยาบาลสงขลานครินทร์. 2563;40(4):74-84.

หรรษา เศรษฐบุปผา, จารุณี รัศมีสุวิวัฒน์, นพวรรณ อูปคำ, ภรภัทร สิมะวงค์, สกาวรัตน์ เทพประสงค์, พันธุ์นภา กิตติรัตนไพบูลย์. ผลของโปรแกรมใกล้บ้านสมานใจต่อพฤติกรรมการดื่มสุรา คุณภาพชีวิต และการกลับมารักษาซ้ำในผู้ที่เป็นโรคติดสุรา. พยาบาลสาร. 2558;42(1):108-21.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2022-12-18