ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการป้องโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของผู้สูงอายุในภาคตะวันออก
คำสำคัญ:
พฤติกรรมการป้องกันโรค, ผู้สูงอายุ, โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019บทคัดย่อ
การศึกษานี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบตัดขวาง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยทำนายพฤติกรรมการป้องโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของผู้สูงอายุในภาคตะวันออก คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน ได้จำนวนกลุ่มตัวอย่างทั้งสิ้น 325 คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสัมภาษณ์ประกอบด้วยด้านพฤติกรรมการป้องกันติดเชื้อไวรัสโรคโคโรนา 2019 ของผู้สูงอายุ การรับรู้โอกาสเสี่ยงของการเป็นโรค การรับรู้ความรุนแรงของโรค การรับรู้ถึงประโยชน์ของการป้องกันโรค การรับรู้ต่ออุปสรรคของการป้องกันโรค และสิ่งชักนำในการสนับสนุนทางสังคมด้านข่าวสารการป้องกันโรค เก็บรวบรวมข้อมูลช่วงเดือนธันวาคม 2564 ถึง กรกฎาคม 2565 วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา ด้วยความถี่ ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติเชิงอนุมานด้วยการวิเคราะห์ถดถอยพหุแบบขั้นตอน
ผลการศึกษาพบว่า พฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของผู้สูงอายุอยู่ในระดับสูง ค่าเฉลี่ยคะแนน 25.80 (SD=4.83) ผลการวิเคราะห์ถดถอยพหุแบบขั้นตอน พบว่า ปัจจัยทำนายพฤติกรรม การป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของผู้สูงอายุในภาคตะวันออกมี 2 ปัจจัยคือ สิ่งชักนำในการสนับสนุนทางสังคมด้านข่าวสารการป้องกันโรค (β=0.700, p<0.001) และการรับรู้ความรุนแรงของโรค (β=0.125, p<0.001) โดยสามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมการป้องกัน ได้ร้อยละ 53.2 (R2Adj=0.532, p<0.001) ดังนั้น เจ้าหน้าที่สาธารณสุขควรนำสิ่งชักนำในการสนับสนุนทางสังคม ด้านข่าวสารการป้องกันโรค และการรับรู้ความรุนแรงของโรค ไปใช้เป็นแนวทางในการส่งเสริมพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ในผู้สูงอายุต่อไป
References
Centre for Health Protection. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19). [Internet]. 2020 [Cited 2021 Jan 24]. Available from: https://www.chp.gov.hk/en/index.html
World Health Organization. Coronavirus disease (COVID-19). [Internet]. 2021 [Cited 2021 Feb 24]. Available from: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub/q-a-detail/coronavirus-disease-covid-19
กรมควบคุมโรค. รายงานสถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ฉบับที่ 730 วันที่ 2 มกราคม 2565. [อินเตอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 2566 ม.ค. 15]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/situation.php
World Health Organization. Situation reports. [Internet]. 2023 [Cited 2023 Jan 15] Available from: https://covid19.who.int/?adgroupsurvey={adgroupsurvey}&gclid=CjwKCAiA5Y6eBhAbEiwA_2ZWIbLwsq2YI7Roj5p3L6LxzP34a_nkUZUAxzva4ueyQi4bjY-94bpKaxoC2j0QAvD_BwE
กรมควบคุมโรค. สถานการณ์ในประเทศไทย. [อินเตอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 2566 ม.ค. 15]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/covid19-dashboard/
ศูนย์บริหารสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019. การกำหนดพื้นที่ที่มีการเชื่อมโยงกับผู้ติดเชื้อ. [อินเตอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 2564 ก.พ. 17]. เข้าถึงได้จาก: http://www.moicovid.com/
กรมกิจการผู้สูงอายุ. ผู้สูงอายุติดเชื้อ Covid-19 ในประเทศไทยปัจจุบัน. [อินเตอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 2565 พ.ค. 1]. เข้าถึงได้จาก https://www.dop.go.th/th/know/side/1/1/1167
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. ภาคตะวันออก. [อินเตอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 2564 ก.พ. 17]. เข้าถึงได้จาก: https://www.nesdc.go.th/main.php?filename=index
กรมกิจการผู้สูงอายุ. ชุดความรู้การดูแลตนเองและพัฒนาศักยภาพผู้สูงอายุสุขภาพดี. กรุงเทพฯ: กรมกิจการผู้สูงอายุ; 2560. 12-17.
กองทุนประชากรแห่งสหประชาชาติ. ผู้สูงอายุในช่วงสถานการณ์การระบาด COVID-19. [อินเตอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 30 ต.ค. 2563]. เข้าถึงได้จาก: https://thailand.unfpa.org/th/elderly-COVID19
กรมควบคุมโรค. แนวทางการป้องกันและควบคุมโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019. [อินเตอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 2563 ธ.ค. 19] เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/int_protection.php
Chen Y, Zhou R, Chen B, Chen H, Li Y, Chen Z, Zhu H, Wang H. Knowledge, Perceived Beliefs, and Preventive Behaviors Related to COVID-19 Among Chinese Older Adults: Cross-Sectional Web-Based Survey. J Med Internet Res. 2020 Dec 31;22(12):e23729. doi: 10.2196/23729.
พรรษมน คัฒมาตย์, จงจิต เสน่หา, วิมลรัตน์ ภู่วราวุฒิพานิช. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง. วารสารพยาบาลโรคหัวใจและทรวงอก. 2563; 31(1), 62-75.
Tong KK, Chen JH, Yu EW, Wu AMS. Adherence to COVID-19 Precautionary Measures: Applying the Health Belief Model and Generalised Social Beliefs to a Probability Community Sample. Appl Psychol Health Well Being. 2020 Dec;12(4):1205-1223. doi: 10.1111/aphw.12230.
เกษแก้ว เสียงเพราะ. ทฤษฎี เทคนิค การพัฒนาพฤติกรรมสุขภาพและการประยุกต์ใช้ในงานสาธารณสุข. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2563.
Becker, Marshall H. The health belief model and personal health behavior. Health Education Monographs. 1974; 2(4): 409-19.
สถาบันเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ. โครงการการประเมินเทคโนโลยีทางการแพทย์การเปรียบเทียบความสัมพันธ์แบบทดสอบสภาพสมองเสื่อมเบื้องต้น ฉบับภาษาไทย (MMSE-Thai) 2002. กรุงเทพฯ: สถาบันเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ; 2545.
Pallant. SPSS Survival Manual: A step by step guide to data analysis using IBM SPSS (Sixth edition). England, McGraw-Hill; 2007.
Munro. Statistical Methods for Health Care Research (6th ed). Philadelphia: Lippincott Williams&Wilkins; 1997.
เพ็ญศรี หงส์พานิช. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคโควิด -19 ของประชาชนจังหวัดปทุมธานี. วารสารวิชาการสถาบันวิทยการจัดการแห่งแปซิฟิกสาขามนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์. 2564; 7(3): 174-85.
เชาวลิต เลื่อนลอย. ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของประชาชนอำเภอศรีนคร จังหวัดสุโขทัย. วารสารสาธารณสุขและสุขภาพศึกษา. 2565; 5(1): 18-33.
Delshad Noghabi A, Mohammadzadeh F, Yoshany N, Javanbakht S. The prevalence of preventive behaviors and associated factors during the early phase of the COVID-19 pandemic among Iranian People: Application of a Health Belief Model. J Prev Med Hyg. 2021 Apr 29;62(1):E60-E66. doi: 10.15167/2421-4248/jpmh2021.62.1.1622.
ซรอ เล๊าะแม, มยุรี ยีปาโล๊ะ, เขมพัทธ์ ขจรกิตติยา. ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการป้องกันโรคโควิด-19 ของผู้ปกครองเด็กวัยก่อนเรียน. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระจอมเกล้า จังหวัดเพชรบุรี. 2565; 4(3): 12-25.
Karimy M, Bastami F, Sharifat R, Heydarabadi AB, Hatamzadeh N, Pakpour AH, Cheraghian B, Zamani-Alavijeh F, Jasemzadeh M, Araban M. Factors related to preventive COVID-19 behaviors using health belief model among general population: a cross-sectional study in Iran. BMC Public Health. 2021 Oct 24;21(1):1934. doi: 10.1186/s12889-021-11983-3.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2023 วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 : วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความหรือข้อคิดเห็นใด ๆ ที่ประกฎในวารสารศูนย์อนามัยที่ 9 เป็นความคิดเห็นของผู้เขียน บรรณาธิการ คณะผู้จัดทำ และศูนย์อนามัยที่ 9 นครราชสีมา (เจ้าของ) ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย ผู้เขียนต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง
ผลการพิจารณาของกองบรรณาธิการและผู้ทรงคุณวุฒิถือเป็นที่สิ้นสุด คณะบรรณาธิการวารสารฯ ขอสงวนสิทธิ์ในการตรวจแก้ไขข้อความให้ถูกต้องตามหลักภาษาและมีความเหมาะสม
กองบรรณาธิการวารสารฯ ขอสงวนสิทธิ์มิให้นำเนื้อหาใด ๆ ของบทความ หรือข้อคิดเห็นใด ๆ ของผลการประเมินบทความในวารสารฯ ไปเผยแพร่ก่อนได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการ อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร และผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารศูนย์อนามัยที่ 9
