การพยาบาลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ที่มีอาการเหนื่อยล้า

ผู้แต่ง

  • วรรวิษา สำราญเนตร วิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • นิตยา กออิสรานุภาพ วิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

คำสำคัญ:

บทบาทพยาบาล, อาการเหนื่อยล้า, โรคไตเรื้อรังระยะสุดท้าย, การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม

บทคัดย่อ

อาการเหนื่อยล้าเป็นอาการที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม เป็นประสบการณ์ในแต่ละบุคคล ที่เกี่ยวเนื่องกับความรู้สึกที่เกิดกับส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกายหรือเกิดกับทุกส่วนพร้อมกัน ที่แสดงถึงความไม่สุขสบาย ความเหน็ดเหนื่อย อ่อนเพลีย ไม่มีแรง ทำกิจกรรมได้ลดลง สาเหตุส่งเสริมอาการเหนื่อยล้า ได้แก่ การมีของเสียคั่งในร่างกาย ความผิดปกติของกระดูก ข้อ และกล้ามเนื้อ ความไม่สมดุลของสารน้ำและอิเล็กโทรไลต์ ภาวะโลหิตจาง การฟอกเลือดที่ไม่เพียงพอ การได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ และปัญหาด้านจิตใจ ได้แก่ ความวิตกกังวล ความเครียดและภาวะซึมเศร้า เป็นต้น ส่งผลให้สูญเสียพลังงาน เกิดความเหนื่อยล้า ซึ่งส่งผลกระทบต่อการปฏิบัติหน้าที่ทางร่างกายที่ลดลง จิตสังคม และคุณภาพชีวิตที่แย่ลง ดังนั้น พยาบาลผู้ให้การดูแลจำเป็นต้องค้นหาสาเหตุ สามารถประเมินอาการเหนื่อยล้าได้อย่างรวดเร็ว และค้นหาแนวทางการจัดการอาการเหนื่อยล้าที่มีประสิทธิภาพและเหมาะสมในผู้ป่วยแต่ละราย ซึ่งการพยาบาลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมที่มีอาการเหนื่อยล้า มีวิธีการหลากหลาย เช่น การให้ความรู้ การออกกำลังกาย โยคะ การกดจุดสะท้อน การบำบัดด้วยกลิ่นหอม การแช่เท้าด้วยน้ำอุ่น และการนวด เป็นต้น เพื่อลดอาการเหนื่อยล้า ส่งเสริมให้ผู้ป่วยสามารถปฏิบัติกิจกรรมในการดูแลตนเองได้ดีขึ้นและสามารถอยู่กับโรคไตเรื้อรังได้อย่างมีความสุข ลดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

Author Biographies

วรรวิษา สำราญเนตร, วิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

อาจารย์พยาบาล

นิตยา กออิสรานุภาพ, วิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

อาจารย์พยาบาล

References

ศุภดีวัน พิทักษ์แทน. การพยาบาลผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับยาระงับความรู้สึกเพื่อผ่าตัดปลูกถ่ายไต: กรณีศึกษา. วารสารวิชาการแพทย์. 2562; 33(3):589-600.

Shafeik HF, Abdelaziz SH, ElSharkawy SI. Effect of warm water foot bath on fatigue in patients undergoing hemodialysis. International journal of Nursing Didactics. 2018;8(2):26-32.

ฐาปนันท์ มหิศนันท์. ผลของโปรแกรมการออกกำลังกายประยุกต์ท่าฤาษีดัดตนขณะฟอกเลือดต่ออาการเหนื่อยล้าในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม. วารสารการแพทย์โรงพยาบาล อุดรธานี. 2563;28(3):366-73.

Tsirigotis S, Polikandrioti M, Alikari V, Dousis E, Koutelekos I, Toulia G, Pavlatou N, Panoutsopoulos GI, Leftheriotis D, Gerogianni G. Factors Associated With Fatigue in Patients Undergoing Hemodialysis. Cureus. 2022 Mar 9;14(3):e22994. doi: 10.7759/cureus.22994.

Debnath S, Rueda R, Bansal S, Kasinath BS, Sharma K, Lorenzo C. Fatigue characteristics on dialysis and non-dialysis days in patients with chronic kidney failure on maintenance hemodialysis. BMC Nephrol. 2021 Mar 27;22(1):112. doi: 10.1186/s12882-021-02314-0.

Ju A, Teixeira-Pinto A, Tong A, Smith AC, Unruh M, Davison SN, Dapueto J, Dew MA, Fluck R, Germain MJ, Jassal SV, Obrador GT, O'Donoghue D, Viecelli AK, Strippoli G, Ruospo M, Timofte D, Sharma A, Au E, Howell M, Costa DSJ, Anumudu S, Craig JC, Rutherford C. Validation of a Core Patient-Reported Outcome Measure for Fatigue in Patients Receiving Hemodialysis: The SONG-HD Fatigue Instrument. Clin J Am Soc Nephrol. 2020 Nov 6;15(11):1614-1621. doi: 10.2215/CJN.05880420.

พัชรินทร์ อินทร์จันทร์. ผลของโปรแกรมแบบบูรณาการที่เน้นการออกกำลังกายขณะฟอกเลือดต่ออาการเหนื่อยล้าในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม. 2562;31(1):49-60.

Maruyama Y, Nakayama M, Ueda A, Miyazaki M, Yokoo T. Comparisons of fatigue between dialysis modalities: A cross-sectional study. PLoS One. 2021 Feb 10;16(2):e0246890. doi: 10.1371/journal.pone.0246890.

บันลือศักดิ์ ธรรมนิตยางกูร, นันทรัตน์ ธรรมนิตยางกูร, สุมลรัตน์ กนกวินวงศ์, วิไล คุปต์นิรัติศัยกุล, สมเกียรติ วสุวัฏฏกุล, อัครินทร์ นิมมานนิตย์. ผลของโปรแกรมการออกกำลังกายระหว่างการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมต่อความอ่อนล้าและคุณภาพชีวิตในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้าย. วารสารพยาบาลศิริราช. 2556;3(1):15-24.

รัตนา จารุวรรณโน, ปฏิวัติ คดีโลก. อาการอ่อนล้าในผู้ป่วยที่ได้รับการล้างไตทางช่องท้องแบบต่อเนื่อง: บาทพยาบาล. วารสารพยาบาลตำรวจ. 2561;12(1):187-96.

ธัญญารัตน์ บุญโทย, ฐิติพร ปฐมจารุวัฒน์, อิสรีย์ ศรีศุภโอฬาร. อุปสรรคของการออกกำลังกายในผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม: การวิจัยเชิงคุณภาพ. วารสารมหาวิทยาลัยราชนครินทร์. 2563;12(3):121-38.

Yeşil Bayülgen M, Gün M. The effect of Reiki on fatigue and comfort in hemodialysis patients. Explore (NY). 2023 Jan 6:S1550-8307(23)00003-4. doi: 10.1016/j.explore.2022.12.009.

Habibzadeh H, Wosoi Dalavan O, Alilu L, Wardle J, Khalkhali H, Nozad A. Effects of Foot Massage on Severity of Fatigue and Quality of Life in Hemodialysis Patients: A Randomized Controlled Trial. Int J Community Based Nurs Midwifery. 2020 Apr;8(2):92-102. doi: 10.30476/IJCBNM.2020.81662.0.

Akbay E, Akinci S, Coner A, Adar A, Genctoy G, Demir AR. New perspective on fatigue in hemodialysis patients with preserved ejection fraction: diastolic dysfunction: Fatigue and diastolic dysfunction. The International Journal of Cardiovascular Imaging. 2022; 38(10):2143-53.

Abd Elhameed SH, Fadila DES. Effect of Exercise Program on Fatigue and Depression among Geriatric Patients Undergoing Hemodialysis. International Journal of Advanced Nursing Studies 2019;8(2):23-32.

ณภัค จุมพลพงษ์ สุรีพร ธนศิลป์และจรรยา ฉิมหลวง. ผลของโปรแกรมการจัดการอาการร่วมกับโยคะต่อความเหนื่อยล้าในพระภิกษุสงฆ์อาพาธด้วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม. วารสารพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2559;28(1):41-53.

Ramai P, Diana L. Supportive Therapy for Fatigue in Hemodialysis Patients. Int J Heal Sci Res 2021;11(7):367-73.

Unal KS, Akpinar RB. The effect of foot reflexology and back massage on hemodialysis patients' fatigue and sleep quality. Complementary therapies in clinical practice. 2016;24:139-44.

Aslan KSU, Altin S. Aromatherapy and foot massage on happiness, sleep quality, and fatigue levels in patients with stroke: A randomized controlled trial. European Journal of Integrative Medicine. 2022;54:102-64.

Afrasiabifar A, Hamzhiekia S, Mosavi A, Hossini SM. The effect of warm water footbath versus Swedish massages on hemodialysis patients' sleep quality and insomnia. Journal of Nursing and Midwifery Sciences 2022;9(2):81-9.

สุภาภรณ์ รักผกาวงศ์, วารี กังใจ, พรชัย จูลเมตต์. ผลของโปรแกรมการจัดการอาการร่วมกับการใช้น้ำมันหอมระเหยต่ออาการอ่อนล้าของผู้สูงอายุโรคไตเรื้อรังที่รักษาด้วยการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม.วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา. 2557;22(1):39-49.

Wibowo WA. The Effect of Intradialysis Exercise and Aromatherapy Lavender To Scores Fatigue Patient Hemodialysis In RSU Yarsi Pontianak. ProNers 2020;5(1):1-11.

Mohamed SM, Taha NM, Aly HH, Nageeb SM. Fatigue, Depression and Sleep Disturbance among Hemodialysis Patients. International Journal of Nursing Didactics. 2019;9(10):1-9.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2023-05-28