การจัดการชีวิตและภาวะพึ่งพิงเพื่อความสุขของผู้สูงอายุที่อยู่ตามลำพัง

บทคัดย่อ

งานวิจัยเชิงคุณภาพนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวคิดทัศนคติ ปัญหา รูปแบบจัดการชีวิตและภาวะพึ่งพิงเพื่อความสุขของผู้สูงอายุที่อยู่ตามลำพัง ผู้ให้ข้อมูลหลัก คือ ผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไปที่อยู่ตามลำพัง  รวม 10 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสังเกตแบบมีส่วนร่วม การสัมภาษณ์เชิงลึก แบบประเมินกิจวัตรประจำวันดัชนีบาร์เธลเอดีแอล และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ผลวิจัย พบว่า 1) ผู้สูงอายุมีแนวคิดทัศนคติความสุขแบบอิสระเสรีใน 3 ประเด็น คือ บุคคล  ความคิดและการตัดสินใจ และเวลา ปัญหาที่พบ ได้แก่ รายได้ การสัญจร การนอนหลับไม่ตื่น และเจ็บป่วยภาวะฉุกเฉิน 2) รูปแบบการจัดการชีวิตและภาวะพึ่งพิง ได้แก่ 1. ด้านชีวิตประจำวัน สามารถประกอบกิจวัตรประจำวันในระดับไม่เป็นการพึ่งพา 2. ด้านสุขภาพกาย มีปัญหาสุขภาพไม่ต่ำกว่า 3 โรคต้องดูแลตนเพิ่มขึ้นโดยใช้กายอุปกรณ์ รวมทั้งพึ่งพิงระบบบริการสาธารณสุข 3. ด้านสุขภาพจิต อยู่ในเกณฑ์ปกติทั่วไป มีการจัดการอารมณ์ที่ดีและร่วมกิจกรรมทางสังคม 4. ด้านเศรษฐกิจ  มีผลกระทบต่อความสุขในชีวิตแตกต่างกันในเรื่องทุนเศรษฐกิจและมีรายได้ไม่เพียงพอต่อภาระค่าใช้จ่าย 5. ด้านสังคม ก่อให้เกิดมิตรภาพ การพึ่งพากันที่สัมพันธ์กับบุคลิกภาพเปิดเผยของผู้สูงอายุ และ 6. ด้านศาสนา พัฒนาสุขภาวะด้านจิตวิญญาณซึ่งผู้สูงอายุให้ความสำคัญกับกิจกรรมวัฒนธรรมประเพณี จากทั้งหมด 6 ด้านนี้  จัดอยู่ภายใต้มิติบูรณาการ 4 ส่วนระหว่างการพึ่งพิงตนเป็นหลัก ครอบครัว ญาติพี่น้อง สังคม และองค์กร งานวิจัยนี้เป็นแนวทางสร้างเสริมสุขภาวะของผู้สูงอายุที่อยู่ลำพังในระดับชุมชนและหน่วยงานท้องถิ่นนำไปพัฒนาการมีส่วนร่วมต่อไป