ความสัมพันธ์ปริมาณฝนกับจำนวนผู้ป่วยโรคพิษจากเห็ดในจังหวัดสุรินทร์
คำสำคัญ:
ความสัมพันธ์, ปริมาณฝน, โรคพิษจากเห็ด, จังหวัดสุรินทร์บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ปริมาณฝนกับจำนวนผู้ป่วยโรคพิษจากเห็ดในจังหวัดสุรินทร์ เป็นการวิจัยเชิงความสัมพันธ์ รวบรวมข้อมูลจำนวนผู้ป่วยรายเดือนจากระบบรายงานการเฝ้าระวัง 506 ของกระทรวงสาธารณสุข และปริมาณฝนเฉลี่ยรายเดือนจากสถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำ (องค์การมหาชน) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา สหสัมพันธ์เพียร์สันและตัวแบบเชิงเส้นนัยทั่วไป ผลสรุปได้ดังนี้ ระหว่างมกราคม พ.ศ. 2561 ถึง กรกฎาคม พ.ศ. 2567 จังหวัดสุรินทร์มีจำนวนผู้ป่วยโรคพิษจากเห็ดเฉลี่ย ± ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เท่ากับ 8.62 ± 12.7 รายต่อเดือน และมีสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สันกับปริมาณฝนรายเดือนคือ ปริมาณฝนรายวันต่ำสุด, สูงสุด, และเฉลี่ย 0.608, 0.590, และ 0.582 ตามลำดับ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p-value<0.001 และตัวแบบการถดถอยทวินามลบ ที่มีปริมาณฝนรายวันเฉลี่ยเป็นตัวแปรต้นเป็นตัวแบบที่มีค่าสัมประสิทธิ์การกำหนดสูงที่สุด สัมประสิทธิ์ตัวแปรต้น exp() เท่ากับ 1.01 (p-value<0.001) กล่าวได้ว่า เมื่อปริมาณฝนรายวันเฉลี่ยเพิ่มขึ้น 1 อัตราเสี่ยงที่จะมีผู้ป่วยโรคพิษจากเห็ดเพิ่มเป็น 1.01 เท่า
References
กลุ่มงานวิชาการ สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 13 (แพร่). เทคนิคการสำรวจความหลากหลายของเห็ดในพื้นที่ป่าอนุรักษ์ จังหวัดน่าน, ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 [อินเตอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 2567 ตุลาคม 2] เข้าถึงได้จาก: https://readcard.dnp.go.th/km/docs/tech.pdf
สหภูมิ ศรีสุมะ. ระวัง "เห็ดพิษ" ช่วงฤดูฝน เสี่ยงรับประทานอาจถึงชีวิต [อินเตอร์เน็ต]. RAMA CHANNEL, 13 สิงหาคม 2561 [เข้าถึงเมื่อ 2567 ตุลาคม 2] เข้าถึงได้จาก: https://www.rama.mahidol.ac.th/ramachannel/article/ระวัง-เห็ดพิษ-ช่วงฤดูฝน/
สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค. 2567 ระบบรายงานการเฝ้าระวังโรค 506 HFM [อินเตอร์เน็ต]. 2567 [เข้าถึงเมื่อ 2567 ตุลาคม 2] เข้าถึงได้จาก: http://doe.moph.go.th/surdata/
Somrithipol S, Pinruan U, Sommai S, Khamsuntorn P, Luangsa-Ard JJ. Mushroom poisoning in Thailand between 2003 and 2017. Mycoscience. 2022 Nov 1;63(6):267-273. doi: 10.47371/mycosci.2022.08.003.
แนวหน้า. อาหารตามฤดูกาล! ชาวบ้านเมืองช้างเข้าป่าเก็บเห็ด สร้างรายได้งาม [อินเตอร์เน็ต]. 9 มิถุนายน 2566 [เข้าถึงเมื่อ 2567 ตุลาคม 2]. เข้าถึงได้จาก: https://www.naewna.com/likesara/736405
Chen L, Sun L, Zhang R, Liao N, Qi X, Chen J, Liu T. Epidemiological analysis of wild mushroom poisoning in Zhejiang province, China, 2016-2018. Food Sci Nutr. 2021 Oct 29;10(1):60-66. doi: 10.1002/fsn3.2646.
Jiang L, Luo M, Hao L. Epidemiological characteristics of mushroom poisoning in Yunnan province, China, 2004-2016. Southeast Asian J Trop Med Public Health. 2018; 49(3):509-15.
Xiong S, Wu A, Weng L, Zhang L, Wu M, Li H, et al. Study on the correlation between the number of mushroom poisoning cases and meteorological factors based on the generalized additive model in Guizhou Province, 2023. BMC Public Health. 2024 Sep 27;24(1):2628. doi: 10.1186/s12889-024-20050-6.
Imran K, Arifin WN, Hanis TM, Tengku Mokhtar T. Data Analysis in Medicine and Health using R [Internet]. 2024 [cited 2024 Oct 2]. Available from: https://bookdown.org/drki_musa/dataanalysis/
Schober P, Vetter TR. Count Data in Medical Research: Poisson Regression and Negative Binomial Regression. Anesth Analg. 2021 May 1;132(5):1378-1379. doi: 10.1213/ANE.0000000000005398.
Achim Z, Kleiber C, Jackman S. Regression models for count data in R. Journal of Statistical Software. 2008; 27(8):1-25. doi: 10.18637/jss.v027.i08
คลังข้อมูลน้ำแห่งชาติ สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำ (องค์การมหาชน). ปริมาณฝนเชิงพื้นที่ รายเดือน รายจังหวัด [อินเตอร์เน็ต]. 2567 [เข้าถึงเมื่อ 2567 ตุลาคม 2] เข้าถึงได้จาก: https://data.hii.or.th/dataset/38cbfb06-e174-4653-accd-d491121ba752/resource/120aba77-b0a7-44c0-8043-91124dac45ed/download/spatial-rain-hii.csv
Jamovi stat open now. jamovi Desktop 2.3.28 Solid [Computer Software]. [2018 November 13; cited 2024 October 2]. Available from: https://www.jamovi.org/download.html
Gallucci M, Jonathon LJ. Introducing GAMLj: GLM, LME and GZLMs in jamovi [Interent]. jamovi Blog 2024 [cited 2024 Oct 2]. Available from: https://blog.jamovi.org/2018/11/13/introducing-gamlj.html
Statistics Solutions. Pearson’s Correlation Coefficient: A Comprehensive Overview [Internet]. 2022. [cited 2024 Sep 2]. Available from: https://www.statisticssolutions.com/free-resources/directory-of-statistical-analyses/pearsons-correlation-coefficient/
Walker JA. Statistics for the Experimental Biologist A Guide to Best (and Worst) Practices. Chapter 20 Generalized linear models I: Count data [Internet]. 2024 [cited 2024 Sep 28]. Available from: https://www.middleprofessor.com/files/applied-biostatistics_bookdown/_book/generalized-linear-models-i-count-data.html
พงษ์เดช สารการ, ฎลกร จำปาหวาย. ความครอบคลุมและยืดหยุ่น: ประเด็นที่ควรถูกพิจารณาสำหรับการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยตัวแบบเชิงเส้นนัยทั่วไปในงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและการสาธารณสุขชุมชน. 2563;3(2):144-58.
Gallucci M. GAMLj: General analyses for linear models. [jamovi module]. 2019 [cited 2024 Sep 20]. Available from: https://gamlj.github.io/.
มหาวิทยาลัยมหิดล. ประกาศมหาวิทยาลัยมหิดล เรื่อง แนวปฏิบัติสำหรับโครงการวิจัยที่ไม่เข้าข่ายการวิจัยในคน. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 2567 ตุลาคม 2] เข้าถึงได้จาก: https://sp.mahidol.ac.th/th/LAW/policy/2565-MU-Non-Human.pdf
ศูนย์ส่งเสริมจริยธรรมการวิจัยในคน สำนักงานอธิการบดีมหาวิทยาลัยมหิดล. แบบประเมินว่าโครงการวิจัยของท่านเข้าข่ายการวิจัยในคนหรือไม่. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 2567 ตุลาคม 2] เข้าถึงได้จาก: https://sp.mahidol.ac.th/th/ethics-human/forms/checklist/2022-Human%20Research%20Checklist-researcher.pdf
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 : วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความหรือข้อคิดเห็นใด ๆ ที่ประกฎในวารสารศูนย์อนามัยที่ 9 เป็นความคิดเห็นของผู้เขียน บรรณาธิการ คณะผู้จัดทำ และศูนย์อนามัยที่ 9 นครราชสีมา (เจ้าของ) ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย ผู้เขียนต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง
ผลการพิจารณาของกองบรรณาธิการและผู้ทรงคุณวุฒิถือเป็นที่สิ้นสุด คณะบรรณาธิการวารสารฯ ขอสงวนสิทธิ์ในการตรวจแก้ไขข้อความให้ถูกต้องตามหลักภาษาและมีความเหมาะสม
กองบรรณาธิการวารสารฯ ขอสงวนสิทธิ์มิให้นำเนื้อหาใด ๆ ของบทความ หรือข้อคิดเห็นใด ๆ ของผลการประเมินบทความในวารสารฯ ไปเผยแพร่ก่อนได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการ อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร และผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารศูนย์อนามัยที่ 9
