ปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดความผิดปกติทางจิตและพฤติกรรมจากการเสพกัญชา ของผู้ป่วยที่เข้ามารับบริการในโรงพยาบาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

ผู้แต่ง

  • ฐิรพล ดิชวงศ์ ศูนย์แพทยศาสตรศึกษาชั้นคลินิก โรงพยาบาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
  • สพิชชา เสมือนใจ ศูนย์แพทยศาสตรศึกษาชั้นคลินิก โรงพยาบาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
  • สิรินาถ เลิศศรี ศูนย์แพทยศาสตรศึกษาชั้นคลินิก โรงพยาบาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
  • สุทธินัย จิรสุวรรณประภา ศูนย์แพทยศาสตรศึกษาชั้นคลินิก โรงพยาบาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
  • สุรินทร สีทา ศูนย์แพทยศาสตรศึกษาชั้นคลินิก โรงพยาบาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
  • ทวีพงศ์ ช่างเจรจา กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลพระเจ้าตากสินมหาราช จังหวัดตาก

คำสำคัญ:

ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเสพกัญชา, การเสพกัญชา, กัญชา, ความผิดปกติทางจิตและพฤติกรรม

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดความผิดปกติทางจิตและพฤติกรรมที่เกิดจากการเสพกัญชาของผู้ป่วยที่เข้ามารับบริการในโรงพยาบาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

วัสดุและวิธีการ: รูปแบบการศึกษาคือ Retrospective descriptive study ศึกษาข้อมูลย้อนหลังของผู้ป่วยที่เข้ามารับการรักษาจากการเสพกัญชาในโรงพยาบาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ระหว่างวันที่ 1 มกราคม 2563 - 31 กรกฎาคม 2566 จำนวน 140 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์
โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ จำนวน และร้อยละ Chi-square test และสถิติอนุมาน ได้แก่ Multivariate logistic regression  รูปแบบ Adjusted odds ratio กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05

ผลการศึกษา: ปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดความผิดปกติทางจิตและพฤติกรรมที่เกิดจากการเสพกัญชา คือ อายุ พบว่า ช่วงวัยอุดมศึกษามีค่า ORadj=27.71 (p=0.007) ช่วงวัยทำงานมีค่า ORadj=19.56 (p=0.014) เมื่อเทียบกับช่วงวัยน้อยกว่ามัธยมศึกษาตอนปลาย และกลุ่มที่มีประวัติการใช้สารเสพติดอื่น ๆ ร่วมกับกัญชา มีโอกาสเกิดความผิดปกติทางจิตและพฤติกรรมจากการเสพกัญชา ORadj=3.89 (p=0.017) เมื่อเทียบกับกลุ่มที่เสพกัญชาเพียงอย่างเดียว

สรุป: ปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดโรคทางจิตและพฤติกรรมจากการเสพกัญชา คือวัยอุดมศึกษา วัยทำงาน และการใช้สารเสพติดอื่น ๆ

Author Biography

ทวีพงศ์ ช่างเจรจา, กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลพระเจ้าตากสินมหาราช จังหวัดตาก

นายแพทย์ชำนาญการ

References

กระทรวงสาธารณสุข. ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่องระบุชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2562. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 136 [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 2566 สิงหาคม 15]; 218: [หน้า1-3]. เข้าถึงได้จาก: http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/E/218/T_0001.PDF

นริศรา คำแก่น, เจริญ ตรีศักดิ์. กัญชาทางการแพทย์สำหรับมะเร็ง. J Chulabhorn Royal Acad. 2019;1(1):16-29.

Lake S, Walsh Z, Kerr T, Cooper ZD, Buxton J, Wood E, et al. Frequency of cannabis and illicit opioid use among people who use drugs and report chronic pain: A longitudinal analysis. PLoS Med. 2019 Nov 19;16(11):e1002967. doi: 10.1371/journal.pmed.1002967.

Fergusson DM, Boden JM, Horwood LJ. Cannabis use and other illicit drug use: testing the cannabis gateway hypothesis. Addiction. 2006 Apr;101(4):556-69. doi: 10.1111/j.1360-0443.2005.01322.x.

รัศมน กัลป์ยาศิริ, สกล ศรีสุขล้อม. แคนนาบิสกับโรคจิตเวช: ปัจจัยเสี่ยงและประโยชน์ทางการแพทย์. วารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทย. 2563;28(4):360-74.

จินตภาพ ด้วงดำรง, กุลลภัสสรณ์ จำปาเงินทวีศรี, เยาวเรศ สติยศ, สิริกานต์ ภูโปร่ง, ณัชกร ล้ำเลิศกิจ, ประวิทย์ อัครเสรีนันท์. หลักฐานเชิงประจักษ์ของการใช้กัญชาทางการแพทย์ และการเปรียบเทียบข้อบ่งใช้ตำรับยากัญชาตามองค์ความรู้การแพทย์แผนไทยกับการแพทย์แผนตะวันตก. Siriraj Medical Bulletin. 2565;15(3):155-63.

ฐปนวงศ์ มิตรสูงเนิน, กุลชา โทนานนท์, แพรว โคตรรุฉิน, สุดา วรรณประสาท. การศึกษาความชุกและลักษณะทางคลินิกของผู้ป่วยจากการใช้กัญชาเปรียบเทียบระหว่างก่อนและหลังการประกาศให้มีการใช้กัญชาทางการแพทย์อย่างถูกกฎหมาย พ.ศ. 2562 ในโรงพยาบาลมหาวิทยาลัย. วารสารเวชศาสตร์ฉุกเฉินแห่งประเทศไทย. 2563;2(2):17-36.

บุญศิริ จันศิริมงคล และคณะ. อาการจิตเวชที่สัมพันธ์กับผู้ที่ใช้กัญชาทางการแพทย์. ศรีนครินทรเวชสาร 2565;37(1):82-92.

Jefsen OH, Erlangsen A, Nordentoft M, Hjorthøj C. Cannabis Use Disorder and Subsequent Risk of Psychotic and Nonpsychotic Unipolar Depression and Bipolar Disorder. JAMA Psychiatry. 2023 Aug 1;80(8):803-810. doi: 10.1001/jamapsychiatry.

1256.

ณรงค์ ศิลปะสะคราญ, นันทา ชัยพิชิตพันธ์. ความชุกของโรคทางจิตเวชในผู้ป่วยเสพติดกัญชาที่เข้ารับการรักษาแบบผู้ป่วยใน ในสถาบันบำบัดรักษา และฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดแห่งชาติบรมราชชนนี. วารสารกรมการแพทย์. 2563;45(1):12-20.

Hosseini S, Oremus M. The Effect of Age of Initiation of Cannabis Use on Psychosis, Depression, and Anxiety among Youth under 25 Years. Can J Psychiatry. 2019 May;64(5):304-312. doi: 10.1177/0706743718809339.

Miller AP, Baranger DAA, Paul SE, Hatoum AS, Rogers C, Bogdan R, Agrawal A. Characteristics Associated With Cannabis Use Initiation by Late Childhood and Early Adolescence in the Adolescent Brain Cognitive Development (ABCD) Study. JAMA Pediatr. 2023 Aug 1;177(8):861-863. doi: 10.1001/jamapediatrics.2023.1801.

Helle S, Ringen PA, Melle I, Larsen TK, Gjestad R, Johnsen E, et al. Cannabis use is associated with 3 years earlier onset of schizophrenia spectrum disorder in a naturalistic, multi-site sample (N=1119). Schizophr Res. 2016 Jan;170(1):217-21. doi: 10.1016/j.schres.2015.11.027.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2025-03-11

How to Cite

ดิชวงศ์ ฐ., เสมือนใจ ส. ., เลิศศรี ส. ., จิรสุวรรณประภา . ส. ., สีทา ส. ., & ช่างเจรจา ท. . (2025). ปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดความผิดปกติทางจิตและพฤติกรรมจากการเสพกัญชา ของผู้ป่วยที่เข้ามารับบริการในโรงพยาบาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 : วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม, 19(2), 471–483. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/RHPC9Journal/article/view/272676