มุมมองต่อความสำเร็จในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อควบคุมระดับน้ำตาล ในเลือดของผู้มีภาวะเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้อย่างต่อเนื่อง
คำสำคัญ:
การจัดการตนเอง, เบาหวาน, ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม, ระดับน้ำตาลสะสมในเลือดบทคัดย่อ
ระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงกว่าค่าปกติส่งผลต่อการแข็งตัวของหลอดเลือดซึ่งมีผลกระทบต่ออวัยวะในร่างกาย การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้ลดลงและอยู่ในระดับปกติจึงมีความสำคัญต่อการลดหรือชะลอภาวะแทรกซ้อนจากภาวะเบาหวาน ระดับน้ำตาลสะสมในเลือดเป็นตัวบ่งชี้ความสำเร็จในการควบคุมระดับน้ำตาลของผู้มีภาวะเบาหวาน ซึ่งสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับพฤติกรรมสุขภาพของแต่ละบุคคล การวิจัยเชิงคุณภาพนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษามุมมองในการปรับเปลี่ยนและคงพฤติกรรมสุขภาพของผู้มีภาวะเบาหวานที่ประสบผลสำเร็จในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดอย่างต่อเนื่อง รวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เดี่ยวเชิงลึก โดยใช้แนวคำถามกึ่งโครงสร้าง ผู้ให้ข้อมูลเป็นผู้มีภาวะเบาหวานที่มีระดับน้ำตาลสะสมในเลือดไม่เพิ่มขึ้นในระยะ 3 ปีติดต่อกัน จำนวน 15 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหาเชิงคุณภาพ ผลการศึกษาพบว่า มุมมองในการปรับเปลี่ยนและคงพฤติกรรมสุขภาพประกอบด้วย 3 หัวข้อเรื่อง คือ ความกลัวทำให้ก้าว ทำเรื่องง่ายแบบง่าย ๆ และรู้ตัวจึงเห็นเป้าหมาย โดยความกลัวเป็นแรงจูงใจที่สำคัญส่งผลให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และความง่ายหรือความสะดวกกับการรู้เป้าหมายส่งผลให้สามารถคงพฤติกรรมจนประสบผลสำเร็จในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดอย่างต่อเนื่องได้ ผลการศึกษานี้สามารถใช้เป็นแนวทางในการส่งเสริมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมด้วยตนเองของผู้มีภาวะเบาหวานเพื่อให้สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้อย่างต่อเนื่อง
เอกสารอ้างอิง
Karakasis P, Theofilis P, Patoulias D, Vlachakis PK, Antoniadis AP, Fragakis N. Diabetes-Driven Atherosclerosis: Updated Mechanistic Insights and Novel Therapeutic Strategies. Int J Mol Sci. 2025 Feb 28;26(5):2196. doi: 10.3390/ijms26052196.
Ye J, Li L, Wang M, Ma Q, Tian Y, Zhang Q, Liu J, Li B, Zhang B, Liu H, Sun G. Diabetes Mellitus Promotes the Development of Atherosclerosis: The Role of NLRP3. Front Immunol. 2022 Jun 29;13:900254. doi: 10.3389/fimmu.2022.900254.
Yu J, Gao B. Nonlinear relationship between HbA1c and coronary artery calcium score progression: a secondary analysis based on a retrospective cohort study. Diabetol Metab Syndr. 2021 Nov 19;13(1):136. doi: 10.1186/s13098-021-00747-z.
American Diabetes Association. Diagnosis and classification of diabetes mellitus. Diabetes Care. 2010 Jan;33 Suppl 1(Suppl 1):S62-9. doi: 10.2337/dc10-S062. Erratum in: Diabetes Care. 2010 Apr;33(4):e57.
มยุรี ปะวันนา. ผลของโปรแกรมการจัดการโรคเบาหวานด้วยตนเองต่อพฤติกรรมการจัดการตนเอง ระดับน้ำตาลสะสมในเลือด และผลลัพธ์ทางคลินิกของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้. วารสารวิชาการสำานักงานสาธารณสุขจังหวัดมหาสารคาม. 2566; 8(15):70–82.
Ong-Artborirak P, Seangpraw K. Association Between Self-Care Behaviors and Quality of Life Among Elderly Minority Groups on the Border of Thailand. J Multidiscip Healthc. 2019 Dec 16;12:1049-1059. doi: 10.2147/JMDH.S227617.
Raihan N, Cogburn M. Stages of change theory [Internet]. 2023 [cited 2025 Mar 24]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK556005/
Miezah D, Amoadu M, Opoku PN, Junior EM, Zutah J, Obeng P, Sarfo JO. Transtheoretical-Based Model of Intervention for Diabetes and Prediabetes: A Scoping Review. J Diabetes Res. 2024 Apr 29;2024:2935795. doi: 10.1155/2024/2935795.
กรรณิการณ์ แสนสุภา, นเรศ กันธะวงค์. การจัดการตนเอง: ทักษะในการพัฒนาตนเองอย่างยั่งยืน. วารสารศิลปศาสตร์ราชมงคลพระนคร. 2564; 1(1):25-37.
กนกวรรณ ด้วงกลัด, ปัญญรัตน์ ลาภวงศ์วัฒนา, ณัฐกมล ชาญสาธิตพร. โปรแกรมการส่งเสริมการจัดการตนเองในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมไม่ได้. วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล. 2563; 36(1):66-83.
Wongsala M, Rosendahl S, Manasatchakun P, Anbäcken EM. Applying the PDSA cycle to a group activity promoting lifestyle change for the active ageing of older Thai adults - a focused ethnography. BMC Geriatr. 2022 Feb 11;22(1):117. doi: 10.1186/s12877-022-02775-4.
Wongsala M, Rosendahl S, Anbäcken EM, Manasatchakun P, Holmgren J. Experiences of lifestyle changes among Thai older adults six months after applying the Plan-Do-Study-Act (PDSA) cycle. BMC Geriatr. 2024 Oct 31;24(1):902. doi: 10.1186/s12877-024-05481-5.
Knudsen SV, Laursen HVB, Johnsen SP, Bartels PD, Ehlers LH, Mainz J. Can quality improvement improve the quality of care? A systematic review of reported effects and methodological rigor in plan-do-study-act projects. BMC Health Serv Res. 2019 Oct 4;19(1):683. doi: 10.1186/s12913-019-4482-6.
Taylor MJ, McNicholas C, Nicolay C, Darzi A, Bell D, Reed JE. Systematic review of the application of the plan-do-study-act method to improve quality in healthcare. BMJ Qual Saf. 2014 Apr;23(4):290-8. doi: 10.1136/bmjqs-2013-001862.
Graneheim UH, Lundman B. Qualitative content analysis in nursing research: concepts, procedures and measures to achieve trustworthiness. Nurse Educ Today. 2004 Feb;24(2):105-12. doi: 10.1016/j.nedt.2003.10.001.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 : วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความหรือข้อคิดเห็นใด ๆ ที่ประกฎในวารสารศูนย์อนามัยที่ 9 เป็นความคิดเห็นของผู้เขียน บรรณาธิการ คณะผู้จัดทำ และศูนย์อนามัยที่ 9 นครราชสีมา (เจ้าของ) ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย ผู้เขียนต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง
ผลการพิจารณาของกองบรรณาธิการและผู้ทรงคุณวุฒิถือเป็นที่สิ้นสุด คณะบรรณาธิการวารสารฯ ขอสงวนสิทธิ์ในการตรวจแก้ไขข้อความให้ถูกต้องตามหลักภาษาและมีความเหมาะสม
กองบรรณาธิการวารสารฯ ขอสงวนสิทธิ์มิให้นำเนื้อหาใด ๆ ของบทความ หรือข้อคิดเห็นใด ๆ ของผลการประเมินบทความในวารสารฯ ไปเผยแพร่ก่อนได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการ อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร และผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารศูนย์อนามัยที่ 9