ประสบการณ์อาการผิวหนังและหลอดเลือดคล้ำ และภาพลักษณ์ในผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับเคมีบำบัด

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงบรรยายนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสบการณ์ของอาการผิวหนังและหลอดเลือดคล้ำ การรับรู้ระดับความรุนแรง การรบกวนการดำเนินชีวิต และภาพลักษณ์ในผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับเคมีบำบัด โดยใช้ทฤษฏีการจัดการอาการเป็นกรอบแนวคิดในการวิจัย กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับเคมีบำบัด โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร จำนวน 80 ราย เครื่องมือ ประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบประเมินความรุนแรงของอาการผิวหนังและหลอดเลือดคล้ำ แบบสอบถามการรบกวนการดำเนินชีวิต และแบบสอบถามภาพลักษณ์ทางกาย วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติบรรยาย ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีอายุเฉลี่ย 59.43 ปี กลุ่มตัวอย่างทั้งหมดเป็นมะเร็งชนิดเป็นก้อน และส่วนใหญ่เป็นมะเร็งลำไส้ ร้อยละ 62.50 ระยะที่ 4 ร้อยละ 63.75 ได้รับสูตรเคมีบำบัดที่มี 5-fluorouracil เป็นส่วนประกอบร้อยละ 90 ลักษณะการเกิดอาการผิวหนังและหลอดเลือดคล้ำ มากกว่าครึ่งหนึ่ง
(ร้้อยละ 53.75) เริ่มเป็นรอยดำมีลักษณะอ่อนนิ่มตามแนวหลอดเลือดดำที่ได้รับเคมีบำบัดเกิดบริเวณท้องแขนด้านในร้อยละ 51.25 อาการผิวหนังและหลอดเลือดคล้ำ มีความรุนแรงระดับปานกลาง แต่รบกวนการดำเนินชีวิตในระดับเล็กน้อยถึงน้อยมาก สิ่งที่รบกวนการดำเนินชีวิตมากที่สุด 3 ลำดัับแรก ได้แก่ 1) การมีสีผิวหนังคล้ำตามแนวของหลอดเลือดดำ 2) การมีผลต่อการเลือกเสื้อผ้าที่จะสวมใส่ และ 3) ความรู้สึกอับอายขาดความมั่นใจ ตามลำดับ ผู้ป่วยที่อาการผิวหนังและหลอดเลือดคล้ำมีความรู้สึกพึงพอใจกับภาพลักษณ์ทางกายโดยรวมในระดับมาก ผลการศึกษานี้สามารถใช้เป็นแนวทางให้พยาบาลและทีมสุขภาพในการพัฒนาโปรแกรมการจัดการอาการเพื่อลดผลกระทบของอาการผิวหนังและหลอดเลือดคล้ำในผู้ป่วยมะเร็ง
คำสำคัญ : เคมีบำบัด อาการผิวหนังและหลอดเลือดคล้ำ การรบกวนการดำเนินชีวิต ภาพลักษณ์ทางกาย