ผลของโปรแกรมการช่วยเลิกบุหรี่โดยใช้หลัก 5 A's ร่วมกับเสริมสร้างแรงจูงใจในการเลิกบุหรี่ต่อพฤติกรรมการเลิกบุหรี่และโคตินินในปัสสาวะของผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง

บทคัดย่อ

การสูบบุหรี่เป็นปัจจัยเสี่ยงของโรคไม่ติดต่อเรื้อรังและอาจทำให้ผู้เป็นโรคกลุ่มนี้เสียชีวิตก่อนเวลาอันควร การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียววัดซ้ำ วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการช่วยเลิกบุหรี่โดยใช้หลัก 5 A's ร่วมกับเสริมสร้างแรงจูงใจในการเลิกบุหรี่ต่อพฤติกรรมการเลิกบุหรี่ของผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ใช้ทฤษฎีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เป็นกรอบแนวคิดการวิจัย นำหลัก 5 A's ร่วมกับการสัมภาษณ์เพื่อเสริมสร้างแรงจูงใจมาใช้ในโปรแกรม กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่สูบบุหรี่จำนวน 30 ราย ที่มารับบริการโรงพยาบาลระดับอำเภอแป่งหนึ่ง คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง โปรแกรมประกอบด้วย การให้คำปรึกษาเพื่อช่วยเลิกบุหรี่ และติดตามต่อเนื่องทางโทรศัพท์ ระยะเวลาดำเนินโปรแกรม 1 เดือน ประเมินพฤติกรรมการเลิกบุหรี่ซึ่งยืนยันผลโดยวัดระดับโคตินินในปัสสาวะ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา Fisher’s exact และ Chi-square test ผลการศึกษาพบว่า พฤติกรรมการเลิกบุหรี่ก่อนและหลังเข้าร่วมโปรแกรมทันทีมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยสัดส่วนการเลิกบุหรี่ลดลงจากก่อนเข้าร่วมโปรแกรมร้อยละ 50 โดยตรวจไม่พบโคตินินในปัสสาวะ เมื่อติดตามกลุ่มตัวอย่างต่อไปอีก 30 วัน หลังสิ้นสุดโปรแกรม พบว่า มีผู้ที่เลิกบุหรี่ได้สำเร็จจำนวน 13 ราย (ร้อยละ 43.33) และกลับไปสูบบุหรี่ซ้ำ จำนวน 2 ราย จากผลการวิจัยพยาบาลในคลินิกโรคไม่ติดต่อเรื้อรังสามารถนำโปรแกรมช่วยเลิกบุหรี่นี้ไปประยุกต์ใช้เพื่อให้การช่วยเหลือผู้ที่มีกลุ่มโรคเรื้อรังที่ติดบุหรี่ให้สามารถเลิกบุหรี่ได้พยาบาลควรได้รับการอบรมเทคนิคการสัมภาษณ์เสริมสร้างแรงจูงใจก่อนนำโปรแกรมไปใช้ และควรมีการศึกษาในระยะยาว

คำสำคัญ: การเสริงสร้างแรงจูงใจ โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง โปรแกรมการช่วยเลิกบุหรี่ พฤติกรรมการเลิกบุหรี่ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม