ปัจจัยที่สัมพันธ์กับอาการนอนไม่หลับในผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยแบบบรรยายเชิงความสัมพันธ์ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอาการนอนไม่หลับในผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 และความสัมพันธ์ระหว่างภาวะซึมเศร้า ดัชนีมวลกายระดับน้ำตาลเฉลี่ยสะสมในเลือด ความเชื่อและทัศนคติที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับการนอนหลับและสุขวิทยาการนอนหลับ กับอาการนอนไม่หลับ กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ที่ได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์ว่าเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มารับบริการแผนกผู้ป่วยนอกคลินิกเบาหวาน โรงพยาบาลระดับทุติยภูมิและตติยภูมิ 4 แห่ง ในจังหวัดจันทบุรี จำนวน 414 ราย จากการสุ่มแบบแบ่งชั้นภูมิเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคลและการเจ็บป่วย แบบประเมินภาวะซึมเศร้า แบบประเมินความเชื่อและทัศนคติที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับการนอนหลับ แบบประเมินสุขวิทยาการนอนหลับ และแบบประเมินอาการนอนไม่หลับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างร้อยละ 64.53 เป็นเพศหญิง อายุเฉลี่ยเท่ากับ 49.09 ปี ระยะเวลาเฉลี่ยของการเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 เท่ากับ 6.86 ปี มีคะแนนอาการนอนไม่หลับโดยเฉลี่ยอยู่ในระยะเริ่มของการมีอาการนอนไม่หลับและพบว่าภาวะซึมเศร้า ดัชนีมวลกาย ระดับน้ำตาลเฉลี่ยสะสมในเลือด ความเชื่อและทัศนคติที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับการนอนหลับ และสุขวิทยาการนอนหลับที่ไม่เพียงพอ มีความสัมพันธ์ทางบวกกับอาการนอนไม่หลับในผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ การศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าการให้บริการด้านสุขภาพในการป้องกันอาการนอนไม่หลับในผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ควรมุ่งเน้นการลดภาวะซึมเศร้า การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด การรักษาดัชนีมวลกายให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม การส่งเสริมสุขวิทยาการนอนหลับที่เหมาะสม และการปรับเปลี่ยนความเชื่อและทัศนคติที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับการนอนหลับ
คำสำคัญ: ความเชื่อและทัศนคติ อาการนอนไม่หลับ โรคเบาหวานชนิดที่ 2
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในรามาธิบดีพยาบาลสาร ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่หรือเพื่อกระทำการใด ใด จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากรามาธิบดีพยาบาลสารก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
Ekkapalakorn W, Phakcharoen H, Sathienoppakao W.The 6th survey of Thai public health by physical examination 2019-2020. Bangkok: Aksorn graphic and design; 2021.
Division of Non-Communicable Disease. Incidence and mortality in 2016-2019 (Hypertension, Diabetes,Cardiovascular disease, Cerebrovascular disease, Chronic Obstructive Pulmonary disease) per 100,000 population(including all diagnosis) classified by province health service area and country overview. [internet]. 2020[cited 2022 October 2]. Available from: http://www.thaincd. com/ 2016/ mission/documents-detail.php?id=13893&tid=32&gid=1-020
Ministry of Public Health. Incidence of newly diagnosed diabetes in 6th health area per 100,000 population 2019-2022. [internet]. 2023[cited 2023, March 24].Available from: Health Data Center. https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports /report.
American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes—2022 abridged for primary care providers.Clinical Diabetes. 2022;40(1):10-38. doi: 10.2337/cd22-as01.
Koopman ADM, Beulens JW, Dijkstra T, Pouwer F,Bremmer MA, van Straten A, et al. Prevalence of insomnia(symptoms) in T2D and association with metabolic parameters and glycemic control: meta-analysis. J Clin Endocrinol Metab. 2020;105(3):614-43. doi: 10.
/clinem/dgz065
Klimt F, Jacobi C, Brähler E, Stöbel-Richter Y, Zenger M, Berth H. Insomnia symptoms in adulthood. Prevalence and incidence over 25 years. Sleep Medicine. 2023;109:240-4.
Zhang Y, Lin Y, Zhang J, Li L, Liu X, Wang T, et al.Association between insomnia and type 2 diabetes mellitus in Han Chinese individuals in Shandong Province, China.Sleep Breath. 2019;23(1):349-54. doi:10.1007/s11325-018-1687-6.
Woods NP, Tangpukdee J, Thepa T, Methakanchanasak N. Consequences of sleep deprivation in adult diabetes mellitus type 2 patients: an integrative review. Open Access Maced J Med Sci. 2023;11(F):1-10. doi:10.3889/oamjms.2023. 10029.
Narisawa H, Komada Y, Miwa T, Shikuma J, Sakurai M,Odawara M, et al. Prevalence, symptomatic features, and factors associated with sleep disturbance/insomnia in Japanese patients with type-2 diabetes. Neuropsychiatr Dis Treat. 2017;13:1873-80. doi: 10.2147 / NDT.S134814.
Birhanu TT, Hassen Salih M, Abate HK. Sleep quality and associated factors among diabetes mellitus patients in a follow-up clinic at the university of Gondar comprehensive specialized hospital in Gondar, Northwest Ethiopia:a cross-sectional study. Diabetes Metab Syndr Obes.2020;13:4859-68. doi: 10.2147/dmso.S285080.
Zewdu D, Gedamu H, Beyene Y, Tadesse M, Tamirat M,Muluken S. Sleep quality and associated factors among type 2 D patients and non-D individuals in Bahir Dar governmental hospitals: comparative cross-sectional study. Sleep Sci and Pract. 2022;6(1):10. doi:
1186/s41606-022-00079-5.
Biggers A, Barton I, Henkins J, Kim H, Perez R, Ong J,et al. Association between sleep hygiene practices scale and sleep quality in Black and Latinx patients with uncontrolled type 2 diabetes. Sleep Med X. 2023;5:100066.
Spielman AJ, Caruso LS, Glovinsky PB. A behavioral perspective on insomnia treatment. Psychiatr Clin North Am. 1987;10(4):541-53. PMID: 3332317.
Lunka. W, Jitpanya. C. The Relation between types of stroke depression and sleep hygiene and insomnia in stroke patients. HCU Journal of Health Science. 2018;21(2):41-53.(in Thai)
Sanduang T, Jitpanya C, Anuruang S. Predictors of insomnia in end stage renal disease patients receiving hemodialysis. [master’s thesis]. Bangkok: Chulalongkorn University; 2022. (in Thai)
Yu J, Xiang T, Pan J. The relationship between dysfunctional beliefs and attitudes about sleep and sleep structure in patients with insomnia: a controlled study.Psych. 2020;11(3),541-9. doi: 10.4236/psych.2020.113035.
Somprasert C, Jitpanya C, Chimluang J. Factors correlated with chronic insomnia in stroke patients. HCU Journal of Health Science. 2019;23(2):254-66. (in Thai)
Raksawong S, Jitpanya C, Preechawong S. Sleepiness in patients with type 2 diabetes. Vajira Medical Journal,2009;54(3):309-19. (in Thai)
Nantsupawat N, Khamchet S, Buawongpong N,Pinyopornpanish K, Nantsupawat T, Angkurawaranon C,et al. Sleep quality and associated factors in elderly patients with Type-2 diabetes mellitus. Siriraj Medical Journal.2023;75(5):392-8. (in Thai)
Yildirim Ayaz E, Dincer B. The relationship between sleep quality and HbA1c of patients with type 2 diabetes. Istanb Gelisim Uni Saglık Bilim Derg. 2021(15): 446-55.doi: 10.38079/igusabder.892777
Radloff LS. The CES-D Scale: a self-report depression Scale for research in the general population. Appli Psycho Measure. 1977;1 (3):385-401. doi: 10.1177/014662167700100306
Kuptniratsaikul V, Pekuman P. The study of the Center for Epidemiologic Studies-Depression Scale (CES-D) in Thai people. Siriraj Hospital Gazette. 1997;49(5):442-8.(in Thai)
Morin CM, Vallières A, Ivers H. Dysfunctional beliefs and attitudes about sleep (DBAS): validation of a brief version (DBAS-16). Sleep. 2007;30(11):1547-54.doi: 10.1093/sleep/30.11.1547.
Chimluang J. Descriptors of insomnaia among persons with heart [master’s thesis]. Bangkok: Chulalongkorn University;2009 (in Thai)
Lacks P, Rotert M. Knowledge and practice of sleep hygiene techniques in insomniacs and good sleepers. Behav Res Ther. 1986; 24 (3):365-8. doi: 10.1016/0005-7967(86)90197-x.
Morin CM. Insomnia: psychological assessment and management. New York: Guildford Press; 1993.
Keawphang P. Relationships between selected factors and insomnia in adult cancer patients [master’s thesis].Bangkok: Chulalongkorn University; 2004 (in Thai)
Guilford JP. Fundamental statistics in psychology and education. 5 ed: McGraw-Hill; 1973.
Barakat S, Abujbara M, Banimustafa R, Batieha A, Ajlouni K. Sleep quality in patients with type 2 diabetes mellitus.J Clin Med Res. 2019;11(4):261-6. doi: 10.14740/jocmr2947w.
Lavoie CJ, Zeidler MR, Martin JL. Sleep and aging. Sleep Sci and Pract. 2018;2(1):3. doi: 10.1186/s41606-018-0021-3.
Varma M, Eghbali M, Hung D, Sahai A. FRI636 Sleep architecture in diabetic patients with sleep apnea on Metformin. J Endocr Soc. 2023;7 (Supplement_1). doi:10.1210/jendso/bvad114.855
Vézina-Im L-A, Turcotte S, Turcotte A-F, Beaulieu D,Boudreau F, Morin C. Characterizing sleep in adults with type 1 and type 2 diabetes. Sleep Epidemiol.2024;4:100078. doi:10.1016/j.sleepe.2024.100078
Groeneveld L, den Braver NR, Beulens JWJ, van der Heijden AA, van der Reep AC, Remmelzwaal S, et al. The prevalence of self-reported insomnia symptoms and association with metabolic outcomes in people with type 2 diabetes: the Hoorn Diabetes Care System cohort. J Clin Sleep Med. 2023;19(3):539-48. doi: 10.5664/jcsm.10380.
Wium-Andersen IK, Jørgensen TSH, Jørgensen MB, Osler M, Wium-Andersen MK. Diabetes, sleep disorders and risk of depression - a Danish register-based cohort study.J Diabetes Complications. 2022;36 (9):108266. DOI:10.1016/j.jdiacomp.2022.108266
Shinalieva K, Kasenova A, Akhmetzhanova Z, Alzhanova D, Eszhanova L, Bekenova A. Association of Insomnia with anxiety and depression in type 2 diabetic patients: a cross-sectional study. Iran J Med Sci. 2023;48(5):448-55.doi: 10.30476/ijms.2023.96017.2755
Lucassen EA, Cizza G. The Hypothalamic-pituitary-adrenal axis, obesity, and chronic stress exposure: sleep and the HPA axis in obesity. Curr Obes Rep.2012;1(4):208-15.
Gupta P, Srivastava N, Gupta V, Tiwari S, Banerjee M.Association of sleep duration and sleep quality with body mass index among young adults. J Family Med Prim Care.2022;11(6):3251-6. doi: 10.4103/jfmpc.jfmpc_21_21.
Yoda K, Inaba M, Hamamoto K, Yoda M, Tsuda A, Mori K, et al. Association between poor glycemic control,impaired sleep quality, and increased arterial thickening in type 2 diabetic patients. PLoS One. 2015;10(4):e0122521. doi: 10.1371/journal.pone.0122521.
Bener A, Al-Hamaq A, Agan AF, Öztürk M, Ömer A.Sleeping disturbances and predictor risk factors among type 2 diabetic mellitus patients. Ann Afr Med. 2020;19(4):230-6. doi: 10.4103/aam.aam_51_19.
Van Someren EJW. Brain mechanisms of insomnia: new perspectives on causes and consequences. Physiol Rev.2021;101(3):995-1046. doi: 10.1152/physrev.00046.2019
Ellis JG, Allen SF. Sleep hygiene and the prevention of chronic insomnia. In: Grandner MA, editor. Sleep and health: Academic Press; 2019. (Chapter 11, p. 137-45)
