การผ่าตัดแบบวันเดียวกลับโดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัล

บทคัดย่อ

การผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ เป็นการผ่าตัดแบบไม่ต้องรับผู้ป่วยไว้นอนในโรงพยาบาลและอยู่โรงพยาบาล 2 ชั่วโมงแต่ไม่เกิน 24 ชั่วโมง โดยผู้ป่วยเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดมาจากที่บ้านและมาเข้ารับการผ่าตัดที่โรงพยาบาล หลักพักฟื้นจากการผ่าตัด ผู้ป่วยสามารถช่วยเหลือตัวเองและกลับบ้านได้ภายในวันเดียวกัน ทำให้ลดระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาลที่มีความเสี่ยงในการติดเชื้อลดระยะเวลาในการรอคอยการผ่าตัด และลดความแออัดในโรงพยาบาล ปัจจุบันมีการนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้ในการดูแลผู้ป่วยผ่าตัดแบบวันเดียวกลับโดยมีการเชื่อมโยงระบบการบริการดูแลสุขภาพแบบดิจิทัลกับเทคโนโลยีสารสนเทศสุขภาพ หลังการผ่าตัดมีระบบการดูแลผู้ป่วยต่อเนื่องที่บ้านซึ่งเป็นระบบที่มีแพทย์ พยาบาล หรือสหวิชาชีพดูแล และติดตามอาการผู้ป่วยอย่างใกล้ชิดผ่านระบบแพทย์ทางไกล เพื่อให้บุคคลากรทางด้านสุขภาพทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผู้ป่วยที่อยู่ห่างไกลสามารถเข้าถึงบริการสุขภาพได้อย่างรวดเร็วและติดตามอาการอย่างต่อเนื่องตลอด 24 ชั่วโมงเมื่อเทคโนโลยีดิจิทัลในการดูแลผู้ป่วยผ่าตัดแบบวันเดียวกลับเข้ามามีบทบาทมากขึ้นในสังคมไทยบุคลากรด้านสุขภาพจึงควรมีความรู้และตระหนักถึงการใช้เทคโนโลยีในการดูแลผู้ป่วยผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ กฏหมายและแนวทางปฏิบัติในการใช้งานสื่อสังคมออนไลน์ของผู้ปฏิบัติงานด้านสุขภาพและส่วนตัวที่อาจส่งผลกระทบต่อผู้ป่วย คำนึงถึงคุณธรรมจริยธรรม การรักษาความลับ และความปลอดภัยของข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ป่วยด้วย และสามารถนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาประยุกต์ใช้ในการดูแล และติดตามผู้ป่วยผ่าตัดแบบวันเดียวกลับอย่างต่อเนื่อง ซึ่งแนวทางการดูแลผู้ป่วยผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ เริ่มตั้งแต่ผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยโรค การตรวจ และประเมินจากแพทย์แล้วว่าสามารถเข้ารับการผ่าตัดรักษาในรูปแบบการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับได้ แบ่งการดูแลเป็น 4 ระยะ ได้แก่ 1. การเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดเริ่มจากผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยและแพทย์ลงความเห็นให้เข้ารับการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับจนถึงระยะเวลาที่เข้ารับการผ่าตัด 2. การมารับการผ่าตัดในโรงพยาบาล เริ่มตั้งแต่ผู่ป่วยติดต่อลงทะเบียนเพื่อตรวจสอบสิทธิ์สุดครอบคลุมถึงเมื่อมีการติดตามเยี่ยมผู้ป่วยหลังการผ่าตัดภายใน 24 ถึง 72 ชั่วโมง หลังการผ่าตัด 3. การพักฟื้นหลังการผ่าตัดเป็นการติดตามเยี่ยมผู้ป่วยภายในสัปดาห์แรกหลังการผ่าตัด และ 4. การติดตามการรักษา เป็นการติดตามการรักษาหลังการผ่าตัด 1 เดือน 6 เดือน 1 ปี และ 3 ปี การติดตามผู้ป่วยเดิมใช้การโทรศัพท์ติดตามผู้ป่วย บางครั้งทำให้เกิดปัญหาติดต่อผู้ป่วยไม่ได้ และไม่สามารถติดตามอาการผู้ป่วยหลังการผ่าตัดได้ จึงมีการนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้เป็นแนวทางในการติดตามผู้ป่วยและมีการอบรมบุคลากรด้านสุขภาพให้มีความเข้าใจในองค์ความรู้ระบบการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับที่มีการดูแลผู้ป่วยอย่างต่อเนื่องผ่านระบบแพทย์ทางไกลได้ตลอด 24 ชั่วโมง ตัวอย่างการพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยผ่าตัดแบบวันเดียวกลับโดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัล ได้แก่ ระบบการบริการดูแลต่อเนื่องผู้ป่วยที่บ้าน เป็นเครื่องมือในการจัดการผู้ป่วยที่รักษาที่บ้านผ่านระบบแพทย์ทางไกลที่สามารถดูแลผู้ป่วยได้ตลอด 24 ชั่วโมง การนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้ดูแลผู้ป่วยผ่าตัดแบบวันเดียวกลับของโรงพยาบาลพหลพลพยุหเสนา จังหวัดกาญจนบุรีที่เกิดจากการทำงานร่วมกันกับโรงพยาบาลชุมชนผ่านระบบแพทย์ทางไกล ทำให้ลดขั้นตอนการทำงาน ระยะเวลา และค่าใช้จ่ายในการมาโรงพยาบาลของผู้ป่วยและญาติได้อย่างมากและการดูแลผู้ป่วยหลังการผ่าตัดไส้ติ่งแบบผ่าตัดวันเดียวกลับเป็นการพัฒนาระบบการบริการดูแลต่อเนื่องผู้ป่วยที่บ้านที่มีมาตรฐานการดูแลเทียบเคียงกับผู้ป่วยในโรงพยาบาล นอกจากนี้ในต่างประเทศยังพบนวัตกรรมรูปบแบบต่างๆ ที่มีการประยุกต์เทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้ในการดูแลผู้ป่วยผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ เช่น การใช้เครื่องตรวจจับหรืออุปกรณ์สวมใส่ที่ทำงานด้วยระบบคอมพิวเตอร์และเชื่อมต่อข้อมูลเข้ากับอินเตอร์เน็ต ทำให้ผู้ป่วยและทีมสุขภาพสามารถเข้าถึงข้อมูลหลังการผ่าตัดได้แบบตามจริง สามารถติดตามข้อมูลการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยาของผู้ป่วยอย่างต่อเนื่อง ผู้ป่วยสามารถรายงานอาการภายหลังผ่าตัดด้วยตนเองและขอคำปรึกษาจากทีมสุขภาพได้ เป็นต้น

การดูแลผู้ป่วยผ่าตัดแบบวันเดียวกลับโดยการนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้ อย่างชาญฉลาดทำให้เกิดประโยชน์ในการดูแลสุขภาพที่เชื่อมโยงกับผู้ป่วยและผู้ให้บริการด้านสุขภาพ สามารถเข้าถึงข้อมูลสุขภาพได้ง่าย สะดวก รวดเร็ว ไร้รอยต่อ ช่วยลดระยะเวลาการรอคอย ประหยัดทั้งเวลาและลดค่าใช้จ่ายของผู้ป่วยในการมาโรงพยาบาล ผู้ป่วยได้รับการดูแลรักษาจากระยะไกลผ่านระบบแพทย์ทางไกล สามารถติดตามดูแลผู้ป่วยได้สะดวก รวดเร็ว และต่อเนื่อง แม้ว่าเทคโนโลยีดิจิทัลจะนำมาซึ่งความสะดวกสบาย แต่บุคลากรด้านสุขภาพควรคำนึงถึงจริยธรรมและทราบถึงกฏหมายในการใช้เทคโนโลยีร่วมด้วย และต้องตระหนักถึงความสำคัญของการรักษาความลับและสิทธิ์ผู้ป่วย ผู้บริหารควรสนับสนุนให้มีการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับที่บูรณาการระบบแพทย์ทางไกลในโรงพยาบาลให้มากขึ้น เพื่อลดขั้นตอนและระยะเวลาการทำงานของบุคลากรด้านสุขภาพ ลดความแออัดของผู้ป่วยในโรงพยาบาล จัดอบรมเกี่ยวกับการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อเพิ่มทักษะความเชี่ยวชาญเฉพาะทางและเป็นการเตรียมความพร้อมของบุคลากร และควรมีหน่วยบริการปฐมภูมิที่ดูแลรับผิดชอบเยี่ยมบ้านที่ได้รับการส่งต่อจากหน่วยผ่าตัดแบบวันเดียวกลับเพื่อให้การขับเคลื่อนการให้บริการเทคโนโลยีดิจิทัลทางด้านสุขภาพมีความปลอดภัย น่าเชื่อถือ อันจะนำไปสู่ความมั่นคงและยั่งยืนของระบบสาธารณสุขของประเทศไทย

คำสำคัญ : เทคโนโลยีดิจิทัล นวัตกรรมทางด้านสุขภาพ การบริการทางด้านสุขภาพ ผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ