ภาวะพิษจากการใช้ยาที่มีฤทธิ์ anticholinergic เพื่อผ่อนคลาย

ผู้แต่ง

  • ธนกร ศิริสมุทร ฝ่ายเภสัชกรรม โรงพยาบาลศิริราช คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

ความเป็นพิษ, เพื่อการผ่อนคลาย, แอนติโคลิเนอร์จิก

บทคัดย่อ

ยาที่มีฤทธิ์ anticholinergic มีที่ใช้ทางคลินิกหลากหลาย โดยฤทธิ์ anticholinergic ที่เกิดขึ้นอาจเป็นได้ทั้งให้ประโยชน์ในการรักษาโรคและทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา มีการดัดแปลง หรือใช้ยาที่มีฤทธิ์ anticholinergic ในด้านอื่น ๆ เช่น การนำไปใช้ในวัตถุประสงค์เพื่อผ่อนคลาย เพื่อความบันเทิง ทำให้เคลิบเคลิ้ม เคลิ้มฝัน เกิดการหลอนประสาท ในขณะเดียวกันฤทธิ์ที่เป็นด้านลบจะทำให้เกิดหัวใจเต้นเร็ว ม่านตาขยาย ตาไม่สู้แสง ปัสสาวะคั่ง มีไข้ บางรายอาจมีอาการชักเกร็ง ยาที่มีฤทธิ์ anticholinergic เช่น trihexyphenidyl, dimenhydrinate, chlorpromazine และยากลุ่ม sedating-antihistamines ยาเหล่านี้สามารถหาซื้อได้ง่าย ผู้ใช้ยาจึงมีความเสี่ยงที่จะได้รับพิษจากยาเหล่านี้ หรืออาจพบอาการไม่พึงประสงค์จากฤทธิ์ anticholinergic เมื่อเกิดอาการพิษขึ้นการรักษาส่วนใหญ่เป็นการรักษาตามอาการ หยุดยาที่เป็นสาเหตุ และค่อย ๆ ให้ยาหมดฤทธิ์ไปเอง แม้ว่าในทางทฤษฎีมีการใช้ยาที่มีฤทธิ์ counteract คือ physostigmine แต่ในทางปฏิบัติไม่นิยมใช้เพราะอาจทำให้เกิดหัวใจเต้นผิดจังหวะ ชัก และอาจไปกระตุ้น (trigger) ให้ผู้ที่มีโรคหืดอยู่เดิมเกิดอาการกำเริบ

Author Biography

ธนกร ศิริสมุทร, ฝ่ายเภสัชกรรม โรงพยาบาลศิริราช คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล

ภ.บ., ภ.ม. (เภสัชวิทยา)

Downloads

เผยแพร่แล้ว

24-11-2020