บทบาทของยา tocilizumab ในการรักษาภาวะปอดอักเสบจากการติดเชื้อโควิด 19

ผู้แต่ง

  • เจนนิษฐ์ มีนวัฒนา สาขาเภสัชกรรมคลินิก ภาควิชาเภสัชกรรม คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • ธีรภัทร์ มาแจ่ม สาขาวิชาการบริบาลทางเภสัชกรรม สำนักวิชาเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์

คำสำคัญ:

severe COVID-19 pneumonia, coronavirus disease 2019, tocilizumab, Interleukin-6

บทคัดย่อ

ผู้ป่วยที่มีภาวะปอดอักเสบจากการติดเชื้อโควิด 19 ชนิดรุนแรง (severe COVID-19 pneumonia) มักมีภาวะ inflammatory cytokine storm ซึ่งเกิดจากเมื่อร่างกายได้รับเชื้อ coronavirus จะเกิดการกระตุ้นให้มีการเพิ่มจำนวนของ interferon gamma (IFN-γ) และ granulocyte macrophage colony-stimulating factor (GM-CSF) ทำให้มีการสร้างเม็ดเลือดขาวในกลุ่ม myeloid เพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะ monocyte จากนั้น monocyte จะถูกเปลี่ยนเป็น inflammatory monocyte และหลั่ง interleukin-6 (IL-6) ออกมา เมื่อ IL-6 จับกับ interleukin-6 receptor (IL-6R) จึงทำให้เกิดการส่งสัญญาณผ่าน Janus kinase (JAKs) ไปกระตุ้น T cell ทำให้ naive T cells เปลี่ยนเป็น effector T cells ส่งผลให้ T cell, B cell และ macrophage ทำลาย coronavirus ที่บริเวณถุงลมปอด ทำให้เกิดการอักเสบ บวมน้ำ และเกิดหนองบริเวณดังกล่าว ผู้ป่วยกลุ่มนี้จึงมีอัตราการเสียชีวิตสูงถึงร้อยละ 62 และหากผู้ป่วยมีการใช้เครื่องช่วยหายใจร่วมด้วย จะมีอัตราการเสียชีวิตสูงถึงร้อยละ 81 จึงได้มีการนำยา tocilizumab ที่สามารถออกฤทธิ์ยับยั้ง IL-6R มาใช้ในการรักษาภาวะปอดอักเสบจากการติดเชื้อโควิด 19 ชนิดรุนแรงร่วมกับการรักษาตามมาตรฐาน ซึ่งจากการศึกษาพบว่า การใช้ยา tocilizumab ร่วมกับการรักษาตามมาตรฐาน ช่วยลดอัตราการใช้เครื่องช่วยหายใจแบบ mechanical และลดอัตราการเสียชีวิตได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (hazard ratio 0.61, 95% confident interval 0.40–0.92; p=0.02) อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยที่ได้รับยา tocilizumab ร่วมกับการรักษาตามมาตรฐาน มีอัตราการเกิดการติดเชื้อทุติยภูมิเพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 13 ซึ่งมากกว่าการได้รับการรักษาตามมาตรฐานเพียงอย่างเดียวอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติด้วย ดังนั้น จึงควรติดตามอาการข้างเคียงของการติดเชื้อในระหว่างได้รับยาและหลังได้รับยา tocilizumab อย่างใกล้ชิด

Author Biographies

เจนนิษฐ์ มีนวัฒนา, สาขาเภสัชกรรมคลินิก ภาควิชาเภสัชกรรม คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

ภ.บ., Pharm.D., B.C.P.S., B.C.O.P.

ธีรภัทร์ มาแจ่ม, สาขาวิชาการบริบาลทางเภสัชกรรม สำนักวิชาเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์

ภ.บ.

References

ACTEMRA® (tocilizumab) injection prescribing information [Internet]. [cited 2020 May 23]. Available from: https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2017/125276s114lbl.pdf.

ข้อมูลยา [Internet] national drug information [cited 2020 May 23]. Available from: http://ndi.fda.moph.go.th/drug_info/index?name=tocilizumab&brand=&rctype=&drugno=.

Le RQ, Li L, Yuan W, Shord SS, Nie L, Habtemariam BA, et al. FDA approval summary: tocilizumab for treatment of chimeric antigen receptor t cell-induced severe or life-threatening cytokine release syndrome. Oncologist. 2018;23(8):943-7.

National Institutes of Health. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Treatment Guidelines [Internet]. [cited 2020 Dec 30]. Available from: https://files.covid19treatmentguidelines.nih.gov/guidelines/ covid19treatmentguidelines.pdf.

Fu B, Xu X, Wei H. Why tocilizumab could be an effective treatment for severe COVID-19? J Transl Med. 2020;18(1):164.

Assessment Report for RoActemra [Internet]. 1st ed. London: European Medicines Agency; 2009 [cited 2020 May 23]. Available from: https://www.ema.europa.eu/en/documents/assessment-report/roactemra-epar-public-assessment-report_en.pdf.

Ferner RE, Aronson JK. Drug vignettes: Tocilizumab. Centre for Evidence-Based Medicine, Nuffield Department of Primary Care Health Sciences, University of Oxford [cited 2020 May 23]. Available from: https://www.cebm.net/covid-19/tocilizumab/.

Peng X, Shi J, Sun W, Ruan X, Guo Y, Zhao L, Wang J, Li B. Genetic polymorphisms of IL-6 promoter in cancer susceptibility and prognosis: a meta-analysis. Oncotarget. 2018;9(15):12351-64.

Mihara M, Kasutani K, Okazaki M, Nakamura A, Kawai S, Sugimoto M, et al. Tocilizumab inhibits signal transduction mediated by both mIL-6R and sIL-6R, but not by the receptors of other members of IL-6 cytokine family. Int Immunopharmacol. 2005;5(12):1731-40.

Zhang X, Georgy A, Rowell L. Pharmacokinetics and pharmacodynamics of tocilizumab, a humanized anti-interleukin-6 receptor monoclonal antibody, following single-dose administration by subcutaneous and intravenous routes to healthy subjects. Int J Clin Pharmacol Ther. 2013;51(6):443-455.

Sheppard M, Laskou F, Stapleton PP, Hadavi S, Dasgupta B. Tocilizumab (Actemra). Hum Vaccin Immunother. 2017;13(9):1972-88.

Zhou F, Yu T, Du R, Fan G, Liu Y, Liu Z, et al. Clinical course and risk factors for mortality of adult inpatients with COVID-19 in Wuhan, China: a retrospective cohort study. Lancet. 2020;395(10229):1054-62.

Toniati P, Piva S, Cattalini M, Garrafa E, Regola F, Castelli F, et al. Tocilizumab for the treatment of severe COVID-19 pneumonia with hyperinflammatory syndrome and acute respiratory failure: a single center study of 100 patients in Brescia, Italy. Autoimmun Rev. 2020;19(7):102568.

Sciascia S, Aprà F, Baffa A, Baldovino S, Boaro D, Boero R, et al. Pilot prospective open, single-arm multicentre study on off-label use of tocilizumab in patients with severe COVID-19. Clin Exp Rheumatol. 2020;38(3):529-32.

Morena V, Milazzo L, Oreni L, Bestetti G, Fossali T, Bassoli C, et al. Off-label use of tocilizumab for the treatment of SARS-CoV-2 pneumonia in Milan, Italy. Eur J Intern Med. 2020;76:36-42.

Capra R, De Rossi N, Mattioli F, Romanelli G, Scarpazza C, Sormani MP, et al. Impact of low dose tocilizumab on mortality rate in patients with COVID-19 related pneumonia. Eur J Intern Med. 2020;76:31-5.

Klopfenstein T, Zayet S, Lohse A, Balblanc JC, Badie J, Royer PY, et al; HNF Hospital Tocilizumab multidisciplinary team. Tocilizumab therapy reduced intensive care unit admissions and/or mortality in COVID-19 patients. Med Mal Infect. 2020;50(5):397-400.

Colaneri M, Bogliolo L, Valsecchi P, Sacchi P, Zuccaro V, Brandolino F, et al, The Covid Irccs San Matteo Pavia Task Force. Tocilizumab for treatment of severe covid-19 patients: preliminary results from SMAtteo COvid19 REgistry (SMACORE). Microorganisms. 2020;8(5):695.

Guaraldi G, Meschiari M, Cozzi-Lepri A, Milic J, Tonelli R, Menozzi M, et al. Tocilizumab in patients with severe COVID-19: a retrospective cohort study. Lancet Rheumatol. 2020;2(8):e474-e484.

Moots RJ, Sebba A, Rigby W, Ostor A, Porter-Brown B, Donaldson F, et al. Effect of tocilizumab on neutrophils in adult patients with rheumatoid arthritis: pooled analysis of data from phase 3 and 4 clinical trials. Rheumatology (Oxford). 2017;56(4):541-549.

Kim S, Östör AJ, Nisar MK. Interleukin-6 and cytochrome-P450, reason for concern? Rheumatol Int. 2012;32(9):2601-4.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

25-05-2021

ฉบับ

บท

การศึกษาต่อเนื่อง