ผลของการพัฒนาระบบการปรับขนาดยาในผู้ป่วยที่มีภาวะไตบกพร่อง ต่อความเหมาะสมของการใช้ยาในผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลตติยภูมิแห่งหนึ่ง

ผู้แต่ง

  • หฤทัย คุโณทัย กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลนครนายก
  • ราตรี แสงส่ง กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลนครนายก
  • ดาราณี อิศราวิชญกุล กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลนครนายก
  • ชาริณี มีอาษา กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลนครนายก

คำสำคัญ:

การปรับขนาดยา, ภาวะไตบกพร่อง

บทคัดย่อ

ความเป็นมา ผู้ป่วยที่มีภาวะไตบกพร่องควรได้รับยาที่มีการปรับขนาดการใช้ยาที่เหมาะสม จึงมีความจำเป็นต้องพัฒนาระบบการปรับขนาดการใช้ยาที่มีประสิทธิภาพดี เพื่อส่งเสริมการสั่งใช้ยาอย่างเหมาะสม

วัตถุประสงค์ เพื่อเปรียบเทียบความเหมาะสมในการสั่งใช้ยาในผู้ป่วยที่มีภาวะไตบกพร่องก่อนและหลังพัฒนาระบบการปรับขนาดยาในผู้ป่วยที่มีภาวะไตบกพร่อง

วิธีวิจัย วิจัยกึ่งทดลองเปรียบเทียบก่อนและหลังพัฒนาระบบการปรับขนาดยาในผู้ป่วยที่มีภาวะไตบกพร่องที่นอนรักษาในโรงพยาบาลตั้งแต่วันที่ 25 กรกฎาคม 2565 - 2 กันยายน 2565 และได้รับยาที่จำเป็นต้องปรับขนาดหรือพิจารณาความเหมาะสมอย่างน้อย 1 ครั้ง

ผลการวิจัย กลุ่มตัวอย่างจำนวน 210 ตัวอย่าง แบ่งเป็นก่อนและหลังพัฒนาระบบอย่างละ 105 ตัวอย่าง พบว่า หลังการพัฒนาระบบการปรับขนาดยาในผู้ป่วยที่มีภาวะไตบกพร่องทำให้การสั่งใช้ยาเหมาะสมเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.05) จากร้อยละ 38.1 เป็นร้อยละ 59.0 โดยความเหมาะสมในการสั่งใช้ยาเพิ่มขึ้นเป็น 3.30 เท่าเมื่อเปรียบเทียบกับระบบเดิม การส่งปรึกษาแพทย์ของเภสัชกรเมื่อพบคำสั่งใช้ยาไม่เหมาะสม เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 40.0 เป็น ร้อยละ 95.3 และร้อยละการสั่งยาที่เหมาะสมเพิ่มขึ้นในกลุ่มยาต้านจุลชีพ

สรุปผล ระบบการปรับขนาดยาที่พัฒนาขึ้นช่วยให้การสั่งใช้ยาในผู้ป่วยที่มีภาวะไตบกพร่องมีความเหมาะสมเพิ่มขึ้น

Author Biographies

หฤทัย คุโณทัย, กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลนครนายก

ภบ., ภม. (เภสัชกรรมชุมชน)

ราตรี แสงส่ง, กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลนครนายก

ภบ., ภม. (เภสัชกรรมคลินิก)

ดาราณี อิศราวิชญกุล, กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลนครนายก

ภบ., ภม. (เภสัชกรรมชุมชน)

ชาริณี มีอาษา, กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลนครนายก

ภบ., ภม. (เภสัชกรรมคลินิก)

References

วรุณกาญจน์ ทุ่งสว่าง. การปรับขนาดยาต้านจุลชีพสำหรับผู้ป่วยที่มีภาวะไตบกพร่อง ณ โรงพยาบาลมหาราชนครศรีธรรมราช. มหาราชนครศรีธรรมราชเวชสาร. 2564;4(2):1-8.

ดาราพร รุ้งพราย. Delaying progression of chronic kidney disease. ใน:ดาราพร รุ้งพราย, วีรชัย ไชยจามร, อาทิตยา วงศาโรจน์, กมลวรรณ อ่อนละมัย, พรเพ็ญ ลือวิทวัศ, พีรดา วงษ์พิรา, บรรณาธิการ. คู่มือการดูแลผู้ป่วยโรคไต สำหรับเภสัชกร 2. กรุงเทพมหานคร: บริษัท ประชาชน จำกัด; 2560. หน้า 113-36.

สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย. ข้อมูลการบำบัดทดแทนไตในประเทศไทย พ.ศ. 2563 [ออนไลน์]. [สืบค้นเมื่อ 16 กรกฎาคม 2565]; สืบค้นจาก: https://www.nephrothai.org/wp-content/uploads/2022/06/Final-TRT-report-2020.pdf

ณัฐชัย ศรีสวัสดิ์, เกรียง ตั้งสง่า. Acute kidney injury. ใน:ดาราพร รุ้งพราย, วีรชัย ไชยจามร, อาทิตยา วงศาโรจน์, กมลวรรณ อ่อนละมัย, พรเพ็ญ ลือวิทวัศ, พีรดา วงษ์พิรา, บรรณาธิการ. คู่มือการดูแลผู้ป่วยโรคไต สำหรับเภสัชกร 2. กรุงเทพมหานคร: บริษัท ประชาชน จำกัด; 2560. หน้า 69-79.

วิทยา ศิริชีพชัยยันต์. อุบัติการณ์และสาเหตุของภาวะไตวายฉับพลัน ในผู้ป่วยที่นอนรักษาในแผนกอายุรกรรม โรงพยาบาลพระนั่งเกล้า. วารสารวิชาการกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. 2564;17(2):51-60.

สิริวรรณ นาควรรณ. อุบัติการณ์ ปัจจัยเสี่ยงและผลกระทบของภาวะไตวายเฉียบพลัน ในคนไข้หอผู้ป่วยหนักโรงพยาบาลราชบุรี. วารสารแพทย์ เขต 4-5. 2563;39(4):656-67.

อติพล คล้ายปักษี, อัษฎางค์ พลนอก. ผลของระบบสนับสนุนการตัดสินใจทางคลินิกด้วยคอมพิวเตอร์ต่อการใช้ยาในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง. วารสารเภสัชกรรมไทย. 2563;12(2):437-51.

วินัดดา ชุตินารา, เสาวภา ทองส่องแสง, ศรินธร ขันธหัตถ์. การติดตามและการปรับขนาดยาปฏิชีวนะในผู้ป่วยที่มีการทำงานของไตบกพร่องที่นอนรักษาตัวในโรงพยาบาล. วารสารเภสัชกรรมโรงพยาบาล. 2555;22(2):96-105.

วีรชัย ไชยจามร. Antimicrobial dosing adjustment in patients with reduced renal function. ใน:ดาราพร รุ้งพราย, วีรชัย ไชยจามร, อาทิตยา วงศาโรจน์, กมลวรรณ อ่อนละมัย, พรเพ็ญ ลือวิทวัศ, พีรดา วงษ์พิรา, บรรณาธิการ. คู่มือการดูแลผู้ป่วยโรคไต สำหรับเภสัชกร 2. กรุงเทพมหานคร: บริษัทประชาชนจำกัด; 2560. หน้า 308-41.

Kellum JA, Lameire N, Aspelin P, Barsoum RS, Burdmann EA, Goldstein SL, et al. Kidney disease: improving global outcomes (KDIGO) acute kidney injury work group. KDIGO clinical practice guideline for acute kidney injury. Kidney Int Suppl. 2012;2(1):1-138.

ณัฎฐา ล้ำเลิศกุล, ณัฐชัย ศรีสวัสดิ์. การฟื้นตัวของไตภายหลังภาวะไตวายเฉียบพลัน. วารสารเวชบำบัดวิกฤต. 2560;25(2):6-9.

David NG, Henry FC, Michael SS, Andrew TP. The Sanford guide to antimicrobial therapy. 50th ed. USA: Antimicrobial therapy, Inc; 2020.

Medscape Pharmacists. Medscape [Database on the internet]. New York: 2022 [cited 2022 July 8]. Available from: http://www.medscape.com. (Subscription required to view)

IBM Corporation. DRUGDEX [Database on the internet]. Greenwood Village, Colorado: IBM Corporation; 2022. [cited 2022 July 8]. Available from: https://www.micromedexsolutions.com.(Subscription required to view)

UpToDate. Lexi-Drug [Database on the internet]. Waltham (MA); 2022 [cited 2022 July 8]. Available from: https://www.uptodate.com/contents/search. (Subscription required to view)

ชัยรัตน์ ฉายากุล, พิสนธิ์ จงตระกูล, วินัย วนานุกูล, พาขวัญ ปุณณุปูรต, เพ็ญกาญจน์ กาญจนรัตน์, กิติยศ ยศสมบัติ และคณะ. คู่มือการดำเนินงานโครงการโรงพยาบาลส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล (Rational Drug Use Hospital Manual). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย; 2558.

อริสา แสงเพ็ง, กฤษณี สระมุณี, วนรัตน์ อนุสรเสงี่ยม. การพัฒนาระบบปรับขนาดยาสำหรับผู้ป่วยที่มีภาวะไตบกพร่อง ณ แผนกผู้ป่วยใน โรงพยาบาลปราสาท จังหวัดสุรินทร์. วารสารเภสัชกรรมไทย. 2560; 9(1): 280-91.

Such Diaz A, Saez de la Fuente J,Esteva L, Alanon Pardo AM, Barrueco N, Esteban C, et al. Drug prescribing in patients with renal impairment optimized by a computer-based, semi-automated system. Int J Clin Pharm. 2013;35(6):1170-7.

Terrel KM, Perkins AJ, Hui SL, Callahan CM, Dexter PR, Miller DK. Computerized decision support for medication dosing in renal insufficiency: a randomized, controlled trial. Ann Emerg Med. 2010;56(6):623-9.

ชัยสิน เลาหะวีร์. ค่าใช้จ่ายในการใช้ยาปฏิชีวนะกลุ่มเบต้าแลคแตม ที่ไม่เหมาะสมและการแก้ไขปัญหาในผู้ป่วยไตบกพร่อง. [วิทยานิพนธ์ปริญญาเภสัชศาสตรมหาบัณฑิต]. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2549.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

28-12-2022