การสำรวจงานบริบาลทางเภสัชกรรมในโรงพยาบาลขนาดใหญ่ของภาครัฐ
คำสำคัญ:
งานบริบาลทางเภสัชกรรม, งานบริการเภสัชกรรม, เภสัชกรรมโรงพยาบาล, โรงพยาบาลขนาดใหญ่, โรงพยาบาลรัฐบทคัดย่อ
ความเป็นมา: การดำเนินงานบริบาลทางเภสัชกรรมในโรงพยาบาลแตกต่างกันขึ้นกับศักยภาพและบริบทของโรงพยาบาล
วัตถุประสงค์: เพื่อสำรวจกิจกรรมและลักษณะงานบริบาลทางเภสัชกรรมในโรงพยาบาลขนาดใหญ่ของภาครัฐ
วิธีวิจัย: สำรวจแบบภาคตัดขวางในกลุ่มโรงพยาบาลขนาดใหญ่ (≥ 150 เตียง) ของภาครัฐ ในประเทศไทย จำนวน 194 แห่ง เก็บข้อมูลระหว่างเดือนพฤศจิกายน 2563 ถึง กุมภาพันธ์ 2564 โดยใช้แบบสอบถามชนิดตอบด้วยตนเอง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและวิธีการทดสอบไคสแควร์
ผลการวิจัย: อัตราตอบกลับของแบบสอบถาม ร้อยละ 47.42 สองในสามเป็นโรงพยาบาลในสังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข กิจกรรมที่มีการดำเนินงานมากที่สุด คือ การประสานรายการยา ซึ่งทำในโรงพยาบาลเกือบทุกแห่ง (ร้อยละ 98.91) รองลงมาคือ การให้ข้อมูลด้านยาแก่สหวิชาชีพ และ การวิเคราะห์ปัญหาการใช้ยาที่พบ (ร้อยละ 95.65 เท่ากัน) ในขณะที่การประสานและส่งต่อปัญหาการใช้ยาที่พบในโรงพยาบาล ไปยังเภสัชกรที่รับผิดชอบงานปฐมภูมิ และการติดตามระดับยาในเลือด มีการปฏิบัติน้อยที่สุด (ร้อยละ 65.22 และ 34.78 ตามลำดับ) การมีกิจกรรมบริบาลทางเภสัชกรรม เช่น การติดตามระดับยาในเลือด มีความสัมพันธ์กับระดับของโรงพยาบาล
สรุปผล: โรงพยาบาลขนาดใหญ่ของภาครัฐ ส่วนใหญ่ดำเนินงานบริบาลทางเภสัชกรรมพื้นฐานที่จำเป็น ซึ่งเป็นไปตามนโยบายของกระทรวงสาธารณสุขและมาตรฐานวิชาชีพที่กำหนด
References
Hepler CD, Strand LM. Opportunities and responsibilities in pharmaceutical care. Am J Hosp Pharm. 1990;47:533-43.
Allemann SS, van Mil FJW, Botermann L, Berger , Griese N, Hersberger KE. Pharmaceutical care: the PCNE definition 2013. Int J Clin Pharm. 2014;36(3):544-55.
ธีราพร สุภาพันธุ์, จุฬาทิพ อมรเพชรสถาพร, ณัฐชา จันทรศิริ, ณัฐพล ขําอิง, พิพัฒน์ จันทะพิมพ์, ภาณุพงศ์ ชมพูพื้น และคณะ. การทบทวนวรรณกรรม: การวัดผลลัพธ์ของการบริบาลทางเภสัชกรรมในโรงพยาบาลในประเทศไทย. วารสารเภสัชศาสตร์อีสาน. 2564;17(4):1-29
ศิริตรี สุทธจิตต์, พักตร์วิภา วรรณพรหม, สุนทรา เอกอนันต์กุล. กำลังคิด กำลังคน: กำลังคนเภสัชกรในความซับซ้อนของระบบสุขภาพ. เชียงใหม่: ศูนย์วิจัยและพัฒนาระบบยาชุมชน คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2561.
นิลวรรณ อยู่ภักดี, พิศาลสิทธิ์ ธนวุฒิ. การสำรวจกิจกรรมของเภสัชกรที่ปฏิบัติในสถานบริการสุขภาพในประเทศไทย. วารสารวิชาการสาธารณสุข. 2559;25(4):723-33.
จันทนี ฉัตรวิริยาวงศ์, สุรพงษ์ ตุลาพันธุ์. ผลของกระบวนการประสานรายการยา ในหอผู้ป่วยอายุรกรรมโรงพยาบาลสวรรค์ประชารักษ์. สวรรค์ประชารักษ์เวชสาร. 2561;15(3):95-102.
กัญญามาส จีนอนันต์, อารีวรรณ เชี่ยวชาญวัฒนา, กรแก้ว จันทภาษา, ธิดา นิงสานนท์. การดำเนินงานการประสานรายการยากรณีผู้ป่วยในของโรงพยาบาลรัฐในเขตสุขภาพที่ 7 สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. วารสารเภสัชศาสตร์อีสาน. 2560;13(4):11-23.
นันทยา ประคองสาย, จันทิมา ศิริคัณทวานนท์, เกศกนก เรืองเดช, วิทยุต นามศิริพงศ์พันธุ์. ประสิทธิผลของการประเมินการใช้ยา piperacillin-tazobactam โรงพยาบาลพระปกเกล้า. วารสารศูนย์การศึกษาแพทย์ศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า. 2556;30(1):6-23.
พาณี อรรถเมธากุล. การประเมินการสั่งใช้ยา cefoperazone/sulbactam ในโรงพยาบาลทั่วไปแห่งหนึ่ง. วารสารเภสัชกรรมไทย. 2014;6(2):77-83.
รัชฎาพร สุนทรภาส, เชิดชัย สุนทรภาส. การประเมินความสมเหตุผลของการใช้ยารักษาโรคกระดูกพรุน ณ โรงพยาบาลในสังกัดมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่ง. วารสารเภสัชศาสตร์อีสาน. 2561;14 (2):947-55.
วรวรรณ ปลิโพธ, กวีศักดิ์ จิตตวัฒนรัตน์, ชิดชนก เรือนก้อน, อรุณรัตน์ ลักษณ์ศิริ. ผลของโปรแกรม ควบคุมการใช้ยาปฏิชีวนะในผู้ป่วยหนักศัลยกรรม โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่. วารสารไทยเภสัชศาสตร์และวิทยาการสุขภาพ. 2558;10(2):59-66.
นวรัตน์ เจตนานนท์. การทบทวนการใช้ยาในผู้ป่วยโรคข้ออักเสบเก๊าต์ ณ โรงพยาบาลตะกั่วทุ่ง. วารสารวิชาการแพทย์ เขต 11. 2559;30(3):115-28.
อมราพักตร์ สารกุล, อรอนงค์ วลีขจรเลิศ, ธนนรรจ์ รัตนโชติพานิช. สถานการณ์การดำเนินงานบริบาลเภสัชกรรมโรงพยาบาลชุมชนในจังหวัดสุรินทร์. วารสารเภสัชศาสต์อีสาน. 2560;13:417-28.
กองบริหารการสาธารณสุข สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. หลักเกณฑ์การจัดตั้งและการปรับระดับศักยภาพของหน่วยบริการสุขภาพ. นนทบุรี: สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข; 2561.
สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน). มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับที่ 5. พิมพ์ครั้งที่ 2. นนทบุรี: ก.การพิมพ์เทียนกวง; 2565.
เกวลิน ชื่นเจริญ และคณะ. แผนพัฒนาระบบบริการสุขภาพ (service plan) พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๖๕. นนทบุรี: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด; 2559.
สมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล (ประเทศไทย). มาตรฐานวิชาชีพเภสัชกรรมโรงพยาบาล พ.ศ. ๒๕๖๑ - พ.ศ. ๒๕๖๕. กรุงเทพฯ: สมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล (ประเทศไทย); 2561.
ธิดา นิงสานนท์ และคณะ. กรอบงานพื้นฐานระบบยา. กรุงเทพฯ: สมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล (ประเทศไทย); 2563.
สุปรีดา นนทวงศ์, ชุติปภา แม่นยำ, เชาวรัตน์ มั่นพรหม. ปัญหาการใช้ยาในผู้ป่วยโรคเบาหวานโรงพยาบาลสระบุรีโดยกระบวนการ medication reconciliation. วารสารวิชาการสาธารณสุข. 2555;21(5):1005-11.
ศิริรัตน์ ไสไทย, โพยม วงศ์ภูวรักษ์. ผลของกระบวนการสร้างความสอดคล้องต่อเนื่องทางยาในหอผู้ป่วยอายรุกรรมหญิง โรงพยาบาลทั่วไปแห่งหนึ่ง. วารสารเภัชกรรมไทย. 2556;5(1):2-15.
เพียงเพ็ญ ชนาเทพาพร, ศมน อนุตรชัชวาลย์, เพียงขวัญ นครรัตนชัย. การพัฒนาระบบการประสานรายการยาบนหอผู้ป่วยอายุรกรรมหญิงโรงพยาบาลศรีนครินทร์. ศรีนครินทร์เวชสาร. 2557;29(3):276-82.
คณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ. ประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ เรื่อง บัญชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๕. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 139 ตอนพิเศษ 182 ง หน้า 11 (ลงวันที่ 5 สิงหาคม 2565).
ธนัฎชา สองเมือง, อนัญญา สองเมือง. โปรแกรมคอมพิวเตอร์บันทึกแจ้งเตือนรายการยาที่ผู้ป่วยมีประวัติอาการไม่พึงประสงค์ ในงานบริการเภสัชกรรม. วารสารวิชาการสาธารณสุข. 2564;30(4):734-42.
กนกวรรณ พรหมพันใจ, ธงชัย ทองคลองไทร, รังสิกานต์ นาคบุรินทร์, ชานนท์ งามถิ่น. การพัฒนาระบบค้นหาเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาโดยใช้ตัวส่งสัญญาณระหว่างผู้ป่วยนอนรักษาตัวในโรงพยาบาล. เภสัชกรรมคลินิก. 2560;23(2):10-9.
Cai M, Zhou L, Gao D, Mei D, Zhang B, Zuo W, et al. A national survey of individualized pharmaceutical care practice in Chinese hospitals in 2019. Front Pharmacol. 2023;14:1022134. doi: 10.3389/fphar.2023.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2023 สมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล(ประเทศไทย)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ข้อความภายในบทความที่ตีพิมพ์ในวารสารเภสัชกรรมโรงพยาบาลทั้งหมด รวมถึงรูปภาพประกอบ ตาราง เป็นลิขสิทธิ์ของสมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล (ประเทศไทย) การนำเนื้อหา ข้อความหรือข้อคิดเห็น รูปภาพ ตาราง ของบทความไปจัดพิมพ์เผยแพร่ในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ ต้องได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการวารสาร (สมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล (ประเทศไทย)) อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร
สมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล (ประเทศไทย) อนุญาตให้สามารถนำไฟล์บทความไปใช้ประโยชน์และเผยแพร่ต่อได้ โดยอยู่ภายใต้เงื่อนไขสัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอน (Creative Commons License: CC) โดย ต้องแสดงที่มาจากวารสาร – ไม่ใช้เพื่อการค้า – ห้ามแก้ไขดัดแปลง, Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0)
ข้อความที่ปรากฏในบทความในวารสารเป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับสมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล (ประเทศไทย) และบุคลากรในสมาคมฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเอง ตลอดจนความรับผิดชอบด้านเนื้อหาและการตรวจร่างบทความเป็นของผู้เขียน ไม่เกี่ยวข้องกับกองบรรณาธิการ
.png){kind=spacer}
