พิษวิทยาของเฮพาริน

บทคัดย่อ

เฮพารินเป็นยาต้านการแข็งตัวของเลือดที่มีใช้มายาวนานทางการแพทย์ เป็นสารจำพวก glycosaminoglycan ที่มีโครงสร้างขนาดใหญ่ และมีประจุลบ ทำให้ไม่สามารถดูดซึมในระบบทางเดินอาหารได้ จึงต้องบริหารยาในรูปแบบฉีด กลไกการออกฤทธิ์ คือ การเข้าจับกับ antithrombin III (ATIII) และไปมีผลยับยั้งการทำงานของ clotting factor จึงเกิดกระบวนการยับยั้งการสร้างลิ่มเลือด ผลข้างเคียงที่สำคัญของ heparin คือการเกิดภาวะเลือดออก การได้รับเฮพารินเกินขนาดมีอัตราการเสียชีวิตต่ำ อย่างไรก็ตามหากเกิดขึ้น ผู้ป่วยควรได้รับการประเมินความรุนแรงของภาวะเลือดออกและติดตามค่า activated partial thromboplastin time อย่างเหมาะสม ร่วมกับหยุดเฮพาริน จากนั้นให้การรักษาแบบประคับประคองตามอาการ ผู้ป่วยบางรายจำเป็นต้องได้รับยาต้านพิษโดยเฉพาะรายที่มีภาวะเลือดออกอย่างมีนัยสำคัญ ซึ่งยาต้านพิษที่ใช้คือ protamine ซึ่งต้องมีการคำนวณขนาดยาให้เหมาะสม โดยคำนึงถึง เฮพารินที่ผู้ป่วยได้รับและยังอยู่ในกระแสเลือด ร่วมกับติดตามภาวะความดันโลหิตต่ำและปฏิกิริยาการแพ้ระหว่างที่ได้รับ protamine อย่างใกล้ชิด