ผลของโปรแกรมสร้างเสริมการจัดการตนเองต่อความรู้ พฤติกรรม การจัดการตนเองและระดับฮีโมโกลบินเอวันซีในผู้เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ได้รับการรักษาด้วยยาฉีดอินซูลิน

Abstract

 บทคัดย่อ: วัตถุประสงค์ของการวิจัย: เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมสร้างเสริมการจัดการตนเองต่อ ความรู้ พฤติกรรมการจัดการตนเอง และวัตถุประสงค์ระดับฮีโมโกลบินเอวันซีในผู้เป็นเบาหวาน ชนิดที่ 2 ที่ได้รับการรักษาด้วยยาฉีดอินซูลิน

การออกแบบวิจัย: การวิจัยกึ่งทดลอง แบบสองกลุ่ม วัดผลก่อนและหลังการทดลอง

วิธีดำเนินการวิจัย: กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ได้รับการรักษาด้วยยาฉีดอินซูลิน ที่มารับบริการที่คลินิกเบาหวาน โรงพยาบาลราชบุรี จำนวน 50 คน คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างตามคุณสมบัติ ที่กำหนด และทำการสุ่มอย่างง่ายเข้ากลุ่มควบคุม และกลุ่มทดลอง กลุ่มละ 25 คน กลุ่มควบคุมได้รับ การพยาบาลตามปกติ กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมสร้างเสริมการจัดการตนเองเป็นระยะ เวลา 8 สัปดาห์ ประกอบด้วย 1) การเตรียมความพร้อมโดยการทบทวนความรู้และฝึกทักษะการจัดการตนเองสำหรับ ผู้เป็นเบาหวาน 2) การติดตามเยี่ยมบ้าน และ 3) การติดตามเยี่ยมทางโทรศัพท์ เก็บข้อมูลโดย ใช้แบบสอบถามความรู้และแบบสอบถามพฤติกรรมการจัดการตนเองในผู้เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติที

ผลการวิจัย: พบว่า หลังการทดลองกลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยความรู้ และพฤติกรรม การจัดการตนเองมากกว่าก่อนการทดลอง และมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p< .001) และหลังการทดลองกลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยของระดับฮีโมโกลบินเอวันซีน้อยกว่าก่อน การทดลอง และน้อยกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ(p< .05)

ข้อเสนอแนะ: ผลการวิจัยนี้แสดงให้เห็นว่าโปรแกรมสร้างเสริมการจัดการตนเอง มีผลให้ ผู้เป็นเบาหวานมีพฤติกรรมการจัดการตนเองดีขึ้นและมีระดับเฮโมโกลบินเอวันซีลดลง พยาบาล สามารถใช้โปรแกรมนี้เป็นแนวทางในการดูแลผู้เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ได้รับการรักษาด้วยยาฉีด อินซูลิน เพื่อให้สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้อย่างมีประสิทธิภาพ

Abstract: Objective: To study how a self-management practice programme could
contribute to the knowledge, self-management behaviour and HbA1c level of type-2
diabetes patients treated with insulin.
Design: Two-group experimental research with a pre-test and a post-test.
Implementation: This study was conducted on 50 purposively sampled insulindependent
type-2 diabetes patients being treated at the Diabetes Clinic of Rajburi Hospital.
The patients were randomly sampled and equally divided into a control group and an
experimental group. Whilst the control group was given standard treatment, the experimental
group participated in an 8-week self-management practice programme that incorporated
(1) a preparatory review and self-care training session for diabetics; (2) follow-up
visitations; and (3) follow-up telephone calls. Data were collected through an information
questionnaire and a self-management behaviour questionnaire for type-2 diabetics.
The data were analysed using descriptive statistics and t-test statistics.
Results: After participating in the self-management programme, the experimental
group members showed a significant increase in its average self-management knowledge
and self-management behaviour scores (p < .001), as well as scoring significantly
higher than their control group counterparts (p < .001). In addition, the experimental
group’s average HbA1c level decreased significantly after the programme, and was
significantly lower than that registered by the control group (p < .05).
Recommendations: This study has shown that the self-management programme
contributed to the improvement of diabetics’ self-management ability and decrease in
their HbA1c levels. It is suggested that this programme be adopted as a pilot approach
to controlling blood sugar levels in insulin-dependent diabetes patients.