สถานการณ์การทำางานและสุขภาวะของอาจารย์พยาบาลไทย ที่ปฏิบัติงานในสถาบันการศึกษาพยาบาลภายหลังเกษียณอายุราชการ

Abstract

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงพรรณนานี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การทำงานและ สุขภาวะของอาจารย์พยาบาลผู้เกษียณอายุราชการที่ยังคงปฏิบัติงานในสถาบันการศึกษา พยาบาล ภูมิภาคต่างๆของประเทศไทย กลุ่มตัวอย่าง เป็นผู้บริหารสถาบันการศึกษาพยาบาล 30 คน และอาจารย์พยาบาลผู้เกษียณอายุราชการ 91 คนในภาคเหนือ 25 คน ภาคกลาง และตะวันออก 37 คน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 25 คน และภาคใต้ 4 คน เก็บรวบรวม ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้แบบสอบถามความคิดเห็นผู้บริหารเกี่ยวกับสถานการณ์การทำงาน ของอาจารย์พยาบาลผู้เกษียณ และข้อมูลเชิงคุณภาพใช้แนวคำถามการสัมภาษณ์การทำงาน และสุขภาวะของอาจารย์พยาบาลผู้เกษียณอายุราชการ

ผลการวิจัย พบว่า ผู้บริหารสถาบันรายงานว่า มีอาจารย์พยาบาลผู้เกษียณ ทำงาน ในสถาบันที่ศึกษา ร้อยละ 13.8 (147 คน) ส่วนใหญ่มีคุณวุฒิระดับปริญญาโท ตำแหน่ง ทางวิชาการเป็นอาจารย์ ทำงานในรูปแบบการจ้างงาน ทำงานแบบเต็มเวลา และมีบทบาท หลักเป็นผู้สอน สำหรับการทำงานในมุมมองของอาจารย์พยาบาลผู้เกษียณ พบว่า มีทัศนคติ เชิงบวกต่อการทำงานหลังเกษียณโดยรับรู้ถึงประโยชน์ต่อตนเอง ต่อสถาบัน ต่อวิชาชีพ และสังคม ด้านสุขภาวะของอาจารย์พยาบาล พบว่า มีสุขภาวะทั้งด้านกาย จิต-ปัญญา และ สังคม สามารถดูแลสุขภาพตนเองและทำงานได้อย่างมีสุขภาวะแม้จะมีความเสื่อมจากวัย สูงอายุและโรคประจำตัวหลายโรค และการทำงานหลังเกษียณทำให้มีสุขภาวะ

ผลการวิจัยนี้สามารถใช้เป็นแนวทางในการกำหนดนโยบายของสถาบันและองค์กร วิชาชีพเพื่อส่งเสริมการทำงานของอาจารย์พยาบาลผู้เกษียณให้มีสุขภาวะโดยใช้ศักยภาพ เพื่อประโยชน์ของสถาบัน องค์กรวิชาชีพ และสังคม

คำสำคัญ : สถานการณ์การทำงาน, สุขภาวะ, อาจารย์พยาบาล, การเกษียณอายุราชการ

Abstract

The primary objective of this descriptive research project was to study work and health conditions of retired nursing lecturers still employed by nursing schools in each region of Thailand. The sample population consisted of 30 nursing school administrators and 91 retired nursing lecturers-25 in the Northern region, 37 in the Central and Eastern regions, 25 in the Northeastern region and 4 in the Southern region. Both quantitative and qualitative data were collected. The quantitative data were collected through an opinion questionnaire on retired nursing lecturers’ work conditions, which was completed by the administrators. The qualitative data were gathered by means of interviews with retired nursing lecturers about their health conditions.

According to the study, the nursing school administrators reported that retired lecturers-numbering 147-constituted 13.8 percent of the entire faculty. Most had master’s degree education, held lecturing positions and were employed as full-time teaching members of the faculty. Most of the nursing lecturers’ viewpoints on their post-retirement work conditions were positive; they were aware of their ability to contribute to the schools, the profession and society. Concerning health conditions, the study showed that, in general, the nursing lecturers displayed sound physical, mental, intellectual and psychosocial health. As they were capable of self-healthcare, their relatively good health contributed to their post-retirement work, despite their congenital diseases and physical decline due to old age.

The results of this study could be applied by nursing schools and professional organisations as policy-making guidelines to promote work conditions for retired nursing lecturers. Such application could increase the potential of schools, professional organisations and society.

Keywords : work conditions, health conditions, nursing lecturers, retirement