การพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อไซโตเมกะโลไวรัสที่จอตาและรายงานผู้ป่วย 1 ราย

บทคัดย่อ

          รายงานฉบับนี้เป็นการทบทวนความรู้และแนวทางการพยาบาลแก่ผู้ป่วยที่มีการติดเชื้อไซโตเมกะโลไวรัสที่จอตา (Cytomegalovirus retinitis: CMVR) และรายงานผู้ป่วยเป็นกรณีศึกษา 1 ราย เพื่อเป็นการเผยแพร่ความรู้และแนวทางให้บุคลากรพยาบาลนำไปใช้ในการพยาบาลผู้ป่วย CMVR อันจะเป็นการช่วยให้ผู้ป่วยและญาติ มีความเข้าใจในการปฏิบัติตัว เป็นส่วนสำคัญสู่ความสำเร็จของการรักษา และไม่เกิดภาวะตาบอด ซึ่งจะกลายเป็นความพิการถาวร กิจกรรมสำคัญในการรักษา ได้แก่ การฉีดยาแกนไซโคเวีย (Gancyclovir) เข้าสู่ช่องวุ้นตา ซึ่งในขั้นตอนการพยาบาลแก่ผู้ป่วยจะมีปฏิบัติการทางการพยาบาลทั้งก่อน ขณะ และหลังการฉีดยาเข้าวุ้นตา

          ในรายงานผู้ป่วย 1 ราย เป็นชายไทย อายุ 42 ปี มารับการรักษาที่สถาบันบำราศนราดูร เมื่อเดือนกันยายน พ.ศ. 2562 พบติดเชื้อเอชไอวี โดยไม่เคยได้รับยาต้านไวรัสเอชไอวีมาก่อน ผลตรวจเซลล์เม็ดเลือดขาว CD4 = 11 เซลล์/ลบ.มม. ผู้ป่วยเริ่มได้รับประทานยาต้านไวรัส ในเดือนเดียวกัน และในเดือนถัดมา ผู้ป่วยมีอาการตาซ้าย เห็นเป็นหยากไย่ในลานสายตา แพทย์ตรวจวินิจฉัยพบเป็นโรคไซโตเมกะโลไวรัสที่จอตา จึงได้รับการรักษาด้วยการฉีดยาแกนไซโคเวีย เข้าวุ้นตา ตั้งแต่ เดือนตุลาคม พ.ศ. 2562 และได้รับการพยาบาลตามแนวทางและขั้นตอนต่าง ๆ มาเป็นลำดับ จนถึงเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2563 ผู้ป่วยมีอาการดีขึ้นอย่างชัดเจน จากองค์ความรู้ที่ทบทวนมาประกอบการให้บริการทางการพยาบาลได้ช่วยให้การรักษาโรคไซโตเมกะโลไวรัสที่จอตาในผู้ป่วยรายนี้ประสบความสำเร็จเป็นอย่างดี นอกจากนี้ การส่งเสริมให้ผู้ป่วยมีความเข้าใจเป็นอย่างดี ทำให้ผู้ป่วยมีส่วนร่วมในการรักษาเป็นอย่างมาก โดยผู้ป่วยจะต้องมีการสังเกตอาการผิดปกติต่าง ๆ ของตนเองเพื่อจะได้สามารถแจ้งแพทย์ที่ทำการรักษาช่วยให้การรักษาทันท่วงทีและได้ผลดี ไม่เกิดความพิการ