การวิเคราะห์เนื้อหาบทความเรื่องโรคเอดส์ของวารสารโรคเอดส์ที่เผยแพร่ระหว่าง ปี พ.ศ. 2555-2564
DOI:
https://doi.org/10.14456/taj.2023.1คำสำคัญ:
วารสาร, วารสารโรคเอดส์, การวิเคราะห์เนื้อหา, การวิเคราะห์เอกสาร, เอดส์, เอชไอวีบทคัดย่อ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์เนื้อหาบทความเรื่องโรคเอดส์ที่เผยแพร่ในวารสารโรคเอดส์ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2555-2564 โดยการศึกษาเชิงสำรวจแบบการวิเคราะห์เอกสาร (documentary analysis) ในรูปแบบบทความผ่านการประยุกต์ใช้แบบบันทึกบทความ และวิเคราะห์เนื้อหาบทความ (content analysis) โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ด้วยวิธีการแจกแจงความถี่ จำนวนนับ และร้อยละในการวิเคราะห์ข้อมูล ซึ่งจากผลการศึกษาพบว่า ตลอดระยะเวลา 10 ปีที่ผ่านมา วารสารโรคเอดส์ได้เผยแพร่บทความที่เกี่ยวข้องกับโรคเอดส์ วัณโรค โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และโรคไวรัสตับอักเสบ บี และซี โดยเป็นประเด็นโรคเอดส์ถึง 105 เรื่อง ในบทความ 1 เรื่อง โดยเฉลี่ยแต่ละเรื่องมีจำนวนหน้าอยู่ที่ 12 หน้า และทุกบทความมีบทคัดย่อทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ส่วนใหญ่เป็นบทความวิชาการสูงสุด 74 เรื่อง (ร้อยละ 70.48) ใช้รูปแบบการศึกษาวิจัยเชิงปริมาณ (quantitative research) สูงสุด 76 เรื่อง (ร้อยละ 72.38) เป็นบทความที่บุคลากรสังกัดกระทรวงสาธารณสุข เป็นผู้เขียนหลักสูงสุด 65 เรื่อง (ร้อยละ 61.90) บทความส่วนใหญ่ใช้กลุ่มประชากรเป้าหมายเป็นกลุ่มตัวอย่างในการศึกษา โดยมีคู่เพศสัมพันธ์ของประชากรหลักและ ผู้ติดเชื้อสูงสุด 47 เรื่อง (ร้อยละ 44.76) มีประเด็นวิชาการที่เกี่ยวข้องกับการวิจัยด้านสังคมศาสตร์และพฤติกรรมศาสตร์สูงสุด 49 เรื่อง (ร้อยละ 46.67) โดยเป็นที่น่าสังเกตว่า ไม่พบบทความวิจัยด้านวิทยาศาสตร์พื้นฐานและชีววิทยาทางการแพทย์ได้รับการเผยแพร่ผ่านวารสารโรคเอดส์ มีเพียงการรายงานความคืบหน้าการพัฒนาวัคซีนที่เกี่ยวข้องกับการติดเชื้อเอชไอวีในที่ประชุมระดับโลก ซึ่งไม่เป็นไปตามองค์ประกอบของบทความ แม้ว่าการศึกษาครั้งนี้จะยังไม่สามารถประเมินภาพรวมของประเทศไทยในการดำเนินงานเพื่อยุติปัญหาเอดส์ได้ผ่านการศึกษาเนื้อหาจากบทความที่ตีพิมพ์ แต่ก็ทำให้เห็นทิศทางการดำเนินงานของวารสารโรคเอดส์ ว่ายังขาดการนำเสนอบทความหรือประเด็นวิชาการในด้านใดบ้าง การศึกษาวิจัยต่อในอนาคต ควรศึกษาหรือวิเคราะห์ประเด็นเพิ่มเติม ได้แก่ (1) การวิเคราะห์บทความที่เผยแพร่ในวารสารโรคเอดส์ที่เป็นประเด็นโรคอื่นๆ (วัณโรค โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และโรคไวรัสตับอักเสบ บี และ ซี) (2) การวิเคราะห์เนื้อหาบทความวารสารโรคเอดส์ต่อเนื่องทุก 5 หรือ 10 ปี และ (3) เปรียบเทียบข้อมูลการส่งบทความเข้ามาเผยแพร่ในวารสารโรคเอดส์ในแต่ละช่วงเวลากับแนวทาง/นโยบายการดำเนินงานของวารสารโรคเอดส์
References
Division of AIDS & STIs. Estimates of HIV infection and AIDS patients in Thailand using a mathematical model Spectrum-AEM [Internet]. Nonthaburi: Division of AIDS & STIs; 2019 [cited 2022 Aug 12]. Available from: https://hivhub. ddc.moph.go.th/epidemic.php (in Thai)
National Committee for the Prevention and Response to AIDS. Thailand national strategy to end AIDS 2017 - 2030. Bangkok: NC Concept; 2017. (in Thai)
Thai-Journal Citation Index Centre [Internet]. Bangkok: Thai-Journal Citation Index Centre; 2019 [cited 2022 May 1]. Available from: https://tci-thailand.org/detail_journal.php?id_journal=782 (in Thai)
Buason R. Qualitative research in education. 21th ed. Bangkok: Chulalongkorn University Press; 2013. (in Thai)
Dalglish SL, Khalid H, McMahon SA. Document analysis in health policy research: the READ approach. Health Promot Perspect. 2020;35(10):1424-31.
Intaprom W. Analysis and presentation of qualitative data analysis. Academic Journal Phranakhon Rajabhat University. 2019;10(2):314-33. (in Thai)
Morgan H. Conducting a qualitative document analysis. Qual Rep. 2022;27(1):64-77.
Inthachai A, Warunyanugrai S, Panmeka P. Content analysis of articles in library and information science journals published between 1997-2014. Journal of Library and Information Science Srinakharinwirot University. 2017;10(2):90-104. (in Thai)
Nonthachai I. Content analysis articles on Suranaree Journal of Social Science. Information KKUL. 2021; 28(1): 113-30. (in Thai)
Pooncharoen W, Fongsiri T, Yanrangsri T, Phawanaporn V, Sirisreetreerux R, Yothaprasert K, et al. Collection and analysis of research on AIDS in Thailand, 1993 - 1997. Nonthaburi: AIDS Division, Department of Communicable Disease Control, Ministry of Public Health; 1999. (in Thai)
Uthis P, Phuengnam K. Summary of academic content, Proceeding, The 14th National Seminar on AIDS and the 1st Sexually Transmitted Infections. The 14th National Seminar on AIDS and the 1st Sexually Transmitted Infections; 2014 Dec 17-19; IMPACT Muang Thong Thani, Nonthaburi. Nonthaburi: Bureau of AIDS, TB and STIs, Department of Communicable Disease Control, Ministry of Health; 2015. 316 p. (in Thai)
Yanrangsri T, Triwitsakul C, Tangkuha P, Nuntavichai K. Summarize and synthesize knowledge of the 15th National Seminar on AIDS and Sexually Transmitted Infections. The 15th National Seminar on AIDS and Sexually Transmitted Infections; 2017 Mar 7-9; Centra by Centara Government & Convention Chaeng Watthana, Bangkok. Bangkok: Graphic and Design Publishing House; 2017. 36 p. (in Thai)
Mohan KP, Peungposop N, Junprasert T. State of the art behavioral science research: a review of the publications in the international journal of behavioral science. Journal of Behavioral Science. 2016;11(1):1–18.
Egmir E, Erdem C, Kocyigit M. Trends in educational research: a content analysis of the studies published in International Journal of instruction. International Journal of Instruction. 2017;10(3):277-94.
Ponharn N, Prommasaka Na Sakonnakhon N. A content analysis of nursing journals from 2011 to 2016. Journal of Humanities and Social Sciences Mahasarakham University. 2019;37(5):65-74. (in Thai)
National Statistical Office. A detailed description of the data set [Internet]. Bangkok: Ministry of Digital Economy and Society; 2020 [cited 2022 Aug 25]. Available from: https://gdhelppage.nso.go.th/p00_03_006.html (in Thai)
