การพัฒนารูปแบบการนิเทศติดตามงานโรคเอดส์ในโรงพยาบาลด้วยวิธีเยี่ยมเสริมพลังแบบบูรณาการเพื่อพัฒนาการเข้าถึงยาต้านไวรัสเอชไอวี เขตสุขภาพที่ 10
DOI:
https://doi.org/10.14456/taj.2025.3คำสำคัญ:
การนิเทศเยี่ยมเสริมพลังแบบบูรณาการ, การพัฒนารูปแบบ, การเข้าถึงยาต้านไวรัสเอชไอวี, การวิจัยเชิงปฏิบัติการบทคัดย่อ
การศึกษานี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการนิเทศโดยใช้การเยี่ยมเสริมพลังแบบบูรณาการงานป้องกันควบคุมโรคเอดส์ เขตสุขภาพที่ 10 ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงปฏิบัติการ โดยเลือกพื้นที่แบบเจาะจง จำนวน 29 โรงพยาบาล เป็นโรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลทั่วไประดับจังหวัดทุกแห่ง และโรงพยาบาลชุมชนในเขตสุขภาพที่ 10 ที่มีผลการดำเนินงานการรักษาผู้อยู่ร่วมกับเอชไอวีต่ำกว่าร้อยละ 80.0 กลุ่มเป้าหมาย คือ ผู้บริหาร และทีมสหวิชาชีพในโรงพยาบาล ทำการศึกษาระหว่าง 1 ตุลาคม 2562 - 30 กันยายน 2565 เก็บข้อมูลเชิงปริมาณผ่านระบบรายงานข้อมูลสารสนเทศ การให้บริการผู้ติดเชื้อเอชไอวี ผู้ป่วยเอดส์ (NAP web report) และวัดระดับความพึงพอใจ ข้อมูลเชิงคุณภาพรวบรวมข้อมูลจากการสอบถาม การสนทนากลุ่ม การสรุปจากเอกสาร และการถอดบทเรียน ได้รูปแบบการนิเทศงานเยี่ยมเสริมพลังแบบบูรณาการเขตสุขภาพที่ 10 มีขั้นตอนกระบวนงาน TDRC 4 ขั้นตอน คือ (1) การเตรียมทีม (team) (2) ข้อมูล (data) (3) การสรุปผล (result) และ (4) การนำผลย้อนกลับมาพัฒนา (continuing) ผลการดำเนินงานระดับเขต พบว่า ด้านผู้อยู่ร่วมกับเอชไอวีได้รับบริการรักษาด้วยยาต้านไวรัสเอชไอวีระดับเขตเพิ่มขึ้นจากเดิม ร้อยละ 80.0 ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 เป็น ร้อยละ 86.0 ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 ผลการดำเนินงานระดับโรงพยาบาล พบว่า จำนวนโรงพยาบาลที่สามารถปรับระดับการเข้าถึงการรักษาผู้อยู่ร่วมก้บเอชไอวีจากระดับสีแดงไปเป็นระดับสีเหลืองและสีเขียวเพิ่มขึ้น จำนวน 23 แห่ง คิดเป็น ร้อยละ 79.3 ระดับความพึงพอใจในการใช้รูปแบบอยู่ในระดับมาก (Mean=4.36, SD=0.55) ปัจจัยที่ส่งผล ได้แก่ การบริหารจัดการ การพัฒนาศักยภาพ งบประมาณและการมีส่วนร่วมจากภาคีเครือข่าย ข้อเสนอแนะควรพัฒนาทักษะการสื่อสารเชิงนโยบายต่อผู้บริหารของทีมเยี่ยมต่อไป
Downloads
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Global health sector strategy on HIV 2016-2021 [Internet]. 2016 [cited 2024 Mar 15]. Available from: https://www.who.int/publications/i/item/WHO-HIV-2016.05
UNAIDS. AIDS targets 2025 [Internet]. [cited 2025 Feb 28]. Available from: https://aidstargets2025.unaids.org
National Health Security Office. NAP web report [Internet]. 2025 [cited 2025 Feb 28]. Available from: http://napdl.nhso.go.th/NAPWebReport/main_rep.jsp (in Thai)
Division of AIDS and STIs. HIV dashboard [Internet]. 2025 [cited 2025 Feb 28]. Available from: https://hivhub.ddc.moph.go.th/officer/dashboard/zone.php (in Thai)
Khamman W, Heemadam F, Topitak K. Empowerment evaluation: application to enhance for learning to be professional teaching in the 21st century. Journal of Humanities and Social Sciences Mahasarakham University. 2021;40(6):53-67 (in Thai)
Ampansirirat A. Empowerment evaluation: principles and application. The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health. 2017;4(1):280-91. (in Thai)
Aj-Aam O. Empowerment evaluation: another challenging solution. Nakhon Pathom: Institute for Population and Social Research, Mahidol University; 2006. (In Thai)
Phangcharoen S, Jiraro P, Yamkasikorn M. The development of empowerment model for enhance measurement and evaluate competencies of teacher in expansion school under primary education area offices. Journal of Educational Review Faculty of Education in MCU. 2019;6(3):65-77
Chungsathiansap K. Visit like a friend, and move past the checklist to empowerment. In: Proceedings of the 20th HA National Forum; 2019 Mar 12-15; Nonthaburi, Thailand. Bangkok: Healthcare Accreditation Institute; 2019. p. 1-10.
Fetterman DM. Foundations of empowerment evaluation. California: Sage Publications; 2001.
Fetterman DM, Wandersman A. Empowerment evaluation principles in practice. New York: Guilford Press; 2005.
