แนวทางการสืบค้นเพื่อหาสาเหตุของภาวะสูญเสียโปรตีนทางลำไส้และการให้โภชนบำบัด

ผู้แต่ง

  • สรวิเชษฐ์ รัตนชัยวงศ์ สาขาวิชาโภชนวิทยาคลินิก ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

คำสำคัญ:

ภาวะสูญเสียโปรตีนทางลำไส้, ภาวะอัลบูมินต่ำ, อาการบวมทั้งตัว, โภชนบำบัด

บทคัดย่อ

ผู้ป่วยที่มีภาวะสูญเสียโปรตีนทางลำไส้ (protein-losing enteropathy, PLE) มักมาด้วยอาการบวมทั้งตัวจากภาวะอัลบูมินต่ำ ในการวินิจฉัยภาวะ PLE ผู้ป่วยต้องได้รับการวินิจฉัยแยกโรคตับแข็ง ภาวะโปรตีนรั่วทางปัสสาวะ และภาวะทุพโภชนาการรุนแรงออกไปก่อน การยืนยันการวินิจฉัยภาวะ PLE ที่นิยมใช้ในปัจจุบันได้แก่ technetium-99m- หรือ indium-111- labeled protein scintigraphy และการวัด gif.latex?\alpha-1 antitrypsin clearance สาเหตุของภาวะ PLE สามารถแบ่งออกได้เป็น 3 กลุ่ม คือ กลุ่มโรคของทางเดินอาหารที่มีแผลบนเยื่อบุทางเดินอาหาร กลุ่มโรคของทางเดินอาหารที่ไม่มีแผลบนเยื่อบุทางเดินอาหาร และกลุ่มโรคที่มีความดันในระบบท่อน้ำเหลืองสูง การตรวจเพิ่มเติมหลักเพื่อแยกกลุ่มสาเหตุของภาวะ PLE ประกอบด้วยการตรวจอุจจาระ การตรวจหาไขมันในอุจจาระ การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ของช่องท้อง การส่องกล้องทางเดินอาหารและการตรวจชิ้นเนื้อจากทางเดินอาหาร ระหว่างที่รอการตรวจเพิ่มเติมเพื่อหาและวางแผนการรักษาตัวโรคที่เป็นสาเหตุ ผู้ป่วยควรได้รับโภชนบำบัดที่เหมาะสม กล่าวคือ ให้ผู้ป่วยได้รับพลังงานอย่างเพียงพอร่วมกับการให้โปรตีนในขนาด 2-3 กรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม/วัน อาจพิจารณาจำกัดไขมันร่วมกับใช้ไขมันที่มีความยาวสายโซ่ปานกลางเสริมในอาหาร และประเมินภาวะขาดวิตามินและแร่ธาตุโดยเฉพาะกลุ่มวิตามินที่ละลายในไขมัน

References

Goldberg DJ, Dodds K, Rychik J. Rare problems associated with the Fontan circulation. Cardiol Young 2010; 20 Suppl 3: 113–119.

Rychik J. Protein-losing enteropathy after Fontan operation. Congenit Heart Dis 2007; 2: 288–300.

Feldt RH, Driscoll DJ, Offord KP, et al. Protein-losing enteropathy after the Fontan operation. J Thorac Cardiovasc Surg 1996; 112: 672–680.

Mok CC, Ying KY, Mak A, et al. Outcome of protein-losing gastroenteropathy in systemic lupus erythematosus treated with prednisolone and azathioprine. Rheumatology 2006; 45: 425–429.

Tian X-P, Zhang X. Gastrointestinal involvement in systemic lupus erythematosus: insight into pathogenesis, diagnosis and treatment. World J Gastroenterol 2010; 16: 2971–2977.

John AS, Johnson JA, Khan M, et al. Clinical outcomes and improved survival in patients with protein-losing enteropathy after the Fontan operation. J Am Coll Cardiol 2014; 64: 54–62.

Al-Mogairen SM. Lupus protein-losing enteropathy (LUPLE): a systematic review. Rheumatol Int 2011; 31: 995–1001.

Van Kruiningen HJ, Colombel J-F. The forgotten role of lymphangitis in Crohn’s disease. Gut 2008; 57: 1–4.

Lenz D, Hambsch J, Schneider P, et al. Protein-losing enteropathy in patients with Fontan circulation: is it triggered by infection? Crit Care 2003; 7: 185–190.

Umar SB, DiBaise JK. Protein-losing enteropathy: case illustrations and clinical review. Am J Gastroenterol 2010; 105: 43–49; quiz 50.

Levitt DG, Levitt MD. Protein losing enteropathy: comprehensive review of the mechanistic association with clinical and subclinical disease states. Clin Exp Gastroenterol 2017; 10: 147–168.

Takeda H, Ishihama K, Fukui T, et al. Significance of rapid turnover proteins in protein-losing gastroenteropathy. Hepatogastroenterology 2003; 50: 1963–1965.

Chiu NT, Lee BF, Hwang SJ, et al. Protein-losing enteropathy: diagnosis with (99m)Tc-labeled human serum albumin scintigraphy. Radiology 2001; 219: 86–90.

Khalesi M, Nakhaei AA, Seyed AJ, et al. Diagnostic accuracy of nuclear medicine imaging in protein losing enteropathy : systematic review and meta-analysis of the literature. Acta Gastro-Enterol Belg 2013; 76: 413–422.

Itoi K, Sasaki T, Sawai T, et al. Protein-losing gastroenteropathy in association with immune deposits in gastrointestinal mucosal capillaries. Am J Gastroenterol 1989; 84: 187–191.

Florent C, L’Hirondel C, Desmazures C, et al. Intestinal clearance of alpha 1-antitrypsin. A sensitive method for the detection of protein-losing enteropathy. Gastroenterology 1981; 81: 777–780.

Strygler B, Nicar MJ, Santangelo WC, et al. Alpha 1-antitrypsin excretion in stool in normal subjects and in patients with gastrointestinal disorders. Gastroenterology 1990; 99: 1380–1387.

Fuss IJ, Strober W, Cuccherini BA, et al. Intestinal lymphangiectasia, a disease characterized by selective loss of naive CD45RA+ lymphocytes into the gastrointestinal tract. Eur J Immunol 1998; 28: 4275–4285.

Müller C, Wolf H, Göttlicher J, et al. Cellular immunodeficiency in protein-losing enteropathy. Predominant reduction of CD3+ and CD4+ lymphocytes. Dig Dis Sci 1991; 36: 116–122.

Prakitrittranon W, Eua-Ananta YU, Dhiensiri T, et al. Intestinal capillariasis from Maha Sarakham Province, northeast Thailand: report of a case. Southeast Asian J Trop Med Public Health 1980; 11: 496–497.

Tsourdi E, Heidrich FM, Winzer M, et al. An exotic cause of exudative enteropathy. Am J Case Rep 2014; 15: 226–229.

Furtado AK, Cabral VLR, Santos TN, et al. Giardia infection: protein-losing enteropathy in an adult with immunodeficiency. World J Gastroenterol 2012; 18: 2430–2433.

Chamouard P, Nehme-Schuster H, Simler J-M, et al. Videocapsule endoscopy is useful for the diagnosis of intestinal lymphangiectasia. Dig Liver Dis 2006; 38: 699–703.

Takenaka H, Ohmiya N, Hirooka Y, et al. Endoscopic and imaging findings in protein-losing enteropathy. J Clin Gastroenterol 2012; 46: 575–580.

Chen Z, Li M-T, Xu D, et al. Protein-losing enteropathy in systemic lupus erythematosus: 12 years experience from a Chinese academic center. PloS One 2014; 9: e114684.

Law ST, Ma KM, Li KK. The clinical characteristics of lupus related protein-losing enteropathy in Hong Kong Chinese population: 10 years of experience from a regional hospital. Lupus 2012; 21: 840–847.

Sansinanea P, Carrica SA, Marcos J, et al. Protein-losing enteropathy associated with refractory systemic lupus erythematosus with a good response to rituximab. Reumatol Clin 2016; 12: 47–49.

Johnson JN, Driscoll DJ, O’Leary PW. Protein-losing enteropathy and the Fontan operation. Nutr Clin Pract 2012; 27: 375–384.

Shima T, Ozeki M, Kinoshita T, et al. Protein-losing enteropathy secondary to nonocclusive mesenteric ischemia: A case report. Medicine (Baltimore) 2018; 97: e13403.

Gomes F, Schuetz P, Bounoure L, et al. ESPEN guidelines on nutritional support for polymorbid internal medicine patients. Clin Nutr 2018; 37: 336–353.

Desai AP, Guvenc BH, Carachi R. Evidence for medium chain triglycerides in the treatment of primary intestinal lymphangiectasia. Eur J Pediatr Surg 2009; 19: 241–245.

Lai Y, Yu T, Qiao X-Y, et al. Primary intestinal lymphangiectasia diagnosed by double-balloon enteroscopy and treated by medium-chain triglycerides: a case report. J Med Case Reports 2013; 7: 19.

McClave SA, Taylor BE, Martindale RG, et al. Guidelines for the Provision and Assessment of Nutrition Support Therapy in the Adult Critically Ill Patient: Society of Critical Care Medicine (SCCM) and American Society for Parenteral and Enteral Nutrition (A.S.P.E.N.). J Parenter Enter Nutr 2016; 40: 159–211.

Weimann A, Braga M, Carli F, et al. ESPEN guideline: Clinical nutrition in surgery. Clin Nutr 2017; 36: 623–650.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2019-12-20

ฉบับ

บท

บทความทบทวนวิชาการ