การให้โภชนบำบัดในผู้ป่วยตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง

ผู้แต่ง

  • กิตติธัช แต้มแก้ว สาขาวิชาโภชนวิทยาและชีวเคมีทางการแพทย์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
  • ดรุณีวัลย์ วโรดมวิจิตร สาขาวิชาโภชนวิทยาและชีวเคมีทางการแพทย์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

ตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง, โภชนาการ, การย่อยและดูดซึมสารอาหาร, เอนไซม์ช่วยย่อยจากตับอ่อน

บทคัดย่อ

ตับอ่อนเป็นอวัยวะที่มีบทบาทสำคัญในกระบวนย่อยอาหาร การอักเสบเรื้อรังของตับอ่อนส่งผลกระทบโดยตรงต่อการผลิตน้ำย่อยและฮอร์โมนจากตับอ่อน ก่อให้เกิดภาวะทุพโภชนาการตามมา ความรุนแรงของภาวะทุพโภชนาการขึ้นกับปัจจัยหลัก 2 อย่างคือ (1) การย่อยและดูดซึมสารอาหารที่ลดลง ทำให้อาหารและพลังงานที่ได้รับลดลง และ (2) อัตราการใช้พลังงานขณะพักที่เพิ่มขึ้นจากความรุนแรงของตัวโรค การรักษาภาวะทุพโภชนาการจึงต้องอาศัยการดูแลหลากหลายสาขาวิชา ไม่ว่าจะเป็นการปรับอาหารให้เหมาะสมกับตัวโรค การให้เอนไซม์ช่วยย่อยจากตับอ่อน การระงับปวด และสิ่งสำคัญที่สุดคือการหยุดดื่มสุรา ซึ่งเป็นสาเหตุหลักในผู้ป่วยตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง ส่วนมากผู้ป่วยจะมีภาวะทางโภชนาการที่ดีขึ้นได้จากการรับประทานเองทางปาก แต่ในบางรายหากสารอาหารและพลังงานที่ได้รับยังไม่เพียงพอ อาจต้องพิจารณาการใส่สายให้อาหาร ตลอดจนการให้อาหารทางหลอดเลือดดำ เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับสารอาหารตามความต้องการ

References

Löhr JM, Dominguez-Munoz E, Rosendahl J, Besselink M, Mayerle J, Lerch MM, et al. United European Gastroenterology evidence-based guidelines for the diagnosis and therapy of chronic pancreatitis (HaPanEU). United European Gastroenterol J. 2017 Mar;5(2):153–99.

Herreros-Villanueva M, Hijona E, Bañales JM, Cosme A, Bujanda L. Alcohol consumption on pancreatic diseases. World J Gastroenterol. 2013 Feb 7;19(5):638–47.

Garg PK, Tandon RK. Survey on chronic pancreatitis in the Asia-Pacific region. J Gastroenterol Hepatol. 2004 Sep;19(9):998–1004.

Luaces-Regueira M, Iglesias-García J, Lindkvist B, Castiñeira-Alvariño M, Nieto-García L, Lariño-Noia J, et al. Smoking as a risk factor for complications in chronic pancreatitis. Pancreas. 2014 Mar;43(2):275–80.

Williams JA. Regulation of pancreatic acinar cell function. Curr Opin Gastroenterol. 2006 Sep;22(5):498–504.

Grapin-Botton A. Ductal cells of the pancreas. Int J Biochem Cell Biol. 2005 Mar;37(3):504–10.

Da Silva Xavier G. The Cells of the Islets of Langerhans. J Clin Med [Internet]. 2018 Mar 12 [cited 2021 May 4];7(3). Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5867580/

Barve S, Chen S-Y, Kirpich I, Watson WH, McClain C. Development, Prevention, and Treatment of Alcohol-Induced Organ Injury: The Role of Nutrition. Alcohol Res. 2017;38(2):289–302.

Petersen JM, Forsmark CE. Chronic pancreatitis and maldigestion. Semin Gastrointest Dis. 2002 Oct;13(4):191–9.

Hébuterne X, Hastier P, Péroux JL, Zeboudj N, Delmont JP, Rampal P. Resting energy expenditure in patients with alcoholic chronic pancreatitis. Dig Dis Sci. 1996 Mar;41(3):533–9.

Ewald N, Hardt PD. Diagnosis and treatment of diabetes mellitus in chronic pancreatitis. World J Gastroenterol. 2013 Nov 14;19(42):7276–81.

Andersen DK. Management of Endocrine Failure in Chronic Pancreatitis. Pancreapedia: The Exocrine Pancreas Knowledge Base [Internet]. 2016 Oct 6 [cited 2021 May 5]; Available from: /reviews/management-of-endocrine-failure-in-chronic-pancreatitis

Olesen SS, Frandsen LK, Poulsen JL, Vestergaard P, Rasmussen HH, Drewes AM. The prevalence of underweight is increased in chronic pancreatitis outpatients and associates with reduced life quality. Nutrition. 2017 Dec;43–44:1–7.

Duggan SN, Smyth ND, O’Sullivan M, Feehan S, Ridgway PF, Conlon KC. The prevalence of malnutrition and fat-soluble vitamin deficiencies in chronic pancreatitis. Nutr Clin Pract. 2014 Jun;29(3):348–54.

Arvanitakis M, Ockenga J, Bezmarevic M, Gianotti L, Krznarić Ž, Lobo DN, et al. ESPEN guideline on clinical nutrition in acute and chronic pancreatitis. Clinical Nutrition. 2020 Mar 1;39(3):612–31.

Cederholm T, Jensen GL, Correia MITD, Gonzalez MC, Fukushima R, Higashiguchi T, et al. GLIM criteria for the diagnosis of malnutrition - A consensus report from the global clinical nutrition community. Clin Nutr. 2019 Feb;38(1):1–9.

Layer JK and P. Diagnosis of pancreatic exocrine insufficiency in chronic pancreatitis. Pancreapedia: The Exocrine Pancreas Knowledge Base [Internet]. 2015 Sep 14 [cited 2021 May 5]; Available from: /reviews/diagnosis-of-pancreatic-exocrine-insufficiency-in-chronic-pancreatitis

Giger U, Stanga Z, DeLegge MH. Management of Chronic Pancreatitis. Nutrition in Clinical Practice. 2004;19(1):37–49.

Singh S, Midha S, Singh N, Joshi YK, Garg PK. Dietary counseling versus dietary supplements for malnutrition in chronic pancreatitis: a randomized controlled trial. Clin Gastroenterol Hepatol. 2008 Mar;6(3):353–9.

Ladas SD, Giorgiotis K, Raptis SA. Complex carbohydrate malabsorption in exocrine pancreatic insufficiency. Gut. 1993 Jul;34(7):984–7.

Duggan S, O’Sullivan M, Feehan S, Ridgway P, Conlon K. Nutrition treatment of deficiency and malnutrition in chronic pancreatitis: a review. Nutr Clin Pract. 2010 Aug;25(4):362–70.

Bankhead R, Boullata J, Brantley S, Corkins M, Guenter P, Krenitsky J, et al. A.S.P.E.N. Enteral Nutrition Practice Recommendations. Journal of Parenteral and Enteral Nutrition. 2009;33(2):122–67.

Meier R, Ockenga J, Pertkiewicz M, Pap A, Milinic N, Macfie J, et al. ESPEN Guidelines on Enteral Nutrition: Pancreas. Clin Nutr. 2006 Apr;25(2):275–84.

Lindkvist B, Phillips ME, Domínguez-Muñoz JE. Clinical, anthropometric and laboratory nutritional markers of pancreatic exocrine insufficiency: Prevalence and diagnostic use. Pancreatology. 2015 Dec;15(6):589–97.

Gan KH, Geus WP, Bakker W, Lamers CB, Heijerman HG. In vitro dissolution profiles of enteric-coated microsphere/microtablet pancreatin preparations at different pH values. Aliment Pharmacol Ther. 1996 Oct;10(5):771–5.

FitzSimmons SC, Burkhart GA, Borowitz D, Grand RJ, Hammerstrom T, Durie PR, et al. High-dose pancreatic-enzyme supplements and fibrosing colonopathy in children with cystic fibrosis. N Engl J Med. 1997 May 1;336(18):1283–9.

Nakamura T, Takeuchi T. Pancreatic steatorrhea, malabsorption, and nutrition biochemistry: a comparison of Japanese, European, and American patients with chronic pancreatitis. Pancreas. 1997 May;14(4):323–33.

Azevedo JRA de, Lima HCM, Montenegro WS, Souza SC de C, Nogueira IROM, Silva MM, et al. Optimized calorie and high protein intake versus recommended caloric-protein intake in critically ill patients: a prospective, randomized, controlled phase II clinical trial. Rev Bras Ter Intensiva. 2019 May 23;31(2):171–9.

Send SR. Nutritional Management of Cholestasis. Clinical Liver Disease. 2020;15(1):9–12.

Stanga Z, Giger U, Marx A, DeLegge MH. Effect of jejunal long-term feeding in chronic pancreatitis. JPEN J Parenter Enteral Nutr. 2005 Feb;29(1):12–20.

Kataoka K, Sakagami J, Hirota M, Masamune A, Shimosegawa T. Effects of oral ingestion of the elemental diet in patients with painful chronic pancreatitis in the real-life setting in Japan. Pancreas. 2014 Apr;43(3):451–7.

Duggan SN, Purcell C, Kilbane M, O’Keane M, McKenna M, Gaffney P, et al. An association between abnormal bone turnover, systemic inflammation, and osteoporosis in patients with chronic pancreatitis: a case-matched study. Am J Gastroenterol. 2015 Feb;110(2):336–45.

เผยแพร่แล้ว

2023-06-29

ฉบับ

บท

บทความทบทวนวิชาการ