การศึกษาประสิทธิผลการใช้สื่อการสอนชุด Carbohydrate Counting ในผู้ป่วยโรคเบาหวานในเด็ก

ผู้แต่ง

  • กาญจนา ฉิมเรือง งานโภชนาการ โรงพยาบาลสงขลานครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
  • ภัคจิรา เบญญาปัญญา งานโภชนาการ โรงพยาบาลสงขลานครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
  • พรพิศ เรืองขจร งานโภชนาการ โรงพยาบาลสงขลานครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

คำสำคัญ:

การนับคาร์โบไฮเดรต, โรคเบาหวาน, เด็ก

บทคัดย่อ

บทนำ: โรคเบาหวานในเด็กและวัยรุ่นมีสถิติเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว เป็นการสะท้อนให้เห็นถึงการบริโภคอาหารที่ไม่เหมาะสมเป็นปัญหาสุขภาพ เสี่ยงต่อการเกิดโรคแทรกซ้อนต่าง ๆ ระยะเวลาการเป็นโรคที่ยาวนานกว่าผู้ใหญ่ คณะผู้วิจัยจึงมีการใช้สื่อการสอนชุด Carbohydrate Counting การสอนเฉพาะเจาะจงผู้ป่วยเบาหวานในเด็ก และการสกัดโมเดลอาหารจากขนมกรุบกรอบ
วัตถุประสงค์: เพื่อให้ผู้ป่วยเด็กและครอบครัวเกิดทักษะในการปฏิบัติ การประเมินอาหารที่รับประทานให้เหมาะสมกับพยาธิสภาพของโรค และเพื่อศึกษาประสิทธิผลการใช้สื่อการสอนชุด Carbohydrate Counting ในผู้ป่วยโรคเบาหวานในเด็ก
วิธีการศึกษา: ผู้ป่วยอาสาสมัคร จำนวน 30 ราย จะได้รับการแนะนำ เรียนรู้ ปฏิบัติ ด้านอาหารเป็นรายบุคคลและได้รับการติดตามระยะเวลา 3 เดือน
ผลการศึกษา: พบว่าหลังการใช้สื่อการสอนชุด Carbohydrate Counting สามารถควบคุมความสมดุลของระดับน้ำตาลในเลือดได้ดีกว่าผู้ป่วยที่ไม่ได้ใช้สื่อการสอน การศึกษานี้เป็นการเปรียบเทียบระหว่างก่อนเรียนและหลังเรียนมีความรู้ความเข้าใจด้านอาหาร Pre-test 6.333 ± 1.709 หลังเข้าโครงการมีความรู้ความเข้าใจด้านอาหารเพิ่มขึ้น Post-test 20.467 ± 4.666 มีค่า p-value <0.001 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
สรุป: การติดตามผู้ป่วยอย่างต่อเนื่องจากทีมสหสาขาวิชาชีพเพื่อทบทวนความรู้ข้างต้นต่อเนื่อง 3-6 เดือน การปรับพฤติกรรมการบริโภคอาหารภายใต้พหุวัฒนธรรมให้สอดคล้องกับการรักษาโรค จนผู้ป่วยเกิดทักษะสามารถใช้ชีวิตในสังคมได้อย่างมีความสุข

References

อัญชลี ศรีจำเริญ. อาหารและโภชนาการการป้องกันและการบำบัดโรค. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2553:85-28.

สุภาพร สมหวัง. การนับคาร์โบไฮเดรตกับการควบคุมเบาหวาน. วารสารโภชนบำบัด 2560;25:7.

กรกต วีรเธียร. How to optimize nutrition counseling in diabetes and obesity patients. วารสารสมาคมนักกำหนดอาหาร 2563;40:47-8.

สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย. รู้จักคาร์บ รู้จักนับ ปรับสมดุลควบคุมเบาหวาน. กรุงเทพฯ: สมาคม; 2560:59-1.

ลัดดา เหมาะสุวรรณ. สถานการณ์เบาหวานในประเทศไทยในประชากรอายุน้อยกว่า 15 ปี. วารสารเบาหวาน 2562;51:7-13.

ศัลยา คงสมบูรณ์เวช. การนับคาร์โบไอเดรตเพื่อควบคุมเบาหวาน. กรุงเทพฯ: โนโวนอร์ดิสค์ ฟามา; 2559:29-3.

จีรันดา สันติประภพ, ประไพ เดชคารณ, สุภาวดี ลิขิตมาศกุล. สถานการณ์โรคเบาหวานชนิดที่ 2 ใน เด็กไทยและแนวทางการรักษา [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: สมาคมต่อมไร้ท่อเด็กและวัยรุ่นไทย; 2562. [เข้าถึงเมื่อ 10 ธันวาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://thaipedendo.org › uploads › 2020/08.

สมาคมต่อมไร้ท่อเด็กและวัยรุ่นไทย. สถานการณ์โรคเบาหวานชนิดที่ 2 ใน เด็กไทยและแนวทางการรักษา [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: สมาคม; 2562. [เข้าถึงเมื่อ 9 ตุลาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://thaipedendo.org/type2diabetes-in-thailand/.

คณะทำงานจัดทำข้อปฏิบัติการกินอาหารเพื่อสุขภาพที่ดีของคนไทย. คู่มือธงโภชนาการกินดี สุขขีทั่วไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. นนทบุรี: โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์; 2552:77-69.

มหาวิทยาลัยมหิดล. คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี. คู่มือการอ่านฉลากโภชนาการของขนมขบเคี้ยวและเครื่องดื่ม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล; 2554:25-5.

อัจฉรา ดลวิทยาคุณ. พื้นฐานโภชนบำบัด. กรุงเทพฯ: โอ เอส พริ้นติ้ง เฮ้าส์; 2558:96-10.

สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา. คู่มือรณรงค์ให้ความรู้เรื่องฉลากโภชนาการแบบจีดีเอ (GDA). กรุงเทพฯ: สำนักงาน; 2554:27-4.

สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย. แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน. พิมพ์ครั้งที่ 2. ปทุมธานี: ร่มเย็น มีเดีย; 2560:35-21.

ยุพา ชาญวิกรัย, ไมตรี สุทธจิตต์. การดูแลเบาหวานชนิดที่สองในผู้ป่วยที่มีภาวะอ้วน. วารสารโภชบำบัด 2559;24:11-10.

วันทนีย์ เกรียงสินยศ. โภชนาการกับเบาหวาน. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์สารคดี; 2558:20-12.

สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย. เบาหวานในเด็กและวัยรุ่น [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: สมาคม; 2557. [เข้าถึงเมื่อ 5 ธันวาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://ntkanit.com/ebook-living-sweet-life/mobile/index.html.

ดวงใจ พรหมพยัคฆ์ และคณะ. ประสบการณ์การจัดการตนเองของวัยรุ่นที่เป็นเบาหวาน. วารสารพยาบาลสงขลานครินทร์ 2562;39:65-4.

เผยแพร่แล้ว

2023-06-29