โภชนบำบัดทางการแพทย์ในผู้ป่วยที่ใช้เครื่องช่วยพยุงหัวใจและปอด

ผู้แต่ง

  • ยุวดี พัฒนะมนตรี หน่วยโภชนศาสตร์คลินิก กองอายุรกรรม โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า
  • สมิทธิ โชติศรีลือชา หน่วยโภชนศาสตร์คลินิก กองอายุรกรรม โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาโภชนศาสตร์ โครงการร่วมคณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี และสถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

เครื่องช่วยพยุงหัวใจและปอด, ภาวะวิกฤต, ภาวะหัวใจและปอดล้มเหลว, โภชนบำบัดทางการแพทย์

บทคัดย่อ

ผู้ป่วยวิกฤตที่มีภาวะหัวใจและปอดทำงานล้มเหลวนั้นมีข้อบ่งชี้ในการใช้เครื่องช่วงพยุงหัวใจและปอด (Extracorporeal membrane oxygenation, ECMO) เพื่อช่วยรักษาระดับของก๊าซออกซิเจนให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย เมื่อผู้ป่วยมีระบบหายใจและ/หรือระบบหัวใจล้มเหลวอย่างรุนแรงจะเกิดการเปลี่ยนแปลงทางเมตาบอลิกรวมทั้งได้รับยากระตุ้นการหดตัวของหลอดเลือด กลุ่มยาสเตียรอยด์ ยาระงับประสาทเป็นเวลานานเพื่อใช้ในการรักษา ส่งผลให้เกิดภาวะทุพโภชนาการตามมาได้ ดังนั้นการให้โภชนบำบัดในผู้ป่วยที่ใช้เครื่องช่วยพยุงหัวใจและปอดอย่างเหมาะสมจึงเป็นเรื่องสำคัญ ตามแนวทางต่าง ๆ ได้แนะนำให้ใช้เครื่องมือในการคัดกรองโภชนาการในผู้ป่วยวิกฤตทุกคนที่ใช้เครื่องช่วยพยุงหัวใจและปอดแนะนำให้กำหนดความต้องการทางสารอาหาร ทั้งความต้องการพลังงานสารอาหารหลักและสารอาหารรอง รวมทั้งกำหนดปริมาณสารน้ำที่ให้กับผู้ป่วย เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับอย่างเหมาะสม โดยพิจารณาให้อาหารเข้าทางเดินอาหารเป็นอันดับแรก หากผู้ป่วยมีข้อห้ามในการให้อาหารเข้าทางเดินอาหาร แนะนำให้อาหารเข้าทางหลอดเลือดดำแทน ทั้งนี้มีข้อควรระวังในการให้ไขมันเข้าทางหลอดเลือดดำผ่านเข้าเครื่องพยุงหัวใจโดยตรง เนื่องจากอาจทำลายระบบของเครื่องช่วยพยุงหัวใจ และปอดได้ จึงแนะนำให้ติดตามการแลกเปลี่ยนก๊าซผ่านเครื่องให้ออกซิเจนในขณะที่ให้ไขมันเข้าทางหลอดเลือดทุกวัน ผู้ป่วยที่ใช้ Veno-arterial ECMO (VA ECMO) และ Veno-venous ECMO (VV ECMO) มีความแตกต่างกันในการให้อาหาร โดย VA ECMO เป็นกลุ่มผู้ป่วยที่มีปัญหาเรื่อง hemodynamic เป็นหลัก การให้อาหารที่เร็วเกินไปโดยเฉพาะการให้อาหารทางทางเดินอาหารอาจเสี่ยงต่อการเกิดภาวะลำไส้ขาดเลือด ดังนั้นการเริ่มให้อาหารผ่านทางทางเดินอาหารจึงต้องพิจารณาเป็นพิเศษ ส่วน VV ECMO เป็นกลุ่มผู้ป่วยที่มีปัญหาเรื่องการหายใจเป็นหลัก การให้อาหารผ่านทางทางเดินอาหารอาจมีปัญหาน้อยกว่าในกรณีของ VA ECMO นอกจากนี้ควรมีการติดตามและประเมินอาการร่วมกับการใช้ค่าพารามิเตอร์ต่างๆในการติดตามผู้ป่วยหลังจากได้รับโภชนบำบัดอย่างเป็นประจำ เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับโภชนบำบัดอย่างเหมาะสม

References

Gajkowski EF, Herrera G, Hatton L, Velia Antonini M, Vercaemst L, Cooley E. ELSO Guidelines for adult and pediatric extracorporeal membrane oxygenation circuits. ASAIO J 2022;68(2):133-52.

Shekar K, Mullany DV, Thomson B, Ziegenfuss M, Platts DG, Fraser JF. Extracorporeal life support devices and strategies for management of acute cardiorespiratory failure in adult patients: a comprehensive review. Crit Care 2014;18(3):219.

Conrad SA, Broman LM, Taccone FS, Lorusso R, Malfertheiner MV, Pappalardo F, et al. The extracorporeal life support organization maastricht treaty for nomenclature in extracorporeal life support. A position paper of the extracorporeal life support organization. Am J Respir Crit Care Med 2018;198(4):447-51.

Kulkarni T, Sharma NS, Diaz-Guzman E. Extracorporeal membrane oxygenation in adults: A practical guide for internists. Cleve Clin J Med 2016;83(5):373-84.

Yingchoncharoen T. Basic ECMO for Cardiologists. Heart Failure Essentials for Cardiology Fellows 2016; 2016 July 30; Eastin Grand Sathorn Hotel, Bangkok: Ramathibodi hospital; 2016.

Sofia Gameiro Goncalves. Crash ECMO. The scrub nurse [internet]. 2018 [cited 2023 May 1]. Available from: https://thescrubnurse.com/crash-ecmo-cardiac

Department of Cardiothoracic Surgery. Extra-Corporeal Membrane Oxygenation (ECMO). National Heart Centre Singapore [internet]. 2022 [cited 2023 April 1]. Available from: https://www.nhcs.com.sg/patient-care/conditions-treatments/extra-corporeal-membrane-oxygenation

Pavlushkov E, Berman M, Valchanov K. Cannulation techniques for extracorporeal life support. Ann Transl Med 2017;5(4):70.

Darryl Abrams, Cara Agerstrand, Justin Fried, Daniel Brodie. Extracorporeal life support in adults in the intensive care unit. up to date [internet]. 2023 [cited 2023 May 8]. Available from: https://www.uptodate.com/contents/extracorporeal-life-support-in-adults-in-the-intensive-care-unit-overview

Dresen E, Naidoo O, Hill A, Elke G, Lindner M, Jonckheer J, et al. Medical nutrition therapy in patients receiving ECMO: evidence-based guidance for clinical practice. J Parenter Enter Nutr 2023;47(2):220-35.

Abrams D, Combes A, Brodie D. Extracorporeal membrane oxygenation in cardiopulmonary disease in adults. J Am Coll Cardiol 2014;63(25 Pt A):2769-78.

Elke G, Hartl WH, Kreymann KG, Adolph M, Felbinger TW, Graf T, et al. Clinical nutrition in critical care medicine - guideline of the german society for nutritional medicine (DGEM). Clin Nutr ESPEN 2019;33:220-75.

Errie S, Herkes R, Forrest P. Nutrition support during extracorporeal membrane oxygenation (ECMO) in adults: a retrospective audit of 86patients. Intensive Care Med 2013;39(11):1989-94.

Natthida Owattanapanich. Energy requirement in critically ill patients. Thai JPEN 2020;28(1):57-63.

Bear DE, Smith E, Barrett NA. Nutrition support in adult patients receiving extracorporeal membrane oxygenation. Nutr Clin Pract 2018;33(6):738-46.

Wollersheim T, Frank S, Müller MC, Skripnikov V, Carbon NMR, Pickrodt PA, et al. Measuring Energy Expenditure in extracorporeal lung support Patients (MEEP) - Protocol, feasibility, and pilot trial. Clin Nutr 2018;37(1):301-7.

Bachmann KF, Vasireddy R, Heinisch PP, Jenni H, Vogt A, Berger D. Estimating cardiac output based on gas exchange during veno-arterial extracorporeal membrane oxygenation in a simulation study using paediatric oxygenators. Sci Rep. 2021;11(1):11528

Estensen K, Shekar K, Robins E, McDonald C, Barnett AG, Fraser JF. Macro and micronutrient disposition in an ex vivo model of extracorporeal membrane oxygenation. Intensive Care Med Exp 2014;2(1):29.

Cuthbertson DP. Second annual Jonathan E. Rhoads lecture. The metabolic response to injury and its nutritional implications. J Parenter Enteral Nutr 1979;3(3):108-29.

Scott LK, Boudreaux K, Thaljeh F, Grier LR, Conrad SA. Early enteral feedings in adults receiving venovenous extracorporeal membrane oxygenation. J Parenter Enteral Nutr 2004;28(5):295-300.

Ferrie S, Herkes R, Forrest P. Nutrition support during extracorporeal membrane oxygenation (ECMO) in adults: a retrospective audit of 86 patients. Intensive Care Med 2013;39(11):1989-94.

Ridley EJ, Davies AR, Robins EJ, Lukas G, Bailey MJ, Fraser JF, et al. Nutrition therapy in adult patients receiving extracorporeal membrane oxygenation: a prospective, multi centre, observational study. Crit Care Resusc 2015;17(3):183-9.

Lukas G, Davies AR, Hilton AK, Pellegrino VA, Scheinkestel CD, Ridley E. Nutritional support in adult patients receiving extracorporeal membrane oxygenation. Crit Care Resusc 2010;12(4):230-4.

MacGowan L, Smith E, Elliott-Hammond C, Sanderson B, Ong D, Daly K, et al. Adequacy of nutrition support during extracorporeal membrane oxygenation. Clin Nutr 2019;38(1):324-331

Flordelís Lasierra JL, Pérez-Vela JL, Montejo González JC. Enteral nutrition in the hemodynamically unstable critically ill patient. Med Intensiva 2015;39(1):40-8.

Singer P, Blaser AR, Berger MM, Alhazzani W, Calder PC, Casaer MP, et al. ESPEN guideline on clinical nutrition in the intensive care unit. Clin Nutr 2019;38(1):48-79.

Ohbe H, Jo T, Yamana H, Matsui H, Fushimi K, Yasunaga H. Early enteral nutrition for cardiogenic or obstructive shock requiring venoarterial extracorporeal membrane oxygenation: a nationwide inpatient database study. Intensive Care Med 2018;44:1258–65.

Harvey SE, Parrott F, Harrison DA, Bear DE, Segaran E, Beale R, et al. Trial of the route of early nutritional support in critically ill adults. N Engl J Med 2014;371:1673-84.

Notz Q, Lee ZY, Menger J, Elke G, Hill A, Kranke P, et al. Omega-6 sparing effects of parenteral lipid emulsions an updated systematic review and meta-analysis on clinical outcomes in critically ill patients. Crit Care 2022;26(1):23.

Warodomwichit D, Yamwong P, Hongsprabhas P, Chittawattanarat K, Angkatavanich J, Pitprasert V, et al. Thai clinical practice recommendations for nutritional management in adult hospitalized patients 2017 part 1: enteral nutrition (recommendation 1-4). Thai JPEN 2019;27(1):10-38.

Hill A, Heyland DK, Ortiz Reyes LA, Laaf E, Wendt S, Elke G, et al. Combination of enteral and parenteral nutrition in the acute phase of critical illness: an updated systematic review and meta-analysis. J Parenter Enteral Nutr 2022;46(2):395-410.

Bruno JJ, Canada NL, Canada TW, Tucker AM, Ybarra JV. ASPEN fluids, electrolytes, and acid-base disorders handbook. second edition. Nutrition care [internet]. 2020 [cited 2023 April 1]. Available from: https://www.nutritioncare.org › Fluid2_TOC

Dickerson RN, Buckley CT. Impact of propofol sedation upon caloric overfeeding and protein inadequacy in critically ill patients receiving nutrition support. Pharmacy (Basel) 2021;9(3):121.

Gosmanov AR, Umpierrez GE. Management of hyperglycemia during enteral and parenteral nutrition therapy. Curr Diab Rep 2013;13(1):155-62.

Lee HMD, Archer JRH, Dargan PI, Wood DM. What are the adverse effects associated with the combined use of intravenous lipid emulsion and extracorporeal membrane oxygenation in the poisoned patient?. Clin Toxicol 2015;53(3):145-50.

Browder KL, Ather A, Pandya KA. The effects of propofol on extracorporeal membrane oxygenation oxygenator exchange. Int J Artif Organs 2021;44(12):938-43.

Berger MM, Broman M, Forni L, Ostermann M, De Waele E, Wischmeyer PE. Nutrients and micronutrients at risk during renal replacement therapy: a scoping review. Curr Opin Crit Care 2021;27(4):367-77.

Pelekhaty SL, Galvagno SM Jr, Lantry JH, Dolly KN, Herr DL, Kon ZN, et al. Are current protein recommendations for the critically ill adequate for patients on VVECMO: experience from a high-volume center. J Parenter Enteral Nutr 2020;44(2):220-6.

Singer P, Blaser AR, Berger MM, Calder PC, Casaer M, Hiesmayr M, et al. ESPEN practical and partially revised guideline: Clinical nutrition in the intensive care unit. Clin Nutr. 2023; 42(9):1671-89.

Warodomwichit D, Yamwong P, Hongsprabhas P, Chittawattanarat K, Angkatavanich J, Pisprasert V, et al. Clinical practice recommendation for parenteral nutrition management in adult hospitalized patients in 2019. Thai JPEN 2021;29(2):1-70.

Duan JY, Zheng WH, Zhou H, Xu Y, Huang HB. Energy delivery guided by indirect calorimetry in critically ill patients: a systematic review and meta-analysis. Crit Care 2021;25(1):88.

Fiaccadori E, Sabatino A, Barazzoni R, Carrero JJ, Cupisti A, De Waele E, et al. ESPEN guideline on clinical nutrition in hospitalized patients with acute or chronic kidney disease. Clin Nutr 2021;40:1644-68.

Mueller CM, Lord LM, Marian M, Mcclave SA, Miller SJ. The ASPEN adult nutrition support core curriculum. 3rd. United States: Silver Spring; 2018.

Umbrello M, Marini JJ, Formenti P. Metabolic support in acute respiratory distress syndrome: A narrative review. J Clin Med 2023;12(9):3216.

Zonies D, Codner P, Park P, Martin ND, Lissauer M, Evans S, et al. AAST Critical Care Committee clinical consensus: ECMO, nutrition. Trauma Surg Acute Care Open 2019;4(1):e000304

Kapoor PM. Nutrition aggrandizement while on ECMO. J Card Crit Care 2022;6:1–4.

เผยแพร่แล้ว

2024-06-28

ฉบับ

บท

บทความทบทวนวิชาการ