ความชุกของภาวะโลหิตจางชนิดเม็ดเลือดแดงขนาดใหญ่กว่าปกติใน ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ได้รับยาเมทฟอร์มินระยะยาวร่วมกับวิตามินบีเสริม

บทคัดย่อ

การใช้ยาเมทฟอร์มินระยะเวลานานมีความสัมพันธ์กับการขาดวิตามินบี 12 ซึ่งก่อให้เกิดภาวะโลหิตจางชนิดเม็ดเลือดแดงขนาดใหญ่กว่าปกติ จึงมักมีการเสริมวิตามินบีให้แก่ผู้ป่วยที่ได้รับยาเมทฟอร์มิน งานวิจัยเชิงพรรณนาภาคตัดขวางนี้ จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกของภาวะโลหิตจางชนิดเม็ดเลือดแดงขนาดใหญ่กว่าปกติในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ได้รับเมทฟอร์มินระยะยาวร่วมกับวิตามินบีเสริม โดยเก็บข้อมูล ณ แผนกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ในช่วงวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2566 ถึง 31 ธันวาคม พ.ศ. 2567

จากผู้ป่วยทั้งหมด 161 คน เป็นเพศหญิงจำ นวน 113 คน (ร้อยละ 70.2) มัธยฐานของอายุคือ 74 ปี (ค่าพิสัยระหว่างควอไทล์ 65-81 ปี) ขนาดยาเมทฟอร์มินที่ใช้อยู่ในช่วง 1,000-3,000 มิลลิกรัมต่อวัน โรคร่วมที่พบมากที่สุดคือ โรคความดันโลหิตสูงและโรคไขมันในเลือดสูง จำ นวน 126 คน (ร้อยละ 78.26) ผลิตภัณฑ์วิตามินบีเสริมชนิดรับประทานที่มีการ
สั่งใช้ร่วมมากที่สุดคือ วิตามินบีรวม จำนวน 79 คน (ร้อยละ 63.49) ซึ่งมีวิตามินบี 12 ในปริมาณ 20-200 ไมโครกรัมต่อเม็ด ในการศึกษานี้พบความชุกของภาวะโลหิตจางชนิดเม็ดเลือดแดงขนาดใหญ่กว่าปกติ ร้อยละ 2.5 (4 คนจาก 161 คน) อย่างไรก็ตาม ไม่พบความสัมพันธ์ของขนาดยาเมทฟอร์มิน ขนาดของวิตามินบี 12 ในผลิตภัณฑ์วิตามินบีเสริม กับการเกิดภาวะโลหิตจางชนิดเม็ดเลือดแดงขนาดใหญ่กว่าปกติในกลุ่มผู้เข้าร่วมการวิจัย (p-value = 0.824 และ p-value = 0.358 ตามลำ ดับ)

งานวิจัยนี้พบภาวะโลหิตจางชนิดเม็ดเลือดแดงขนาดใหญ่กว่าปกติในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ได้รับเมทฟอร์มิน ระยะยาวร่วมกับวิตามินบีเสริม อย่างไรก็ตามเนื่องจากจำ นวนกลุ่มตัวอย่างน้อยและไม่ทราบถึงความร่วมมือในการรับประทานยาของผู้ป่วย จึงต้องการการศึกษาเพิ่มเติมต่อไป