ผลของโปรแกรมสนับสนุนด้านจิตสังคมต่อการรับรู้ความสามารถในการดูแลบุตร และภาวะซึมเศร้าหลังคลอดในมารดาครรภ์แรก

บทคัดย่อ

ระยะหลังคลอดถือเป็นช่วงเวลาที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะซึมเศร้าหลังคลอด ที่ส่งผลต่อภาวะสุขภาพของมารดาและบุตร รวมถึงสัมพันธภาพระหว่างมารดา บุตร สามี และครอบครัว การขาดประสบการณ์การเป็นมารดา อาจส่งผลต่อความสามารถของตนเองในการเลี้ยงดูบุตร ก่อให้เกิดความวิตกกังวลและเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะซึมเศร้าหลังคลอดได้ การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมสนับสนุนด้านจิตสังคมต่อการรับรู้ความสามารถในการดูแลบุตร และภาวะซึมเศร้าหลังคลอดในมารดาครรภ์แรก กลุ่มตัวอย่าง เป็นมารดาหลังคลอดครรภ์แรก ที่เข้ารับบริการที่แผนกหลังคลอด ณ โรงพยาบาลระดับตติยภูมิ ในกรุงเทพมหานคร จำนวน 46 ราย แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 23 ราย กลุ่มควบคุม 23 ราย กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมสนับสนุนด้านจิตสังคมร่วมกับการพยาบาลตามปกติ ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติเพียงอย่างเดียว เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามส่วนบุคคล แบบประเมินภาวะซึมเศร้าหลังคลอด EPDS ฉบับภาษาไทย และแบบวัดการรับรู้ความสามารถของตนเองในการเลี้ยงดูบุตรของมารดาหลังคลอดครรภ์แรก วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา และสถิติ Mann-Whitney U test

ผลการศึกษาพบว่า คะแนนเฉลี่ยการรับรู้ความสามารถในการดูแลบุตรในกลุ่มทดลองมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (z = -4.06, p < .001) และคะแนนเฉลี่ยภาวะซึมเศร้าหลังคลอดในกลุ่มทดลองน้อยกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (z = -5.03, p < .001)

ผลการศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า โปรแกรมสนับสนุนด้านจิตสังคม สามารถช่วยส่งเสริมการรับรู้ความสามารถในการเลี้ยงดูบุตร และลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะซึมเศร้าหลังคลอดได้