แนวปฏิบัติหลักของ COPE (COPE Core Practices)

Committee on Publication Ethics (COPE) ได้กำหนดแนวปฏิบัติหลัก 10 ข้อที่เป็นแนวทางสำคัญสำหรับบรรณาธิการ นักวิจัย ผู้เขียน และผู้ทรงคุณวุฒิ (Peer Reviewers) ในการตีพิมพ์ผลงานวิชาการ

1. การเป็นผู้เขียนและผู้มีส่วนร่วม (Authorship and Contributorship)

• วารสารต้องกำหนด เกณฑ์ที่ชัดเจน ในการเป็นผู้เขียน (Authorship) และผู้มีส่วนร่วม (Contributorship)

• ควรมีแนวทางแก้ไขเมื่อเกิดข้อพิพาทเกี่ยวกับการเป็นผู้เขียน เช่น กรณีเพิ่มหรือลบชื่อผู้เขียนโดยไม่เหมาะสม

2. ความขัดแย้งทางผลประโยชน์ (Conflicts of Interest)

• ต้องมีนโยบายเกี่ยวกับ การเปิดเผยผลประโยชน์ทับซ้อน ของผู้เขียน ผู้ทรงคุณวุฒิ และบรรณาธิการ

• ควรมีแนวทางจัดการกรณีที่พบความขัดแย้งทางผลประโยชน์ที่ส่งผลกระทบต่อความน่าเชื่อถือของบทความ

3. การตรวจสอบหลังการเผยแพร่ (Post-publication Review)

• วารสารต้องมีนโยบายเกี่ยวกับ การอภิปรายและการแก้ไขบทความ หลังจากตีพิมพ์แล้ว

• ควรเปิดโอกาสให้มีการแสดงความคิดเห็นทางวิชาการและแก้ไขข้อผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้น

4. ข้อมูล (Data)

• ควรสนับสนุน การเปิดเผยข้อมูลดิบ และส่งเสริมความโปร่งใสของข้อมูลวิจัย

• ต้องมีแนวทางป้องกัน การดัดแปลงหรือปลอมแปลงข้อมูล

5. การตรวจสอบโดยผู้ทรงคุณวุฒิ (Peer Review)

• วารสารต้องมี กระบวนการตรวจสอบบทความที่โปร่งใสและยุติธรรม

• ควรกำหนดแนวทางสำหรับการจัดการกรณีที่พบ อคติหรือการกระทำที่ไม่เหมาะสมในกระบวนการ Peer Review

6. การลอกเลียนผลงาน (Plagiarism)

• ต้องมี นโยบายตรวจสอบและป้องกันการคัดลอกผลงาน โดยไม่มีการอ้างอิงที่เหมาะสม

• ควรมีมาตรการรับมือหากตรวจพบกรณีการลอกเลียนแบบ

7. จริยธรรมการวิจัย (Research Ethics)

• วารสารต้องตรวจสอบว่าการวิจัยได้รับ การอนุมัติจากคณะกรรมการจริยธรรม (IRB) หากเกี่ยวข้องกับมนุษย์หรือสัตว์ทดลอง

• ควรส่งเสริมแนวปฏิบัติที่ถูกต้องในการเก็บรวบรวมและรายงานข้อมูล

8. การจัดการวารสาร (Journal Management)

• บรรณาธิการต้องมี แนวทางการจัดการวารสารอย่างโปร่งใส และป้องกันอิทธิพลจากบุคคลภายนอก

• วารสารควรมี นโยบายแก้ไขข้อผิดพลาด และประกาศเมื่อมีการเพิกถอนบทความ

9. แนวปฏิบัติด้านการตีพิมพ์ (Publication Practices)

• ต้องมีแนวทางที่ชัดเจนเกี่ยวกับ การส่งบทความซ้ำซ้อน (Duplicate Submission) และ การเผยแพร่ซ้ำ (Redundant Publication)

• ควรกำหนดมาตรการรับมือเมื่อพบการกระทำผิดจริยธรรมในการตีพิมพ์

10. ความหลากหลาย (Diversity - DEIA: Diversity, Equity, Inclusion, and Accessibility)

• วารสารควรมี นโยบายส่งเสริมความเท่าเทียมและการเข้าถึง (Diversity, Equity, Inclusion, Accessibility - DEIA)

• ต้องไม่มีการเลือกปฏิบัติทางเชื้อชาติ เพศ ศาสนา หรือภูมิหลังของผู้เขียนและผู้ทรงคุณวุฒิ

 

อ้างอิงจาก: Committee on Publication Ethics (COPE), 2022