กลยุทธ์การบริหารจัดการป้องกันและควบคุมโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง ในเขตอำเภอชายแดน จังหวัดตาก

บทคัดย่อ

Strategies of Administration Management for Prevention and Control of Diabetes and Hypertension in Border District in Tak Province

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาพฤติกรรมสุขภาพของประชาชน 2) ศึกษาสภาพ ปัญหา และปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการป้องกันและควบคุมโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงในเขตอำเภอชายแดน จังหวัดตาก 3) พัฒนากลยุทธ์ และ 4) ประเมินกลยุทธ์ โดยดำเนินการวิจัยเป็น 4 ขั้นตอน ได้แก่  1) ศึกษาพฤติกรรมสุขภาพ โดยการศึกษาเอกสารและการสนทนากลุ่ม 2) ศึกษาสภาพ ปัญหาและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการ โดยใช้แบบสอบถาม และการสัมภาษณ์เชิงลึก  3) พัฒนากลยุทธ์โดยการประชุมเชิงปฏิบัติการ 2 ครั้ง คือ วิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายในและภายนอก จัดทำร่างกลยุทธ์โดยผู้เชี่ยวชาญและสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบกลยุทธ์  4) ประเมินกลยุทธ์โดยผู้ทรงคุณวุฒิ วิเคราะห์ข้อมูลโดยคำนวณร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานและการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการศึกษา พบว่า พฤติกรรมสุขภาพมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง การบริหารจัดการมีการวางแผนแบบไม่มีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย การถ่ายทอดนโยบายไม่ครอบคลุมทุกระดับ มีการติดตามประเมินการดำเนินงานน้อย บุคลากรไม่เพียงพอและมีการสร้างแรงจูงในบุคลากรน้อย ประชาชนขาดความตระหนักในการคัดกรองความเสี่ยงโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง  องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีความจำกัดในการสนับสนุนครุภัณฑ์ทางการแพทย์และงบประมาณ กลยุทธ์ที่พัฒนาขึ้นมี 11 กลยุทธ์ ซึ่งผลการประเมินกลยุทธ์ พบว่า ความสอดคล้อง ความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และความเป็นประโยชน์ อยู่ในระดับมาก

The purposes of this research were to study the health behavior of the people in border districts in Tak, investigate the conditions, problems, and management factors related to the prevention and control of diabetes and hypertension, and developing and evaluating the management strategies to prevent and control diabetes and hypertension. The study consisted of four phases: first, collecting the data by studying documentary and focus group discussion; second, studying the conditions and the management problems to solve the management by using the questionnaire and in-depth interview; third, developing strategies for prevention and control diabetes and hypertension in border District in Tak Province by using two workshops; and fourth, evaluating the strategies by 21 experts to find the consistency, suitability, feasibility and utility. The data were analyzed using percentage, standard deviation, and content analysis.

The findings showed that people’s health behaviors were at risk of diabetes and hypertension. In addition, there was no participation of the stakeholders in management planning, and the policy transfer did not cover all levels. In addition, there was little follow up. In terms of the personnel, there was an insufficient number, and they were not encouraged to work. Furthermore, the people in the area lacked awareness of screening diabetes and hypertension, and the local government organizations had limited budgets to support and provide medical supplies. To solve the problems, 11 strategies were developed and evaluated. It was found that the consistency, suitability, and utility assessment were at the highest level.