ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูบบุหรี่ของนักศึกษาสาขาวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐ ภาคตะวันออก
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
Factors Associated with Smoking among Health Science Students in an Autonomous University in Eastern Region
การสูบบุหรี่ในนักศึกษาสาขาวิทยาศาสตร์สุขภาพเป็นสิ่งที่ควรให้ความสนใจ เนื่องจากจะเป็นบุคคลสำคัญในการดูแลสุขภาพประชาชนต่อไป การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการสูบบุหรี่ และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูบบุหรี่ของนักศึกษาสาขาวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐ เขตภาคตะวันออก กลุ่มตัวอย่างคือ นักศึกษาอายุ 18 ปีขึ้นไปสาขาวิทยาศาสตร์สุขภาพ ได้แก่ คณะแพทยศาสตร์ คณะพยาบาลศาสตร์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์ คณะสหเวชศาสตร์ และคณะการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร จำนวน 240 คน สุ่มตัวอย่างด้วยวิธีการสุ่มแบบมีระบบ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติ Chi-square test และ Fisher’s exact test
ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างเคยมีประสบการณ์การสูบบุหรี่ร้อยละ 10.0 อายุเฉลี่ยของการสูบบุหรี่ คือ 20.5 ปีโดยกลุ่มตัวอย่างที่เคยสูบบุหรี่มีพฤติกรรมการสูบบุหรี่ ดังนี้ ทดลองสูบร้อยละ 25.0 เคยสูบร้อยละ 37.5 และสูบเป็นบางครั้งตามโอกาสร้อยละ 37.5 โดยพบว่าปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูบบุหรี่อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติได้แก่ การใช้สารเสพติดอื่น ( = 28.44, p < .001) การรับรู้ความสามารถของตนเองในการหลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ (p < .001) ทัศนคติต่อการสูบบุหรี่ ( = 4.27, p = .039) การสูบบุหรี่ของเพื่อน ( = 21.39, p < .001) การถูกเพื่อนชักชวนให้สูบบุหรี่ (p < .001) การสูบบุหรี่ของครอบครัว ( = 10.00, p = .002) ผลการศึกษาครั้งนี้จะเป็นประโยชน์นำไปสู่การพัฒนาแนวทางป้องกันการสูบบุหรี่ในนักศึกษาสาขาวิทยาศาสตร์สุขภาพซึ่งจะเป็นบุคคลากรสุขภาพสำคัญของระบบสาธารณสุขไทยในอนาคตต่อไป
Smoking among health science students should be concerned, as this important group will be take care of people’s health. The purposes of this study were to describe the smoking and factors associated with smoking among health science autonomous university students, eastern region. A systematic random sampling was used to recruit 240 students who were 18 years old and older in the field of health sciences including the faculty of medicine, faculty of nursing, faculty of public health, faculty of pharmaceutical sciences, faculty of allied health sciences, and faculty of Abhaibhubejhr Thai traditional medicine. Data were analyzed by using descriptive statistics, Chi-square test and Fisher’s exact test.
The finding of the study showed that smoking was 10.0%. The average age of smoking was 20. 5 years. Among smoking students, 25% of them had already tried smoking, 37.5% of them had ever smoked and 37.5% of them have smoked occasionally. The significant factors related to smoking were other drug use ( = 28.44, p < .001), self-efficacy to avoid smoking (p < .001), attitude toward smoking ( = 4.27, p = .039), peer smoking ( 2 = 21.39, p < .001), peer invited to smoke (p < .001), and family member smoking ( = 10.00, p = .002). The results of the study will be beneficial to be a development of smoking prevention guidelines for health science students who are going to be important health personal of the Thai health system in the future.
Article Details
References
2. ศิริวรรณ พิทยรังสฤษฎ์, ปวีณา ปั้นกระจ่าง, สำนักควบคุมการบริโภคยาสูบ. รายงานสถิติการบริโภคยาสูบของประเทศไทย 2561. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล; 2561.
3. สุวรรณี จรูงจิตรอารี, นวลอนงค์ ชัยปิยะพร, สลิลา เศรษฐไกรกุล, อโนมา สันติวรกุล. ปัจจัยที่มีผลต่อการสูบบุหรี่ของนักศึกษาอาชีวศึกษาในเขตกรุงเทพมหานคร. วารสารเทคนิคการแพทย์และกายภาพบำบัด, 2556; 25(2): 164-71.
4. ลักษณาพร กรุงไกรเพชร, กิตติ กรุงไกรเพชร. ปัจจัยที่มีผลต่อการสูบบุหรี่ของนิสิตมหาวิทยาลัยบูรพา. บูรพาเวชสาร, 2559; 4(1): 21-30.
5. เบญจพร อรุณประภารัตน์, โชติกา วงศ์เจริญ, รัชดาภรณ์ แม้นศิริ. พฤติกรรมสุขภาพของนิสิตมหาวิทยาลัยนเรศวรชั้นปีที่ 3. นเรศวรวิจัย ครั้งที่ 12: วิจัยและนวัตกรรมกับการพัฒนาประเทศ, 2556; 1 (12): 1636-48.
6. ศิริวรรณ พิทยรังสฤษฎ์, ปวีณา ปั้นกระจ่าง, สำนักควบคุมการบริโภคยาสูบ. สรุปสถานการณ์เฝ้าระวังเพื่อควบคุมการบริโภคยาสูบของประเทศไทย พ.ศ. 2559. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล; 2559.
7. Elamin OEO, Elamin SEO, Dafalla BAA, El-Amin ME, Elsiddig AA. Cigarette smoking among medical students in The National Ribat university. Sudan. Sudanese Journal of Paediatrics, 2013; 13(2): 45-51.
8. สุรินธร กลัมพากร, สุวัฒนา เกิดม่วง, นิทัศน์ ศิริโชติรัตน์. รัตน์. รายงานการวิจัยเชิงสำรวจวิชาชีพสาธารณสุขและการควบคุมการบริโภคยาสูบ. กรุงเทพฯ: คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล; 2550.
9. Karamat A, Arif N, Malik AK, Chaudhry A, Cheema MA, Rauf A. Cigarette smoking and medical students at King Edward medical university, Lahore (Pakistan). Journal of Pakistan Medical Association, 2011; 61(5): 509-12.
10. Eticha T, Kidane F. The prevalence of and factors associated with current smoking among college of health sciences students, Mekelle University in Northern Ethiopia. PLOS ONE Journal, 2014; 9(10): 1-10.
11. Bian J, Du M, Liu Z, Fan Y, Eshita Y, Sun J. Prevalence of and factors associated with daily smoking among Inner Mongolia medical students in China: a cross-sectional questionnaire survey. Substance Abuse Treatment Prevention and Policy, 2012; 7(20): 1-11.
12. Turhan E, Inandi T, Col M, Bugdayci R, Eker O, Ilhan M. Smoking cessation and attitudes, belief, observation, and education of medical students, in Turkey. Journal of Nepal Medical Association, 2016; 54(202): 55-62.
13. AlSwuailem AS, AlShehri MK, Al-Sadhan S. Smoking among dental students at King Saud university: Consumption patterns and risk factors. The Saudi Dental Journal, 2014; 26(3): 88-95.
14. Singh VV, Singh Z, Banerjee A, Basannar D. Determinants of smoking habit among medical students. Medical Journal Armed Forces India, 2003; 59(3): 209-11.
15. Taheri E, Ghorbani A, Salehi M, Sadeghnia HR. Cigarette smoking behavior and the related factors among the students of Mashhad university of medical sciences in Iran. Iranian Red Crescent Medical Journal, 2014;17(1): 1-6.
16. Flay BR, Petraitis J. The theory of triadic influence: A new theory of health behavior with implications for preventive intervention. Advances in Medical Sociology, 1994; 4: 19-44.
17. Polit D, Hungler B. Nursing Research: Principle and Method. 6 th ed. Philadelphia: Lippincott Company; 1999.
18. Homsin P, Srisuphun W, Pohl J, Tiansawas S, Patumanond J. Predictors of early stage of smoking uptake among Thai male adolescents. Journal of Nursing Research, 2009; 13(1): 28-42.
19. กรมสุขภาพจิต. แบบประเมินความเครียด ST5. [อินเทอร์เน็ต]. เข้าถึงได้จาก: http://www.dmh.go.th/test/qtest5/. (วันที่ค้นข้อมูล: 31 มีนาคม 2560)
20. Ford KH, Diamond PM, Kelder SH, Sterling KL, McAlister AL. Validation of scales measuring attitudes, self-efficacy, and intention related to smoking among middle school students. Psychology of Addictive Behaviors, 2009; 23(2): 271-78.
21. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. ลักษณะนิสัยทั่วไปของวัยรุ่น. [อินเทอร์เน็ต]. เข้าถึงได้จาก: https://www.thaihealth.or.th/Content/41762- ลักษณะนิสัยทั่วไปของวัยรุ่น; 2561. (วันที่ค้นข้อมูล: 6 พฤษภาคม 2562)
22. Chung SS, Joung KH. Risk factors for current smoking among American and South Korean adolescents, 2005-2011. Journal of Nursing Scholarship, 2014; 46(6): 408-15.
23. Encyclopedia of Public Health. Gateway Drug Theory. [internet]. Available from: https://www.encyclopedia.com/education/encyclopedias- almanacs-transcripts-and- maps/gateway- drug-theory; 2002. (cited April 16, 2019)
24. Bandura A. Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman; 1997.
25. Kvis F, Clark MA, Crittenden KS, Warneccke RB, Freels S. Age and smoking cessation behaviors. Preventive Medicine,1995; 24(3): 297-307.
26. Ah DV, Ebert S, Ngamvitroj A, Park N, Kang Duck-H. Factors related to cigarette smoking initiation and use among college students. Tobacco Induced Diseases, 2005; 3(1): 27-40.
27. Mee S. Self-efficacy: A mediator of smoking behavior and depression among college students. Pediatric Nursing, 2014; 4(1): 9 -16.
28. Raddaha AHA, Al-Sabeely AA, Mohamed HM, Aldossary EH. Tobacco smoking among nursing students in Saudi Arabia: A descriptive correlational study. Journal of Nursing Education and Practice, 2017; 7(10): 98-108.
29. Mao R, Li X, Stanton B, Wang J, Hong Y, Zhang H, Chen X. Psychosocial correlates of cigarette smoking among college students in China. Health Education Research, 2009; 24(1): 105-18.
30. Ohida T, Kamal AAM, Takemura S, Sone T, Minowa M, Nozaki S. Smoking behavior and related factors among Japanese nursing students: A cohort study. Preventive Medicine, 2001; 32: 341- 47.
31. Rudatsikira E, Abdo A, Muula AS. Prevalence and determinants of adolescent tobacco smoking in Addis Ababa, Ethiopia. BMC Public Health, 2007; 7(1): 176 – 81.
32. สมชาย ธัญธนกุล. วัยรุ่นกับยาเสพติด. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 2553; 12(1): 167-73.
33. Ganesh KS, Subba SH, Unnikrishnan B, Jain A, Badiger S. Prevalence and factors associated with current smoking among medical students in Coastal South India Kathmandu university. Medical Journal, 2011; 9(4): 233- 37.
34. Darling N, Cumsille P. Theory, measurement, and methods in the study of family influences on adolescent smoking. Addicton, 2003; 98(1): 21-36.