ความสัมพันธ์ระหว่างระดับการรับสัมผัสสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับการมองเห็น กับพฤติกรรมป้องกันดวงตาของผู้สูงอายุ
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงสำรวจแบบภาคตัดขวางนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ระดับการรับสัมผัสสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องต่อการมองเห็น 2)พฤติกรรมการป้องกันดวงตา และ 3) ความสัมพันธ์ระหว่างระดับการรับสัมผัสสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับการมองเห็น กับพฤติกรรมป้องกันดวงตาของผู้สูงอายุในประเทศไทยที่ได้จากการสุ่มแบบหลายขั้นตอน จำนวน 407 คน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามที่ผ่านการตรวจสอบคุณภาพแล้ว วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา และ สถิติอ้างอิงด้วยวิธีทดสอบไค-สแควร์ ผลการศึกษาพบว่า การรับสัมผัสสิ่งแวดล้อมต่อการมองเห็นของผู้สูงอายุภาพรวมอยู่ในระดับน้อย ร้อยละ 66.80 มีพฤติกรรมการป้องกันดวงตาโดยภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง ร้อยละ 62.70 และระดับการรับสัมผัสสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับการมองเห็น กับพฤติกรรมป้องกันดวงตาของผู้สูงอายุมีความความสัมพันธ์กัน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 โดยการรับสัมผัสฝุ่นละออง จากเส้นทางการจราจร เขตก่อสร้าง ฝุ่นละอองที่เป็นมลพิษ (PM2.5) ระดับเสี่ยงสูงมีพฤติกรรมการป้องกันดวงตาของผู้สูงอายุมากกว่าระดับเสี่ยงต่ำ และการรับสัมผัสควันจาก บุหรี่ ท่อไอเสีย การเผาไหม้ระดับเสี่ยงสูงมีพฤติกรรมการป้องกันดวงตาของผู้สูงอายุมากกว่าระดับเสี่ยงต่ำ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ดังนั้นควรให้ความสำคัญกับการประเมินความเสี่ยง ผลกระทบจากการรับสัมผัสสิ่งแวดล้อม การหลีกเลี่ยงการเผชิญกับสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลต่อดวงตา และอุปกรณ์ป้องกันดวงตาให้กับผู้สูงอายุ รวมถึงการบำรุงดวงตา
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Lin CC, Chiu CC, Lee PY, Chen KJ, He CX, Hsu SK, et al. The adverse effects of air pollution on the eye: a review. Int J Environ Res Public Health. 2022;19(3):1186. doi:10.3390/ijerph19031186
Song F, Hao S, Gu Y, Yao K, Fu Q. Research advances in pathogenic mechanisms underlying air pollution-induced ocular surface diseases. Adv Ophthalmol Pract Res. 2021;1(1):100001. doi:10.1016/j.aopr.2021. 100001
Shetty SS, D D, S H, Sonkusare S, Naik PB, Kumari NS, et al. Environmental pollutants and their effects on human health. Heliyon. 2023;9(9):e19496. doi:10.1016/j.heliyon.2023.e19496
Millen AE, Dighe S, Kordas K, Aminigo BZ, Zafron ML, Mu L. Air pollution and chronic eye disease in adults: a scoping review. Ophthalmic Epidemiol. 2024;31(1):1-10. doi:10.1080/09286586.2023.2183513
Manisalidis I, Stavropoulou E, Stavropoulos A, Bezirtzoglou E. Environmental and health impacts of air pollution: a review. Front Public Health. 2020;8:14. doi:10.3389/fpubh.2020.00014
Villegas BV, Benitez-Del-Castillo JM. Current knowledge in allergic conjunctivitis. Turk J Ophthalmol. 2021;51(1):45-54. doi:10.4274/tjo.galenos.2020.11456
ศลิษา ฤทธิมโนมัย, คณะผู้วิจัย. ปัจจัยที่มีผลต่อการเข้าถึงอุปกรณ์ช่วยเหลือผู้สูงอายุ: การวิเคราะห์ผลการสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2545-2560. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข. 2567;18(1):109-135.
ศักดิ์ชัย วงศกิตติรักษ์. สภาวะสุขภาพตาและโรคตาที่พบบ่อยในผู้สูงอายุในชมรมผู้สูงอายุของโรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ. วารสารจักษุธรรมศาสตร์. 2552;4(1):57-65.
ทรงฤทธิ์ ทองมีขวัญ, สกุนตลา แซ่เดียว, วรินทร์ลดา จันทวีเมือง. คอมพิวเตอร์ซินโดรม: ภัยใกล้ตัวคุณ ที่รับรู้และป้องกันได้. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข. 2560;27(พิเศษ):19-31.
American Optometric Association. Dry eye [Internet]. [cited 2025 Apr 25]. Available from: https://www.aoa.org/healthy-eyes/eye-and-vision-conditions/dry-eye?sso=y
Mandell JT, Idarraga M, Kumar N, Galor A. Impact of air pollution and weather on dry eye. J Clin Med. 2020;9(11):3740. doi:10.3390/jcm9113740
Azari AA, Arabi A. Conjunctivitis: a systematic review. J Ophthalmic Vis Res. 2020;15(3):372-395. doi:10.18502/jovr.v15i3.7456
สรายุทธ์ จันทร์มหเสถียร, จันคนา บูรณะโอสถ. โรคตาแห้งและยาที่ใช้รักษา. วารสารไทยไภษัชยนิพนธ์. 2555;9(1):71-91.
ภาควิชาจักษุวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล. การดูแลรักษาดวงตาและวิธีถนอมสายตาในผู้สูงวัย [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 25 เม.ย. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://www.si.mahidol.ac.th/th/siacg/ admin/knowledges_files/67_142_116zlib.pdf
นิภา เบญจพงศ์. โรคอันตรายจาก “แมลงหวี่” หากปล่อยให้บินตอมตา-อาหาร [อินเทอร์เน็ต]. สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กองสุขาภิบาลอาหาร สำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร; [เข้าถึงเมื่อ 25 เม.ย. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://www.sanook.com/health/22741/
ชัญญาวีร์ ไชยวงศ์. ความชุกและปัจจัยเสี่ยงของการมองเห็นบกพร่องในผู้สูงอายุ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย. วารสารการพยาบาล การสาธารณสุขและการศึกษา. 2562;20(3):107-118.
Solomon SD, Shoge RY, Ervin AM, Contreras M, Harewood J, Aguwa UT, et al. Improving access to eye care: a systematic review of the literature. Ophthalmology. 2022;129(10):e114-e126. doi:10.1016/ j.ophtha.2022.07.012
มุกดา เดชประพนธ์, ปิยวดี ทองยศ. ปัญหาทางตาที่พบบ่อยและการสร้างเสริมสุขภาพตาในผู้สูงอายุ. รามาธิบดีพยาบาลสาร. 2557;20(1):1-9.
Elam AR, Tseng VL, Rodriguez TM, Mike EV, Warren AK, Coleman AL, et al. Disparities in vision health and eye care. Ophthalmology. 2022;129(10):e89-e113. doi:10.1016/j.ophtha.2022.07.010
Scott HK, Jain A, Cogburn M. Behavior modification. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan- [updated 2023 Jul 10; cited 2025 Apr 25]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459285/
Lobo L, Heras-Escribano M, Travieso D. The history and philosophy of ecological psychology. Front Psychol. 2018;9:2228. doi:10.3389/fpsyg.2018.02228
Risher JF, Todd GD, Meyer D, Zunker CL. The elderly as a sensitive population in environmental exposures: making the case. Rev Environ Contam Toxicol. 2010;207:95-157. doi:10.1007/978-1-4419-6406-9_2
กรมกิจการผู้สูงอายุ. สิทธิและสวัสดิการผู้สูงอายุ [อินเทอร์เน็ต]. กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์; [เข้าถึงเมื่อ 25 เม.ย. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://www.dop.go.th/th/know/15/646
Daniel WW. Biostatistics: basic concepts and methodology for the health sciences. 9th ed. Asia: John Wiley & Sons; 2010.
Best JW. Research in education. New Jersey: Prentice Hall Inc; 1977.
Sattaur Z, Lashley LK, Golden CJ. Wear and tear theory of aging. Essays Dev Psychol. 2020.
จิราพร เกศพิชญวัฒนา, สุวิณี วิวัฒน์วานิช, อังคณา ศรีสุข, สหรัฐ เจตมโนรมย์. คู่มือเรียนรู้เข้าใจวัยสูงอายุ. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: ยืนยงการพิมพ์; 2561.
ชัชนก รักษ์บางแหลม. ความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะของพื้นที่เมืองกับการเกิดมลพิษทางอากาศฝุ่น PM2.5 ในช่วง พ.ศ. 2553-2563 กรณีศึกษา: กรุงเทพมหานคร [อินเทอร์เน็ต]. Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD); [เข้าถึงเมื่อ 25 เม.ย. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/5078/
ณัฐสุดา แสงบุญ. การปรับตัวของผู้สูงอายุที่มีความบกพร่องทางการมองเห็น. วารสารรามาธิบดีพยาบาลสาร. 2561;25(1):29-42.
Guido G, Ugolini MM, Sestino A. Active ageing of elderly consumers: insights and opportunities for future business strategies. SN Bus Econ. 2022;2(1):8. doi:10.1007/s43546-021-00180-4