ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเอง เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนทางไต ในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง ของโรงพยาบาลสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า จังหวัดสมุทรสงคราม

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเองเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนทางไต ของผู้ป่วยของโรงพยาบาลสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า กลุ่มตัวอย่าง คือผู้ทีไ่ด้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคไตเรื้อรัง จำนวน 280 ราย ใช้การเลือกกล่มุ ตัวอย่างแบบกำหนดโควต้า (Quota sampling) รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี่ย ร้อยละ และสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน ผลการศึกษาพบว่าปัจจัยด้านประชากรคือ อายุ รายได้ ระดับการศึกษา มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการปฏิบัติตัวเพื่อชะลอไตเสื่อมของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง นอกจากนี้ความรู้เกี่ยวกับโรคไต การรับรู้ความรุนแรงของภาวะแทรกซ้อนและภาวะไตเรื้อรังระยะสุดท้าย การรับรู้ประโยชน์ของการปฏิบัติเพื่อชะลอไตเสื่อม และการรับรู้ความสามารถตนเองในการปฏิบัติเพื่อชะลอไตเสื่อม มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการปฏิบัติตัวเพื่อชะลอการเสื่อมของไต โดยเป็นความสัมพันธ์ในทิศทางเดียวกัน จากงานวิจัยควรส่งเสริมการดูแลตนเอง กระตุ้น ให้ผู้ป่วยเกิดความตระหนัก และให้ความสำคัญถึงความรุนแรงของโรคและภาวะแทรกซ้อนของโรคไตเรื้อรัง ควรให้ข้อมูลเพื่อส่งเสริมการรับรู้ประโยชน์ โดยชี้ให้เห็นถึงประโยชน์ของการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เพื่อชะลอการเสื่อมของไต ลดภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น และเพิ่มการรับรู้ความสามารถตนเอง เพื่อให้ผู้ป่วยเกิดความเข้าใจและเกิดความมั่นใจในการดูแลตนเองที่ดี และคงสภาวะการทำงานของไตให้ยาวนานยิ่งขึ้น

The Correlation Factors of Self-Care Behaviors to Prevent Complications among Patients with Chronic Kidney Disease at Somdetphraphutthalertla Hospital in Samutsongkhram Province

The purpose of this research was to study the factors related to self-care behavior to prevent further kidney-related complications among patients with chronic kidney disease at Somdetphraphutthaloetla Hospital in Samutsongkhram province. The sample included patients who were diagnosed with chronic kidney disease (N=280). The patients were sampled with specified quota, and they participated in an interview, which was then interpreted through indications of statistical analysis, including the Pearson product-moment correlation coefficient, the mean and the percentage. The findings revealed that socioeconomic factors such as age, income and education were related to self-care behavior, and that these factors may have potentially delayed the deterioration among patients with chronic kidney disease. In addition, the following had the same directional correlation to self-care behavior: the background knowledge of kidney disease, the perceived severity of disease complications and end-stage renal disease, the perceived benefits of slow disease progression by appropriate self-care behaviors, and the perceived self-efficacy to slow down disease progression. This was confirmed by the positive correlation generated from the corresponding data. Therefore, it is recommended that there should be the promotion of self-care behavior by encouraging patients to consider the severity of the disease condition and its complications. Information should be given to promote the perceived benefits by pointing out that the behavior change would delay the kidney’s deterioration or reduce further complications. The increase of perceived self-efficacy would help patients understand and have confidence to take care of themselves, and would help them to maintain and prolong their kidney function.