ผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหารตามแนวทางของ DASH ร่วมด้วยทฤษฎีการรับรู้ความสามารถแห่งตน และแรงสนับสนุนทางสังคม เพื่อลดความเสี่ยงต่อโรคความดันโลหิตสูง

บทคัดย่อ

Effects of Dietary Behavior Modification Program Guideline of the DASH with Self-Efficacy Theory and Social Support on Reducing the Risk of Hypertension among Pre-hypertensive Patients

This study was a quasi-experimental research with two groups of pretest-posttest design. The purpose of the study was aimed to explore the effects of dietary behavior modification program based on DASH guideline with self-efficacy theory and social support on reducing the risk of hypertension among pre-hypertensive patients. The study sample was screened on health risks in the fiscal year of 2013, men and women were chosen from the ages of  22 to 45 years old, with a high-risk blood pressure of 130-139/85-89 mmHg. They also consumed risky hypertensive-prone food. The study samples included 74 subjects, 37 as the experimental group, while the remainder was the control group. The experimental group received dietary behavior modification program guideline based on DASH with self-efficacy theory and social support. The program was comprised of activities for raising the awareness and building confidence which included: (1) training on proper nutrition for controlling and preventing hypertension. (2) sharing of experiences between the target population and those who succeeded in controlling hypertension., (3) raising awareness and encouragement among the target population. The investigation lasted for eight weeks. Data analyses included descriptive and inferential statistics. Results: (1) The statistical average of systolic blood pressure between the experimental and control groups were significantly different at .05, while diastolic blood pressure was not different. (2)The statistical average points of self-efficacy, social support, and dietary behavior under DASH guidelines between the experimental and control groups were not different. The authors concluded that dietary behavior modification program based on DASH guideline with self-efficacy theory and social support did not reduce the risk of hypertension among the study subjects and did not change the clinical manifestation.

การศึกษาวิจัยในครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลอง เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหารตามแนวทางของ DASH ร่วมด้วยทฤษฎีการรับรู้ความสามารถแห่งตน และแรงสนับสนุนทางสังคม เพื่อลดความเสี่ยงต่อโรคความดันโลหิตสูงอันเนื่องมาจากการบริโภคอาการ โดยมี กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ที่ผ่านการตรวจคัดกรองความเสี่ยงด้านสุขภาพ ในปีงบประมาณ 2556 มี อายุระหว่าง 22-45 ปี ทั้งเพศชาย และหญิง ที่มีค่าความดันโลหิตที่อยู่ในเกณฑ์เสี่ยง คือ 130-139/85-89 มิลลิเมตรปรอท และมีปัจจัยด้านการบริโภคอาหารเสี่ยงต่อโรคความดันโลหิตสูง กลุ่มตัวอย่างทั้งหมด จำนวน 74 คน โดยแบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 37 คน และกลุ่มควบคุม 37 คน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหารตามแนวทางของDASHร่วมด้วยทฤษฎีการรับรู้ความสามารถแห่งตน และแรงสนับสนุนทางสังคม ประกอบไปด้วย กิจกรรมส่งเสริมการรับรู้ และเสริมสร้างความมั่นใจ ได้แก่ (1) การให้ความรู้เรื่องโภชนาการเพื่อควบคุมและป้องกันความดันโลหิตสูงตามแนวทางของ DASH (2) การแลกเปลี่ยนประสบการณ์ระหว่างกลุ่มตัวอย่าง และจากบุคคลที่ประสบความสำเร็จในการควบคุมระดับความดันโลหิตสูง (3) การกระตุ้นเตือนกลุ่มเป้ามายจากกลุ่มบุคคลที่มีอิทธิพลต่อกลุ่มตัวอย่าง มีการเสริมสร้างกำลังใจ และคอยกระตุ้นเตือนให้เกิดการปฏิบัติ ระหว่างการเข้าร่วมการทดลอง จำนวน 8 สัปดาห์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ประกอบด้วย สถิติเชิงพรรณนาและสถิติอนุมาน  ผลการวิจัยพบว่า (1) ภายหลังการเข้าร่วมโปรแกรม กลุ่มทดลอง และกลุ่มควบคุม มีค่าเฉลี่ยความดันโลหิตตัวบน แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 แต่มีค่าเฉลี่ยความดันโลหิตตัวล่าง ไม่แตกต่าง (2) ภายหลังการเข้าร่วมโปรแกรม พบว่ากลุ่มทดลอง และกลุ่มควบคุมมีค่าคะแนนเฉลี่ยด้านการรับรู้ความสามารถแห่งตน ค่าคะแนนเฉลี่ยด้านการสนับสนุนทางสังคม และค่าคะแนนเฉลี่ยด้านพฤติกรรมการบริโภคอาหารตามแนวทาง DASH ไม่แตกต่างกัน การศึกษาครั้งนี้ สรุปได้ว่าการใช้แนวทางการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหารตามแนวทางของDASH ร่วมด้วยทฤษฎีการรับรู้ความสามารถแห่งตน และแรงสนับสนุนทางสังคม ไม่สร้างให้เกิดการเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคของกลุ่มตัวอย่าง และไม่ส่งผลต่อปัจจัยทางด้านคลินิก