สิ่งคุกคามในสภาพแวดล้อมการทำงานและความเสี่ยงทางการยศาสตร์ของทันตบุคลากร

บทคัดย่อ

Work Environment Hazards and Ergonomic Risk of Dental Personnel 

This survey study aimed to assess work environment hazards and ergonomic risk of dental personnel in the government hospitals of Khon Kaen Province. The study was conducted among 85 dental personnel from 85 hospitals by using forms of work environmental hazards identification, the checklist of dental instrument according to the standard and BRIEF^TM survey for ergonomics risk assessment. The results indicated that health hazards in the working environment over 85% of dental professionals were physical hazards (i.e. light intensity, noise, and temperature), biological hazards (i.e. virus, bacteria) and chemical hazard i.e. amalgam (mercury). Dental instruments did not meet the dental health and safety standard over 50%, which were focus light intensity, patient chair, chair for the field, the light bulb for the general lamp. BRIEF^TM survey by observation of working postures of dentists and dental hygienists showed the highest ergonomics risk from working posture while scaling (78.8%), followed by tooth fillings (77.7%). The highest risk for development of musculoskeletal disorders (MSDs) was presented at the area of the neck (78.8%), followed by the back (75.3%). Therefore, some hospitals should improve and perform the annual inspection of working instruments to meet the dental health and safety standard. Hospitals should promote dental personnel awareness to protect themselves from physical, biological, chemical hazards and ergonomic risk factors that might cause neck and back pain. Health surveillance of back and neck pain should be set up with ergonomics risk assessment.

การศึกษาเชิงสำรวจ นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินสิ่งคุกคามในสภาพแวดล้อมการทำงาน และความเสี่ยงทางการยศาสตร์ของทันตบุคลากร ของหน่วยทันตกรรมในโรงพยาบาลของรัฐ จังหวัดขอนแก่น จำนวน 85 คน จาก 85 โรงพยาบาล รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบประเมินสิ่งคุกคามในสิ่งแวดล้อมการทำงาน ประเมินความเหมาะสมของเครื่องมือในงานทันตกรรม และการประเมินความเสี่ยงทางการยศาสตร์ โดย BRIEF^TM survey ผลการศึกษาพบว่าสิ่งคุกคามด้านสิ่งแวดล้อมสูงกว่าร้อยละ 85 คือ ทางกายภาพ (แสงสว่าง เสียง อุณหภูมิ) ทางชีวภาพ (เชื้อไวรัส และเชื้อแบคทีเรีย) และทางเคมี คือสารอุดฟันอะมัลกัม (ปรอท) ด้านความเหมาะสมของเครื่องมือตามเกณฑ์มาตรฐาน พบว่าที่ไม่ผ่านเกณฑ์มากกว่าร้อยละ 50  คือ ความเข้มแสงที่ระบบโฟกัส เก้าอี้คนไข้ เก้าอี้สนาม ชนิดหลอดไฟจากแสงโคมไฟของชุดทันตกรรมเคลื่อนที่ เครื่องฉายแสง ผลการประเมินความเสี่ยงทางการยศาสตร์ในทันตแพทย์และทันตาภิบาล พบว่างานที่มีความเสี่ยงสูงสุด คือ งานขูดหินปูน (ร้อยละ 78.8) รองลงมาคืองานอุดฟัน (ร้อยละ 77.7) โดยอวัยวะที่มีความเสี่ยงสูงสุดต่อการเกิดความผิดปกติของระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อคือ คอ (ร้อยละ 78.8) และรองลงมาคือหลัง (ร้อยละ 75.3) ผลการประเมินนี้เป็นแนวทางให้โรงพยาบาลจัดทำระบบการปรับปรุง และตรวจสอบเครื่องมือและอุปกรณ์ในงานทันตกรรมให้ได้มาตรฐานตามเกณฑ์และควรส่งเสริมให้บุคลากรมีความตระหนักด้านการป้องกันตนเองจากสิ่งคุกคามทั้งด้านกายภาพ เคมี ชีวภาพ  และความเสี่ยงด้านการยศาสตร์ ที่อาจส่งผลต่อการปวดคอและหลัง หรือโรคเรื้อรังอื่นๆ จากการทำงาน โรงพยาบาลควรสนับสนุนระบบการเฝ้าระวัง ปัญหาการปวดคอ หลัง และไหล่ โดยให้มีการประเมินความเสี่ยงทาง
การยศาสตร์ร่วมด้วย