คุณภาพชีวิตหลังการผ่าตัดบูรณะบริเวณช่องปาก กระดูกขากรรไกรและใบหน้า ด้วยกระดูกปลูกจากน่องที่มีหลอดเลือดเลี้ยง
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
ก.ย. 10, 2020
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: ประเมินคุณภาพชีวิตผู้ป่วยและผลกระทบต่อสุขภาพช่องปาก หลังบูรณะขากรรไกรด้วยกระดูกปลูกจากน่องที่มีหลอดเลือดเลี้ยง
วัสดุและวิธีการ: ศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบตัดขวาง (cross-sectional analytic study) ในผู้ป่วยที่รับการรักษา ณ โรงพยาบาลทันตกรรม มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ระหว่างปี 2552-2560 เก็บข้อมูลทั่วไป ข้อมูลทางคลินิก ประเมินคุณภาพชีวิตด้วยเครื่องมือ WHOQOL-BREF-THAI และ OHIP-14 Thai หาความสัมพันธ์ของปัจจัยต่าง ๆ กับคุณภาพชีวิต
ผลการศึกษา: ผู้ป่วย 18 ราย เพศชาย 10 คน ร้อยละ 88 มีความพิการของขากรรไกรล่าง ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดี ร้อยละ 55.6 (10ราย) ปานกลาง ร้อยละ 38.9 (7 ราย) ความยาวกระดูกน่องที่ตัดออกตั้งแต่ 15 เซนติเมตร ขึ้นไป ส่งผลให้คุณภาพชีวิตลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=0.037) หลังผ่าตัดปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต คือ ขาดความพึงพอใจในชีวิตทางเพศ การเคี้ยวอาหาร ความรู้สึกไม่มั่นใจ และการต้องหยุดรับประทานอาหารบางอย่าง
บทสรุป: คุณภาพชีวิตอยู่ในระดับปานกลางถึงดี การบูรณะฟื้นฟูช่องปากด้วยฟันเทียมหรือรากเทียมตามหลังการบูรณะ กระดูกขากรรไกรจะช่วยเพิ่มระดับคุณภาพชีวิตให้ดียิ่งขึ้น
Article Details
รูปแบบการอ้างอิง
วิถีรุ่งโรจน์ ท., & วิทยากิตติพงษ์ พ. . (2020). คุณภาพชีวิตหลังการผ่าตัดบูรณะบริเวณช่องปาก กระดูกขากรรไกรและใบหน้า ด้วยกระดูกปลูกจากน่องที่มีหลอดเลือดเลี้ยง. วารสารหู คอ จมูก และใบหน้า, 20(2), 3–14. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/rcotJ/article/view/245256
ประเภทบทความ
Reseach Articles
ต้นฉบับที่ส่งมาพิจารณายังวารสารหู คอ จมูก และใบหน้า จะต้องไม่อยู่ในการพิจารณาของวารสารอื่น ในขณะเดียวกันต้นฉบับที่จะส่งมาจะผ่านการอ่านโดยผู้ทรงคุณวุฒิ หากมีการวิจารณ์หรือแก้ไขจะส่งกลับไปให้ผู้เขียนตรวจสอบแก้ไขอีกครั้ง ต้นฉบับที่ผ่านการพิจารณาให้ลงตีพิมพ์ถือเป็นสมบัติของวารสารหู คอ จมูกและใบหน้า ไม่อาจนำไปลงตีพิมพ์ที่อื่นโดยไม่ได้รับอนุญาต
ตารางแผนภูมิ รูปภาพ หรือข้อความเกิน 100 คำที่คัดลอกมาจากบทความของผู้อื่น จะต้องมีใบยินยอมจากผู้เขียนหรือผู้ทรงลิขสิทธิ์นั้นๆ และใหร้ะบุกำกับไว้ในเนื้อเรื่องด้วย
เอกสารอ้างอิง
1. Rana M, Warraich R, Kokemuller H, et al. Reconstruction of mandibular defects-clinical retrospective research over a 10- year period. Head Neck Oncol 2011; 3: 23
2. Wilson KM, Rizk NM, Armstrong SL, Gluckman JL. Effects of hemimandibulectomy on quality of life. Laryngoscope 1998; 108: 1574–7
3. Schliephake H, Neukam FW, Schmelzeisen R, Varoga B, Schneller H. Long-term quality of life after ablative intraoral tumour surgery. J Craniomaxillofac Surg 1995; 23: 243–9
4. Chim H, Salgado CJ, Mardini S, Chen HC. Reconstruction of mandibular defects. Semin Plast Surg 2010; 24: 188–97
5. Cordeiro PG, Disa JJ, Hidalgo DA, Hu QY. Reconstruction of the mandible with osseous free flaps: a 10-year experience with 150 consecutive patients. Plast Reconstr Surg 1999; 104: 1314–1320.
6. Chang YM, Wallace CG, Tsai CY, Shen YF, Hsu YM, Wei FC. Dental implant outcome after primary implantation into double-barreled fibula osteoseptocutaneous free flap-reconstructed mandible. Plast Reconstr Surg 2011; 128: 1220–1228
7. Anthony JP, Foster RD, Pogrel MA: The free fibula bone graft for salvaging failed mandibular reconstructions. J Oral Maxillofac Surg 1997;55:1417
8. Rogers SN, Lakshmiah SR, Narayan B, et al. A comparison of the long-term morbidity following deep circumflex iliac and fibula free flaps for reconstruction following head and neck cancer. Plast Reconstr Surg 2003; 112: 1517
9. Momoh AO, Yu P, Skoracki RJ, et al. A prospective cohort study of fibula free flap donor-site morbidity in 157 consecutive patients. Plast Reconstr Surg 2011; 128(3): 714-20
10. Zimmermann CE, Bo¨rner BI, Hasse A, Sieg P. Donor site morbidity after microvascular fibula transfer. Clin Oral Investig 2001; 5(4): 214-9.
11. Chandu A, Smith AC, Rogers SN. Health-related quality of life in oral cancer: a review. J Oral Maxillofac Surg 2006; 64: 495–502.
12. Murphy BA, Ridner S, Wells N, et al. Quality of life research in head and neck cancer: a review of the current state of the science. Crit Rev Oncol Hematol 2007; 62: 251–67.
13. Smith GI, Yeo D, Clark J, et al. Measures of health-related quality of life and functional status in survivors of oral cavity cancer who have had defects reconstructed with radial forearm free flaps. Br J Oral Maxillofac Surg 2006; 44(3): 187-192
14. The WHOQOL Group. The Development of the World Health Organization Quality of Life Assessment Instrument (the WHOQOL). Quality of Life Assessment: International Perspectives. 1994: 41-57
15. Jewer DD, Boyd JB, Manktelow RT, et al. Orofacial and mandibular reconstruction with the iliac crest free flap: a review of 60 cases and a new method of classification. Plastic and reconstructive surgery. 1989;84(3):391-403
16. Brown JS, Shaw RJ. Reconstruction of the maxilla and midface: introducing a new classification. Lancet Oncol 2010; 11(10): 1001–8
17. ชัชชัย อนุสรณ์ธีรกุล, การย์กวิน ภัทรธีรนาถ, จุฑารัตน์ ชัยวีรพันธ์เดช, ภัสสร์วัลย์ รังสิปราการ, มานพ คณะโต, นฤมล สินสุพรรณ. การศึกษาเปรียบเทียบระดับคุณภาพชีวิตของนักศึกษาแพทย์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น กับประชาชนที่ชุมชนสามเหลี่ยมในช่วงอายุเดียวกัน. ศรีนครินทร์เวชสาร 2551; 23:200-206.
18. Girish RS, Aditya TN, Gopinath KS, Anand K. Free fibula flap in the reconstruction of mandible: a report of six cases. J Maxillofac Oral Surg 2009; 8(3): 275-278
19. สุวัฒน์ มหัตนิรันดร์กุล, วิระวรรณ ตันติพิวัฒน์สกุล, วนิดา พุ่มไพศาลชัย, กรองจิตต์ วงศ์สุวรรณ, ราณี พรหมานะจิรังกุล. เปรียบเทียบแบบวัดคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลกทุก 100 ตัวชี้วัด และ 26 ตัวชี้วัด, โรงพยาบาลสวนปรุง จังหวัดเชียงใหม่, 2540.
20. สัมภาษณ์ ชาติอลงกรณ์ คุณสมบัติการวัดทางจิตวิทยาของแบบประเมินผลกระทบของสุขภาพช่องปากฉบับภาษาไทย. วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิกโรงพยาบาลพระปกเกล้า 2560; 3: 158-70
21. Rogers SN, Lowe D, Brown JS, Vaughan ED. The University of Washington head and neck cancer measure as a predictor of outcome following primary surgery for oral cancer. Head Neck 1999; 21: 394-401
22. Rogers SN, Lowe D, Fisher SE, Brown JS, Vaughan ED. Health-related quality of life and clinical function after primary surgery for oral cancer. Br J Oral Maxillofac Surg 2002; 40: 11-18
23. Ling XF, Peng X. What is the price to pay for a free fibula flap? A systematic review of donor-site morbidity following free fibula flap surgery. Plast Reconstr Surg. 2012; 129: 657–74
24. Anthony JP, Foster RD, Pogrel MA: The free fibula bone graft for salvaging failed mandibular reconstructions. J Oral Maxillofac Surg 1997; 55: 1417-21
25. Bodde EW, de Visser E, Duysens JE, Hartman EH. Donor-site morbidity after free vascularized autogenous fibular transfer: subjective and quantitative analyses. Plast Reconstr Surg 2003; 111: 2237–42
26. Farhadi J, Valderrabano V, Kunz C, Kern R, Hinterman B, Pierer G. Free fibula donor-site morbidity: clinical and biomechanical analysis. Ann Plast Surg 2007; 58: 405–10
27. Sieg P, Taner C, Hakim SG, Jacobsen HC. Long-term evaluation of donor site morbidity after free fibula transfer. Br J Oral Maxillofac Surg 2010; 48: 267–70
28. Anthony JP, Rawnsley JD, Benhaim P, Ritter EF, Sadowsky SH, Singer MI. Donor leg morbidity and function after fibula free flapแmandible reconstruction. Plast Reconstr Surg 1995; 96: 146–52
29. Feuvrier D, Sagawa Y Jr, Béliard S, Pauchot J, Decavel P. Long-term donor-site morbidity after vascularized free fibula flap harvesting: Clinical and gait analysis. J Plast Reconstr Aesthet Surg. 2016; 69: 262-9.
30. Kearns M, Ermogenous P, Myers S, Ghanem AM. Osteocutaneous flaps for head and neck reconstruction: A focused evaluation of donor site morbidity and patient reported outcome measures in different reconstruction options. Arch Plast Surg. 2018; 45: 495–503
31. Apinhasmit W, Sinpitaksakul P, Chompoopong S. Anatomical Considerations of the Thai Fibula Used as a Fibula Osteocutaneous Free Flap in Mandibular Reconstruction and Dental Implant Placement. J Med Assoc Thai 2012; 95: 561-8
32. Vittayakittipong P, Jarudejkajon J, Kirirat P, Chaijaroonkhanarak W, Chaisiwamongkol K. Feasibility of the vascularized fibula bone graft for reconstruction of the mandible: a cadaveric study. Int J Oral Maxillofac Surg. 2016; 45: 960-3
33. Li P, Fang Q, Qi J, Luo R, Sun C. Risk Factors for Early and Late Donor-Site Morbidity After Free Fibula Flap Harvest. J Oral Maxillofac Surg. 2015; 73: 1637-40
34. Shindo M, Fong BP, Funk GF, Karnell LH. The fibula osteocutaneous flap in head and neck reconstruction: a critical evaluation of donor site morbidity. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 2000; 126: 1467–72
35. Gamba A, Romano M, Grosso IM, et al. Psychosocial adjustment of patients surgically treated for head and neck cancer. Head Neck. 1992; 14: 218-23
36. Danielsson D, Munck-Wikland E, Hagel E, Halle M. Quality of life after microvascular mandibular reconstruction for osteoradionecrosis—A prospective study Head & Neck.2019; 1–6
37. Rhoten BA. Head and Neck Cancer and Sexuality A Review of the Literature Cancer. Cancer Nurs. 2016; 3: 313-2
38. Zhu J, Yang Y, Li W. Assessment of quality of life and sociocultural aspects in patients with ameloblastoma after immediate mandibular reconstruction with a fibular free flap. Br J Oral Maxillofac Surg. 2014; 52: 163-167
39. Yang W, Zhao S, Liu F, Sun M. Health-related quality of life after mandibular resection for oral cancer: reconstruction with free fibula flap. Med Oral Patol Oral Cir Bucal. 2014; 19: e414-8
40. Pappalardo M, Tsao CK, Tsang ML, Zheng J, Chang YM, Tsai CY. Long-term outcome of patients with or without osseointegrated implants after resection of mandibular ameloblastoma and reconstruction with vascularized bone graft: Functional assessment and quality of life. J Plast Reconstr Aesthet Surg. 2018; 71: 1076-1085.
41. Jacobsen HC, Wahnschaff F, Trenkle T, Sieg P, Hakim SG. Oral rehabilitation with dental implants and quality of life following mandibular reconstruction with free fibular flap. Clinical oral investigations. 2016; 20: 187-92
2. Wilson KM, Rizk NM, Armstrong SL, Gluckman JL. Effects of hemimandibulectomy on quality of life. Laryngoscope 1998; 108: 1574–7
3. Schliephake H, Neukam FW, Schmelzeisen R, Varoga B, Schneller H. Long-term quality of life after ablative intraoral tumour surgery. J Craniomaxillofac Surg 1995; 23: 243–9
4. Chim H, Salgado CJ, Mardini S, Chen HC. Reconstruction of mandibular defects. Semin Plast Surg 2010; 24: 188–97
5. Cordeiro PG, Disa JJ, Hidalgo DA, Hu QY. Reconstruction of the mandible with osseous free flaps: a 10-year experience with 150 consecutive patients. Plast Reconstr Surg 1999; 104: 1314–1320.
6. Chang YM, Wallace CG, Tsai CY, Shen YF, Hsu YM, Wei FC. Dental implant outcome after primary implantation into double-barreled fibula osteoseptocutaneous free flap-reconstructed mandible. Plast Reconstr Surg 2011; 128: 1220–1228
7. Anthony JP, Foster RD, Pogrel MA: The free fibula bone graft for salvaging failed mandibular reconstructions. J Oral Maxillofac Surg 1997;55:1417
8. Rogers SN, Lakshmiah SR, Narayan B, et al. A comparison of the long-term morbidity following deep circumflex iliac and fibula free flaps for reconstruction following head and neck cancer. Plast Reconstr Surg 2003; 112: 1517
9. Momoh AO, Yu P, Skoracki RJ, et al. A prospective cohort study of fibula free flap donor-site morbidity in 157 consecutive patients. Plast Reconstr Surg 2011; 128(3): 714-20
10. Zimmermann CE, Bo¨rner BI, Hasse A, Sieg P. Donor site morbidity after microvascular fibula transfer. Clin Oral Investig 2001; 5(4): 214-9.
11. Chandu A, Smith AC, Rogers SN. Health-related quality of life in oral cancer: a review. J Oral Maxillofac Surg 2006; 64: 495–502.
12. Murphy BA, Ridner S, Wells N, et al. Quality of life research in head and neck cancer: a review of the current state of the science. Crit Rev Oncol Hematol 2007; 62: 251–67.
13. Smith GI, Yeo D, Clark J, et al. Measures of health-related quality of life and functional status in survivors of oral cavity cancer who have had defects reconstructed with radial forearm free flaps. Br J Oral Maxillofac Surg 2006; 44(3): 187-192
14. The WHOQOL Group. The Development of the World Health Organization Quality of Life Assessment Instrument (the WHOQOL). Quality of Life Assessment: International Perspectives. 1994: 41-57
15. Jewer DD, Boyd JB, Manktelow RT, et al. Orofacial and mandibular reconstruction with the iliac crest free flap: a review of 60 cases and a new method of classification. Plastic and reconstructive surgery. 1989;84(3):391-403
16. Brown JS, Shaw RJ. Reconstruction of the maxilla and midface: introducing a new classification. Lancet Oncol 2010; 11(10): 1001–8
17. ชัชชัย อนุสรณ์ธีรกุล, การย์กวิน ภัทรธีรนาถ, จุฑารัตน์ ชัยวีรพันธ์เดช, ภัสสร์วัลย์ รังสิปราการ, มานพ คณะโต, นฤมล สินสุพรรณ. การศึกษาเปรียบเทียบระดับคุณภาพชีวิตของนักศึกษาแพทย์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น กับประชาชนที่ชุมชนสามเหลี่ยมในช่วงอายุเดียวกัน. ศรีนครินทร์เวชสาร 2551; 23:200-206.
18. Girish RS, Aditya TN, Gopinath KS, Anand K. Free fibula flap in the reconstruction of mandible: a report of six cases. J Maxillofac Oral Surg 2009; 8(3): 275-278
19. สุวัฒน์ มหัตนิรันดร์กุล, วิระวรรณ ตันติพิวัฒน์สกุล, วนิดา พุ่มไพศาลชัย, กรองจิตต์ วงศ์สุวรรณ, ราณี พรหมานะจิรังกุล. เปรียบเทียบแบบวัดคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลกทุก 100 ตัวชี้วัด และ 26 ตัวชี้วัด, โรงพยาบาลสวนปรุง จังหวัดเชียงใหม่, 2540.
20. สัมภาษณ์ ชาติอลงกรณ์ คุณสมบัติการวัดทางจิตวิทยาของแบบประเมินผลกระทบของสุขภาพช่องปากฉบับภาษาไทย. วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิกโรงพยาบาลพระปกเกล้า 2560; 3: 158-70
21. Rogers SN, Lowe D, Brown JS, Vaughan ED. The University of Washington head and neck cancer measure as a predictor of outcome following primary surgery for oral cancer. Head Neck 1999; 21: 394-401
22. Rogers SN, Lowe D, Fisher SE, Brown JS, Vaughan ED. Health-related quality of life and clinical function after primary surgery for oral cancer. Br J Oral Maxillofac Surg 2002; 40: 11-18
23. Ling XF, Peng X. What is the price to pay for a free fibula flap? A systematic review of donor-site morbidity following free fibula flap surgery. Plast Reconstr Surg. 2012; 129: 657–74
24. Anthony JP, Foster RD, Pogrel MA: The free fibula bone graft for salvaging failed mandibular reconstructions. J Oral Maxillofac Surg 1997; 55: 1417-21
25. Bodde EW, de Visser E, Duysens JE, Hartman EH. Donor-site morbidity after free vascularized autogenous fibular transfer: subjective and quantitative analyses. Plast Reconstr Surg 2003; 111: 2237–42
26. Farhadi J, Valderrabano V, Kunz C, Kern R, Hinterman B, Pierer G. Free fibula donor-site morbidity: clinical and biomechanical analysis. Ann Plast Surg 2007; 58: 405–10
27. Sieg P, Taner C, Hakim SG, Jacobsen HC. Long-term evaluation of donor site morbidity after free fibula transfer. Br J Oral Maxillofac Surg 2010; 48: 267–70
28. Anthony JP, Rawnsley JD, Benhaim P, Ritter EF, Sadowsky SH, Singer MI. Donor leg morbidity and function after fibula free flapแmandible reconstruction. Plast Reconstr Surg 1995; 96: 146–52
29. Feuvrier D, Sagawa Y Jr, Béliard S, Pauchot J, Decavel P. Long-term donor-site morbidity after vascularized free fibula flap harvesting: Clinical and gait analysis. J Plast Reconstr Aesthet Surg. 2016; 69: 262-9.
30. Kearns M, Ermogenous P, Myers S, Ghanem AM. Osteocutaneous flaps for head and neck reconstruction: A focused evaluation of donor site morbidity and patient reported outcome measures in different reconstruction options. Arch Plast Surg. 2018; 45: 495–503
31. Apinhasmit W, Sinpitaksakul P, Chompoopong S. Anatomical Considerations of the Thai Fibula Used as a Fibula Osteocutaneous Free Flap in Mandibular Reconstruction and Dental Implant Placement. J Med Assoc Thai 2012; 95: 561-8
32. Vittayakittipong P, Jarudejkajon J, Kirirat P, Chaijaroonkhanarak W, Chaisiwamongkol K. Feasibility of the vascularized fibula bone graft for reconstruction of the mandible: a cadaveric study. Int J Oral Maxillofac Surg. 2016; 45: 960-3
33. Li P, Fang Q, Qi J, Luo R, Sun C. Risk Factors for Early and Late Donor-Site Morbidity After Free Fibula Flap Harvest. J Oral Maxillofac Surg. 2015; 73: 1637-40
34. Shindo M, Fong BP, Funk GF, Karnell LH. The fibula osteocutaneous flap in head and neck reconstruction: a critical evaluation of donor site morbidity. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 2000; 126: 1467–72
35. Gamba A, Romano M, Grosso IM, et al. Psychosocial adjustment of patients surgically treated for head and neck cancer. Head Neck. 1992; 14: 218-23
36. Danielsson D, Munck-Wikland E, Hagel E, Halle M. Quality of life after microvascular mandibular reconstruction for osteoradionecrosis—A prospective study Head & Neck.2019; 1–6
37. Rhoten BA. Head and Neck Cancer and Sexuality A Review of the Literature Cancer. Cancer Nurs. 2016; 3: 313-2
38. Zhu J, Yang Y, Li W. Assessment of quality of life and sociocultural aspects in patients with ameloblastoma after immediate mandibular reconstruction with a fibular free flap. Br J Oral Maxillofac Surg. 2014; 52: 163-167
39. Yang W, Zhao S, Liu F, Sun M. Health-related quality of life after mandibular resection for oral cancer: reconstruction with free fibula flap. Med Oral Patol Oral Cir Bucal. 2014; 19: e414-8
40. Pappalardo M, Tsao CK, Tsang ML, Zheng J, Chang YM, Tsai CY. Long-term outcome of patients with or without osseointegrated implants after resection of mandibular ameloblastoma and reconstruction with vascularized bone graft: Functional assessment and quality of life. J Plast Reconstr Aesthet Surg. 2018; 71: 1076-1085.
41. Jacobsen HC, Wahnschaff F, Trenkle T, Sieg P, Hakim SG. Oral rehabilitation with dental implants and quality of life following mandibular reconstruction with free fibular flap. Clinical oral investigations. 2016; 20: 187-92
