ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการติดเชื้อในเนื้อเยื่อคอชั้นลึกที่มีความรุนแรงโดยศึกษา แบบย้อนหลัง ในโรงพยาบาลอุดรธานี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการติดเชื้อในเนื้อเยื่อคอชั้นลึกที่มีความรุนแรง โดยศึกษาแบบย้อนหลังในโรงพยาบาลอุดรธานี
วัตถุประสงค์
- เพื่อทราบลักษณะของผู้ป่วยที่มีการติดเชื้อในเนื้อเยื่อคอชั้นลึก
- เพื่อหาปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยที่มีการติดเชื้อในเนื้อเยื่อคอชั้นลึก
วิธีการ
การทบทวนเวชระเบียนผู้ป่วยใน ที่มารับการรักษาด้วยการติดเชื้อในเนื้อเยื่อคอชั้นลึก ที่กลุ่มงานโสต ศอ นาสิก โรงพยาบาลอุดรธานี ตั้งแต่ ตุลาคม 2557-กันยายน 2562 โดยเก็บข้อมูลเพศ, อายุ, อาการสำคัญ, โรคร่วม, ระยะเวลาที่มีอาการ, สาเหตุ, ตำแหน่งที่มีการติดเชื้อ, สัญญาณชีพ, ผลการตรวจปริมาณเม็ดเลือด (CBC), ผลการเพาะเชื้อ, การตรวจทางรังสี, การรักษา, ภาวะแทรกซ้อนและระยะเวลานอนในโรงพยาบาล นำมาวิเคราะห์โดยหาค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานสำหรับข้อมูลเชิงพรรณนาและวิเคราะห์การถดถอยเพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดภาวะแทรกซ้อน (Regression analysis) โดยหาค่า P-value และ Odd ratio
ผลการศึกษา
มีผู้ป่วย จำนวน 560 ราย เป็นชาย 286 ราย (ร้อยละ 51.01) เป็นหญิง 274 ราย (ร้อยละ 48.92) มีอายุเฉลี่ย 45.11 ปี อาการสำคัญที่นำผู้ป่วยมาโรงพยาบาล คือ บวมและปวด โดยสาเหตุที่พบมากที่สุด คือ ปวดฟัน (ร้อยละ 61.96) โรคประจำตัวที่พบมากที่สุด คือ โรคความดันโลหิตสูง (ร้อยละ 20) และโรคเบาหวาน (ร้อยละ 17.5) ตำแหน่งที่พบการติดเชื้อมากที่สุด คือ Submandibular space (ร้อยละ 18.21) เชื้อที่พบบ่อยที่สุดคือ เชื้อ Alpha hemolytic streptococcus (ร้อยละ 18.39) มีผู้ป่วย 26 คน (ร้อยละ 4.64) ที่มีภาวะแทรกซ้อน โดยภาวะแทรกซ้อนที่พบมากที่สุดคือ การติดเชื้อในกระแสโลหิต (Sepsis) (ร้อยละ 61.54)
การหาความสัมพันธ์จากการวิเคราะห์ตัวแปรเดี่ยว (Univariate analysis) ได้แก่ อายุมาก, โรคเบาหวาน, อาการไข้, หายใจลำบาก, สาเหตุจากการบาดเจ็บ, ตำแหน่งที่มีการติดเชื้อเป็น Ludwig’s angina, Parapharyngeal space, Retropharyngeal space, ผลการตรวจเลือดพบเม็ดเลือดขาวทั้งหมดและเม็ด
เลือดขาวนิวโทรฟิลปริมาณมาก, ผลเพาะเชื้อจากโลหิตพบเชื้อก่อโรค, ระยะเวลารักษาในโรงพยาบาลนาน และการหาสัมพันธ์จากการวิเคราะห์การถดถอยหลายตัวแปร (Multiple regression analysis) ได้แก่ อายุมาก, ปริมาณเม็ดเลือดขาวนิวโทรฟิลมาก, ผลเพาะเชื้อจากโลหิตพบเชื้อก่อโรคและระยะเวลารักษาในโรงพยาบาลนานพบว่าเป็นปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการติดเชื้อที่มีภาวะแทรกซ้อน
สรุป
การวินิจฉัยและรักษาอย่างรีบด่วนในผู้ป่วยที่มีการติดเชื้อในเนื้อเยื่อคอ โดยการตระหนักถึงผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงจะเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการติดเชื้อในเนื้อเยื่อคอชั้นลึก ได้แก่ผู้ป่วยที่มีอายุมาก และมีปริมาณเม็ดเลือดขาวนิวโทรฟิลสูง จะช่วยป้องกันไม่ให้เกิดอันตรายต่อผู้ป่วยและประหยัดการใช้ทรัพยากรของระบบสาธารณสุข
Article Details
ต้นฉบับที่ส่งมาพิจารณายังวารสารหู คอ จมูก และใบหน้า จะต้องไม่อยู่ในการพิจารณาของวารสารอื่น ในขณะเดียวกันต้นฉบับที่จะส่งมาจะผ่านการอ่านโดยผู้ทรงคุณวุฒิ หากมีการวิจารณ์หรือแก้ไขจะส่งกลับไปให้ผู้เขียนตรวจสอบแก้ไขอีกครั้ง ต้นฉบับที่ผ่านการพิจารณาให้ลงตีพิมพ์ถือเป็นสมบัติของวารสารหู คอ จมูกและใบหน้า ไม่อาจนำไปลงตีพิมพ์ที่อื่นโดยไม่ได้รับอนุญาต
ตารางแผนภูมิ รูปภาพ หรือข้อความเกิน 100 คำที่คัดลอกมาจากบทความของผู้อื่น จะต้องมีใบยินยอมจากผู้เขียนหรือผู้ทรงลิขสิทธิ์นั้นๆ และใหร้ะบุกำกับไว้ในเนื้อเรื่องด้วย
เอกสารอ้างอิง
1. Caccamese JF, Coletti DP. Deep neck infections: Clinical Considerations in Aggressive disease. Oral Maxill Surg Clin 2008; 20: 367-380
2. Wang LF, Kuo WR, Tsai SM, Huang KJ. Characterizations of life-threatening deep cervical space infections: a review of one hundred Ninety-Six cases. Am J Otolaryng 2003; 24 (2): 111-117
3. Yang W, Hu L, Wang Z, et al. Deep neck infection: a review of 130 cases in southern China. Medicine 2015; 94 (27): 1-7
4. Mejzlik J, Celakovsky P, Tucek L, et al. Univariate and multivariate models for the prediction of life-threatening complications in 586 cases of deep neck space infections: retrospective multi-institutional study. J Laryngol Otol 2017; 1-6
5. Suetrong S, Reechaipichitkul W, Chainansamit S, Piromchai P. Deep neck infection in adults: factor associated treatment outcomes. J med Assoc Thai 2017; 100 (suppl.6): S179-S188
6. เดชา หนุนพระเดช. Deep neck abscess: Clinical review in hadyai hospital: วารสารวิชาการเขต 12 2002; 13(4): 59-66
7. Singhal P, Kejriwal N, Lin Z, Tsutsui R, Ullal R. Optimal surgical management of descending Necrotizing mediastinitis: our experience and review of Literature. Heart Lung Circ 2008; 17: 124-128
8. Freeman RK, Vallieres E, Verrier ED, Karmy JR, Wood DE. Descending necrotizing mediastinitis: an analysis of the effects of serial surgical debridement on patient mortality. J thorac Cardiovasc Surg 2000; 119:260-7
9. Heim N, Wiedemeyer V, Reich RH, Martini M. The role of C- reactive protein and white blood cell count in the prediction of length of stay in hospital and severity of odontogenic abscess. J Cranio Maxill Surg. 2018; 46: 2220-2226
10. Marioni G, Rinaldi R, Staffieri C, et al. Deep neck Infection with dental origin: analysis of 85 Consecutive cases (2000-2006). Acta Oto-laryngol 2008; 128: 201-206
11. Marioni G, Fasanaro E, Favaretto N, et al. Are panels of Clinical, laboratory, radiological, and microbiological variables of prognostic value in deep neck infections? an analysis of 301 consecutive cases. Acta Oto-laryngol. 2019; 139(2): 214-218
12. Huang TT, Tseng FY, Liu TC, Hsu CJ, Chen YS. Deep neck infection in diabetic patients: comparison of clinical picture and outcomes with nondiabetic patients. Otolaryng Head Neck 2005: 132(6): 943-947
13. Hidaka H, Yamaguchi T, Hasegawa J, et al. Clinical and bacteriological influence of diabetes mellitus on deep neck infection: systematic review and meta-analysis. Head Neck 2015; 1536-1546
14. ปิยวรรณ คงตั้งจิตต์. Deep neck infection : เปรียบเทียบลักษณะทางคลินิก และผลการรักษาระหว่างผู้ป่วยเบาหวานและผู้ป่วยที่ไม่เป็นเบาหวาน. วารสารหู คอ จมูก และใบหน้า 2013; 14 (1); 36-51
15. Delamaire M, Margendre D, Moreno M, et al. Impaired leucocyte function in diabetic patients. Diabet Med 1997; 14: 29-34
16. Bakir S, Tanriverdi H, Gun R, et al. Deep neck space infections: a retrospective review of 173 cases. Am J Otolaryng Head Neck 2012; 33: 56-63
17. Hang TT, Liu TC, Chen PR, Tseng FY, Yeh TH, Chen YS. Deep neck infection: Analysis of 185 cases. Head Neck 2004; 854-860
18. Boscolo-Rizzo P, Marchiori C, Montolli F, Vaglia A, Mosto CD. Deep neck infection: a constant challenge. ORL. 2006; 68: 259-265
19. Velhonoja J, Laaveri M, Soukka T, Irjala H, Kinnunen I. Eur Arch Oto-Rhino-L. 2020; 277: 863-872
20. จักรพงศ์ คล้ายคลึง, ลลิตา เกษมสุวรรณ, บุญชู กุลประดิษฐารมณ์. Deep neck abscess: clinical review in Ramathibodi Hospital. วารสาร หู คอ จมูก และใบหน้า 2000; 1: 43-7
21. พัชรินทร์ วัชรินทร์ยานนท์. การศึกษาภาวะติดเชื้อของเยื่อหุ้มชั้นลึกบริเวณคอในโรงพยาบาลอุตรดิตถ์. Uttraradit Hospital Medical Journal 2014; 29(1): 32-42
22. สาธิต ก้านทอง. การศึกษาย้อนหลังอุบัติการณ์และผลการรักษาการติดเชื้อเป็นฝีหนองที่คอและใบหน้า ผู้ป่วย 491 ราย ที่โรงพยาบาลชัยภูมิ ตั้งแต่ พ.ศ. 2542-2550. ขอนแก่นเวชสาร 2008; 32(3):154-164
23. Heim N, Berger M, Wiedemeyer V, Riech R, Martini M. A mathematical approach Improves the predictability of length of hospitalization due to acute odontogenic infection: a retrospective investigation of 303 patients. J Cranio Maxill Surg. 2019; 47: 334-340
24. Kinzer S, Pfeiffer J, Becker S, Ridder G. Severe deep neck space infections and mediastinitis of odontogenic origin: Clinical relevance and implications for diagnosis and treatment. Acta Oto-laryngol 2009; 129: 62-70
25. Favaretto N, Fasanaro E, Staffieri, et al. Deep neck infections originating from the major salivary glands. Am J Otolaryng Head Neck 2015; 36: 559-564
26. บุญชัย วีรบุญชัย. การติดเชื้อบริเวณลำคอส่วนลึก. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์ 2001; 24(1): 173-180
27. กิร์ดนัย อัศวกุล. การติดเชื้อบริเวณช่องโพรงของศีรษะและลำคอในโรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา. วารสารหู คอ จมูกและใบหน้า. 2007; 8 (2): 44-48
28. วิชาญ จงประสาธน์สุข. การศึกษาผู้ป่วยติดเชื้อของเยื้อหุ้มชั้นลึกบริเวณคอ 127 รายในโรงพยาบาลน่าน. ลำปางเวชสาร 2011; 32(2): 42-50
29. Shah A, Ramola V, Nautiyal V. Aerobic microbiology and culture sensitivity of head and neck space infection of odontogenic origin. Natl J Maxilll Surg 2016; 7(1): 56-61
30. Adamson OO, Adeyemi MO, Gbotolorun OM, Oduyebo OO, Odeniyi O, Adeyemo WL. Comparison of sensitivity of bacteria isolated in odontogenic infections to ceftriaxone and amoxilillin-clavulanate. Afr Health Sci 2019; 19(3): 2414-2420
31. Han X, An J, Zhang Y, Gong X, He Y. Risk factors for life-threatening complications of maxillofacial space infection. J Craniofac Surg 2016; 27(2): 385-390
32. ชูเกียรติ วงศ์นิจศีล. การศึกษาผู้ป่วยติดเชื้อและมีฝีหนองของเยื้อหุ้มชั้นลึกบริเวณคอในโรงพยาบาลขอนแก่น. ขอนแก่นเวชสาร 2008; 32(2): 147-154
33. Riekert M, Kreppel M, Zoller JE, Zirk M, Annecke T, Schick VC. Severe odontogenic deep neck space infections: risk factors for difficult airways and ICU admissions. Oral Maxill Surg 2019; 23: 331-336
34. วุฒิเดช จรัสมานะโชติ. การศึกษาทบทวนผู้ป่วยติดเชื้อบริเวณช่องโพรงศีรษะและลำคอส่วนลึกในโรงพยาบาลเจ้าพระยายมราช. วารสารแพทย์เขต 4-5 2013; 32(3): 201-212
35. Zhang C, Tang Y, Zheng M, et al. Maxillofacial space infection experience in west china: a retrospective study of 212 cases. Int J Infect Dis 2010; 14: e414-e417
36. Yang SW, Lee MH, Lee YS, Huang SH, Chen TA, Fang TJ. Analysis of life-threatening complications of deep neck abscess and the impact of empiric antibiotics. ORL 2008; 70: 249-256
