การประเมินผลการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีภาวะโลหิตจางจาก ธาลัสซีเมียและฮีโมลโกลบินที่ผิดปกติ
คำสำคัญ:
ระดับน้ำตาลในเลือด ฮีโมโกลบินเอวันซี โรคเบาหวาน การควบคุมระดับน้ำตาลบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ เพื่อประเมินผลการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 และผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีภาวะโลหิตจางจากธาลัสซีเมียและฮีโมโกลบินที่ผิดปกติ โดยใช้ระดับ Fasting plasma glucose (FPG) และ Hemoglobin A1c (HbA1c) และศึกษาเปรียบเทียบ HbA1c ในผู้ป่วยทั่วไปที่มีภาวะโลหิตจางจากธาลัสซีเมียและฮีโมโกลบินที่ผิดปกติวิเคราะห์ด้วยวิธี Ion Exchange HPLC และ Boronate Affinity Chromatography วิธีการศึกษาเป็นการวิจัยเชิงพรรณนาจากข้อมูลย้อนหลังในกลุ่มผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 คัดเลือกกลุ่มที่ตรวจระดับ FPG, HbA1c และ Hb typing ผิดปกติ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา หาความสัมพันธ์ด้วยค่าสหสัมพันธ์เพียร์สัน สร้างสมการถดถอยเชิงเส้นและ Curve estimation ระหว่าง FPG กับ HbA1c ในการทำนายค่า HbA1c จาก FPG และการวิจัยแบบภาคตัดขวาง ทดสอบหาความแตกต่างด้วยสถิติทดสอบ t (t-test) ผลการวิจัย พบว่า ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 จำนวน 12,638 ราย พบว่าส่วนใหญ่เป็นกลุ่มควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้ (ร้อยละ 74.8) ชนิดควบคุมน้ำตาลไม่ได้ทั้งวันตรวจเลือดและช่วง 2-3 เดือนที่ผ่านมา (FPG>130 มก./ดล.และ HbA1c ≥7%) (ร้อยละ 62.2) พบว่าความสัมพันธ์ระหว่างระดับ FPG กับเพศ อายุ และHbA1c อยู่ในระดับปานกลาง สมการถดถอยเชิงเส้นระหว่าง FPG กับ HbA1c ได้ Y = 4.771 + 0.020X, p < 0.000 (R2 = 0.429) โดย HbA1c มีความสัมพันธ์กับ FPG อย่างมีนัยสำคัญ สมการสามารถทำนายความถูกต้องของค่า HbA1c ได้ร้อยละ 42.9 การศึกษาผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีภาวะโลหิตจางจากธาลัสซีเมียและฮีโมโกลบินที่ผิดปกติ จำนวน 65 ราย พบว่าส่วนใหญ่เป็นกลุ่มที่ควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้ชนิดควบคุมน้ำตาลไม่ได้ในวันตรวจเลือดแต่ควบคุมได้ช่วง 2-3 เดือนที่ผ่านมา ( FPG >130 มก./ดล.และ HbA1c < 7%) (ร้อยละ 64.6) พบว่าความสัมพันธ์ระหว่างระดับ FPG กับเพศ อายุ หน่วยบริการ และ HbA1c อยู่ในทิศทางเดียวกันระดับต่ำ สมการถดถอยเชิงเส้นระหว่าง FPG กับ HbA1c ได้สมการ Y = 4.866 + 0.002X, p=0.530 (R2 = 0.006) โดย HbA1c ไม่มีความสัมพันธ์กับ FPG อย่างมีนัยสำคัญ สมการไม่สามารถทำนายค่า HbA1c จากค่า FPG ได้ และเมื่อเปรียบเทียบระดับ HbA1c ที่วิเคราะห์ด้วยเครื่องวิธี Ion Exchange HPLC กับ Boronate Affinity Chromatography พบว่า Hb H disease, b-thalassemia trait, Hb E trait และ Homozygous Hb E มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ (p-value < 0.05) สรุป ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีภาวะโลหิตจางจากธาลัสซีเมียและฮีโมโกลบินที่ผิดปกติไม่สามารถใช้ค่า HbA1c ประเมินการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ เนื่องจากภาวะโลหิตจางจากธาลัสซีเมียและฮีโมโกลบินผิดปกติ ซึ่งอาจมีผลกระทบต่อความถูกต้องของการตรวจวัด HbA1c ผู้วิเคราะห์ต้องตระหนักและเลือกวิธีการตรวจ HbA1c ด้วยหลักการที่เหมาะสม
References
Diabetes Association of Thailand. (2017). Clinical Practice Guideline for Diabetes 2017. Bangkok: Diabetes Association of Thailand. (In Thai)
Hinzmann, R., Schlaeger, C., & Tran, C.T. (2012). What do need beyond hemoglobin A1c to get complete picture of glycemia in people with diabetes?. International Journal of Medical Sciences. 9(8), 665-681.
Kiewkarnka, W. (2012). Evaluation of Plasma Glucose from Hemoglobin A1c in Diabetic Patients. in Lampang Hospital. Journal of Medical Technology, 40 (2), 4236-4242. (In Thai)
Little, R.R., La’ulu, S.L., Hanson, S.E., Rohlfing, C.L., & Schmidt, R.L. (2015). Effect of 49 diffferent rare Hb variants on HbA1c measurement in eight methods. Journal of Diabetes Science and Technology. 9 : 849-856.
Nasir, M.N., Thevarajah, M., & Yean, C.Y. (2010). Hemoglobin variants detected by hemoglobin A1C (HbA1C) analysis and the effects on HbA1C measurements. International Journal of Diabetes in Developing Countries. 30(2), 86-90.
National Health Security Office. (2013). Evaluation of Care for Patients with Type 2 Diabetes Mellitus and Hypertension of Hospitals under the Ministry of Public Health and Bangkok Hospitals, 2012. Retrieved October 15, 2020, from https: // www. nhso.go.th/downloadfile/fund/CRCN55/1 (In Thai).
Mekvanich, N. (2014). A Study of the Relationships between Fasting Plasma Glucose and Hemoglobin A1c to Establish A Table of Mean Glucose Values in Diabetic Patients of Phranangklao Hospital. Journal of Medical Technology. 42 (2), 4974-4989. (In Thai)
Prasertwattanakorn, W. (2016).The effect of thalassemia and abnormal hemoglobin on the determination of hemoglobin A1C by Ion exchange HPLC, Boronate affinity chromatography and Immunoassay. Journal of Medical Technology, 44 (3), 5843-5853. (In Thai)
Sacks, D.B. (2012). A New Twist on the Path to Harmony. Diabetes Care. 35(12), 2674-80.
Wongrattana, C. (2010). Techniques for Using Statistics for Research (12th edition). Bangkok: Faculty of Education. Srinakharinwirot University. (In Thai)
Sieangdang, S. (2017). Self-Care Behavior of Diabetic Patients Who Cannot Control Blood Sugar Levels. Journal of the Southern College of Nursing and Public Health Network. 4 (1), 191-204. (In Thai)
Singhamat, P., Suwanchunee, S., Puttaraksa, T., Laibua., B. (2010). Effects of Hemoglobin E on the Measurement of Glycate Hemoglobin (HbA1c) by Ion Exchange Method, High Pressure Chromatography (Ion-Eexchange HPLC). Pediatric Journal. 17 (3), 163-166. (In Thai)
Srisudchai, N., Phitchapaiboon, S. (2018). Development and Validation of Hemoglobin Prediction Equation A One C in Type 2 Diabetes Patients at Phanat Nikhom Hospital. Thai Journal of Communication 11 (1), 215-225. (In Thai)
Treewachareekorn, M., Chaloeisap., S. (2016). Comparative Study of Hemoglobin A1C Levels Measured by Turbidimetric Inhibition Immunoassay and Boronate Affinity HPLC Method in Wachira Hospital, Vachiravechsarn and Urban Journal of Medicine. 60 (4), 261-268. (In Thai)
Vongsunopparat, B. Ngamukos, C., Saibuathong, N. (2008). Blood Sugar Control of Diabetic Patients After Attending The Group Self-Management Diabetes Education Program. Ramathibodi Nursing Journal. 14 (3), 289-297. (In Thai)
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2021 วารสารสาธารณสุขและวิทยาศาสตร์สุขภาพ
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความทุกบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของ วารสารสาธารณสุข
