ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเครียดในผู้สูงอายุที่อาศัยในชุมชนพื้นที่สูงและห่างไกล จังหวัดเชียงใหม่

ผู้แต่ง

  • ถาวร ล่อกา คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ วิทยาเขตแม่ฮ่องสอน
  • ประภัสสร ธรรมเมธา คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ วิทยาเขตแม่ฮ่องสอน
  • สายหยุด มูลเพ็ชร์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่
  • ศุภิสรา ดิหน่อโพ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่
  • ปริศนา นวลบุญเรือง คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ วิทยาเขตแม่ฮ่องสอน
  • ประวีดา คำแดง คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ วิทยาเขตแม่ฮ่องสอน
  • พีรพรรณ อภิวงค์วาร คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ วิทยาเขตแม่ฮ่องสอน

คำสำคัญ:

ความเครียด, ผู้สูงอายุ, พื้นที่สูงและห่างไกล , ปัจจัย

บทคัดย่อ

ความเครียดส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตและการดำรงชีวิตของผู้สูงอายุโดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้สูงอายุในกลุ่มด้อยโอกาส การศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบตัดขวางครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินระดับความเครียดของผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในพื้นที่สูงและห่างไกลในเขตพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ และวิเคราะห์ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเครียดของผู้สูงอายุ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุจำนวน 174 คน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการใช้แบบประเมินความเครียด (ST-5) และแบบสอบถามเกี่ยวกับปัจจัยที่เกี่ยวข้อง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา และสถิติการวิเคราะห์การถดถอยเชิงพหุ

             ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีอายุเฉลี่ย 71.20 (60 -100 ปี) ผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในพื้นที่สูงและห่างไกลมีความเครียดระดับปานกลาง มาก และมากที่สุด ร้อยละ 33.33, 37.36 และ 29.31 ตามลำดับ ภาวะความเครียดของผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในพื้นที่สูงและห่างไกลมีความสัมพันธ์เชิงเส้นพหุกับปัจจัยด้านเพศ อายุ รายได้ การใช้สมาร์ทโฟน และการเข้าร่วมกิจกรรมผู้สูงอายุ โดยมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ปัจจัยด้านเพศ อายุ รายได้ การใช้สมาร์ทโฟน และการเข้าร่วมกิจกรรมผู้สูงอายุ สามารถร่วมกันทำนายภาวะความเครียดในผู้สูงอายุชาติพันธุ์ได้ร้อยละ 17 (p < .001) อัตราการประสบความเครียดที่สูงในผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในพื้นที่สูงและห่างไกลบ่งชี้ถึงความจำเป็นในการศึกษาวิจัยเชิงลึกเพื่อวางแผนการจัดบริการสุขภาพและสังคมที่เหมาะสมต่อไป

References

Akila, G. V., Arvind, B. A., & Isaac, A. (2019). Comparative assessment of psychosocial status of elderly in urban and rural areas, Karnataka, India. Journal of family medicine and primary care, 8 (9), 2870–2876.

Busch, P.A., Hausvik, G.I., Ropstad, O.K. & Pettersen, D. (2021). Smartphone usage among older adults. Comput Human Behav, 121: 1-12.

Chai, X. & Kalyal, H. (2019). Cell Phone use and happiness among Chinese older adults: does rural/urban residence status matter? Research on Aging, 41 (1): 85-109.

da Cruz, W.M., D' Oliveira, A., Dominski, F.H., Diotaiuti, P. & Andrade, A. (2022). Mental health of older people in social isolation: the role of physical activity at home during the COVID-19 pandemic. Sport Sci Health, 18 (2): 597-602.

Daniel, W.W. & Cross, C.L. (2013). Biostatistics: a foundation for analysis in the health sciences (10th ed.) Hoboken: JohnWiley & Sons, Inc.

Foundation of Thai gerontology research and development institute. (2022). Situation of the Thai older persons 2021. Nakhon Pathom: Institute for Population and Social Research, Mahidol University.

Galiana, L., Tomás, J. M., Fernández, I., & Oliver, A. (2020). Predicting well-being among the elderly: the role of coping strategies. Frontiers in psychology, 11, 616. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.00616

Issalillah, F., & Aisyah, N. (2022). The elderly and the determinants of stress. Journal of Social Science Studies, 2(1), 9-12.

Jaichuai, C. (2008). Lisu’s gender role in daily life: A case study of Baan Paekzam, Wiang Haeng district, Chiang Mai province (Master of Science in Geosocial Based Sustainable). Chiang Mai: Maejo University. (in Thai)

Jang, H.-Y. (2020). Factors associated with successful aging among community-dwelling older adults based on ecological system model. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(9), 3220. https://doi.org/10.3390/ijerph17093220

Khamluang P. (2022). A Model of Stress Management Among Tai Lue Aging People in Nan Province by Participation of network Partners (Thesis Doctor of Public Health). Phitsanulok: Naresuan University. (in Thai)

Khamluang, P., Sudnongbua, S. (2020). The elderly Tai Lue ethnic group and stress that should not be overlooked. Sukhothai Thammathirat Open University Journal, 33(2): 19-34. (in Thai)

Li, Y.T. & Tung, T.H. (2020). Effects of protective factors on the depressive status of elderly people in Taiwan. Medicine, 99(1): e18461.

Luo, M., Ding, D., Bauman, A., Negin, J. & Phongsavan, P. (2020). Social engagement pattern, health behaviors and subjective well-being of older adults: an international perspective using WHO-SAGE survey data. BMC Public Health, 20:99.

Méndez-Chacón, E. (2022). Gender differences in perceived stress and its relationship to telomere length in Costa Rican adults. Front. Psychol. 13:712660.

Miguel, P. & Vicerra, M. (2022). Mental stress and well-being among low-income older adults during COVID-19

pandemic. Asian J Soc Health Behav, 5(3): 101-7.

Muhammad, T., Srivastava, S. & Sekher, T.V. (2021). Association of self-perceived income status with psychological distress and subjective well-being: a cross-sectional study among older adults in India. BMC Psychol, 9: 1-13.

Nualsithong, N., Phuchongchai, T., Buajan, A. & Phattarasirisomboon, P. (2021). Stress and depression of the elderly with chronic diseases in Na Siew sub-district, Muang Chaiyaphum district, Chaiyaphum province. The public health journal of Burapha university, 16(2): 79-89. (in Thai)

Ong, F.S., Phillips, D.R. & Chai, S.T. (2013). Life events and stress: do older men and women in Malaysia cope differently as consumers? J Cross Cult Gerontol, 28: 195-210.

Pegthong, D., Rakwong, D., Seasahet, N., Pantusah, A., Woradat, S. & Chaimay, B. (2020). Health promotion among elderly people in community: stress and stress management approaches. Academic Journal of Community Public Health, 6(1): 1-11. (in Thai)

Salleh, M.R. (2008). Life event, stress and illness. Malaysian Journal of Medical Sciences, 15(4): 9-18.

Seangpraw, K., Auttama, N., Kumar, R., Somrongthong, R., Tonchoy, P., Panta, P. (2020). Stress and associated risk factors among the elderly: across-sectional study from rural area of Thailand. F1000Res, 8:655.

Sirichayanukul, B. & Khutmuang, S. (2018). Male-Female roles and beliefs in ethnic folktales. Journal of Social Academic,11(3): 293-301. (in Thai)

Thapa, D.K., Visentin, D.C. Kornhaber, R. & Cleary, M. (2020). Prevalence and factors associated with depression, anxiety, and stress symptoms among older adults: a cross-sectional population-based study. Nursing and Health Sciences, 22(4): 1139-1152.

Thomas, P.A., Liu, H. & Umberson, D. (2017). Family relationships and well-being. Innovation in Aging, 1(3): 1-11.

Tian, H. & Wang, Y. (2023). Mobile phone addiction and sleep quality among older people: The mediating roles of depression and loneliness. Behav Sci, 13(2):153.

Vannini, P., Gagliardi, G. P., Kuppe, M., Dossett, M. L., Donovan, N. J., Gatchel, J. R., Quiroz, Y. T., Premnath, P. Y., Amariglio, R., Sperling, R. A., & Marshall, G. A. (2021). Stress, resilience, and coping strategies in a sample of community-dwelling older adults during COVID-19. Journal of psychiatric research, 138, 176–185.

Vasunilashorn, S., Glei, D.A., Weinstein, M. & Goldman, N. (2013). Perceived stress and mortality in a Taiwanese older adult population. Stress, 16(6): 600-6.

Wang, L., Yang, L., Di, X. & Dai, X. (2020). Family support, multidimensional health, and living satisfaction among the elderly: a case from Shannaxi province, China. Int. J. Environ. Res. and Public health, 17, 8434.

Xu, Y., Zeng, K., Dong, L., Zheng, X., Si, Y. (2023). Understanding older adults' smartphone addiction in the digital age: empirical evidence from China. Front Public Health, 11:1136494.

Yoon, S. & Choi, S. (2022). Stress-related to COVID-19, anxiety, and protective factors among middle-aged and older adults in the largest outbreak areas in South Korea. Aging Ment Health, 26(10): 2090-9.

Zhang, C., Qing, N. & Zhang, S. (2021). The impact of leisure activities on the mental health of older adults: The mediating effect of social support and perceived stress. J Healthc Eng;Article, ID 6264447: 1-11.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2023-11-09