บทบาทของนักกายภาพบำบัดในการดูแลผู้สูงอายุและทำงานร่วมกับทีมสหสาขาวิชาชีพ คลินิกผู้สูงอายุ โรงพยาบาลตากสินในสังคมสูงวัยอย่างสมบูรณ์

ศศิพร  เกรียงเชี่ยวชาญ; อัปสร  จันทร์ขจร; เยาวนิจ  ด่านวานิชกุล; สุพิชชา  วังรัตนากร; กรแก้ว  แก้วพรรณา

ผู้แต่ง

ศศิพร เกรียงเชี่ยวชาญ กลุ่มงานเวชกรรมฟื้นฟู โรงพยาบาลตากสิน สำนักการแพทย์ กรุงเทพมหานคร
อัปสร จันทร์ขจร กลุ่มงานเวชกรรมฟื้นฟู โรงพยาบาลตากสิน สำนักการแพทย์ กรุงเทพมหานคร
เยาวนิจ ด่านวานิชกุล กลุ่มงานเวชกรรมฟื้นฟู โรงพยาบาลตากสิน สำนักการแพทย์ กรุงเทพมหานคร
สุพิชชา วังรัตนากร กลุ่มงานเวชกรรมฟื้นฟู โรงพยาบาลตากสิน สำนักการแพทย์ กรุงเทพมหานคร
กรแก้ว แก้วพรรณา กลุ่มงานเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ โรงพยาบาลตากสิน สำนักการแพทย์ กรุงเทพมหานคร

คำสำคัญ:

นักกายภาพบำบัด, สังคมสูงวัยอย่างสมบูรณ์, คลินิกผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

ปัจจุบันประเทศไทยเข้าสู่สังคมสูงวัยอย่างสมบูรณ์ คลินิกผู้สูงอายุนับเป็นจุดเริ่มต้นในการพัฒนาการบริการดูแลรักษาผู้สูงอายุในโรงพยาบาล นักกายภาพบำบัดปฏิบัติงานที่คลินิกผู้สูงอายุ โรงพยาบาลตากสิน ดูแลผู้สูงอายุแบบตั้งรับการส่งปรึกษาเฉพาะราย ตรวจประเมินปัญหาทางกายภาพบำบัด ให้คำแนะนำและการรักษาอย่างง่าย ซึ่งไม่ครอบคลุมกับสุขภาพผู้สูงอายุที่มีความซับซ้อนเกิดจากหลายพยาธิสภาพ ต้องดูแลแบบองค์รวมร่วมกับทีมสหสาขาวิชาชีพเพื่อให้ผู้สงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ดี นักกายภาพบำบัดจึงได้พัฒนารูปแบบและแนวทางการดูแลผู้สูงอายุให้ครอบคลุม โดยดูแลผู้สูงอายุแบบเชิงรุก 2 ด้านทั้งการคัดกรอง/ ตรวจประเมินความเสี่ยงต่อภาวะหกล้มและตรวจประเมินปัญหาทางกายภาพบำบัด ในรายที่ได้รับการคัดกรอง/ ตรวจประเมินความเสี่ยงภาวะหกล้ม จะมีการแจ้งผลการประเมิน ให้คำแนะนำและฝึกการทรงตัว ส่วนในรายที่มีปัญหาทางกายภาพบำบัด จะได้รับคำแนะนำปฏิบัติตัว รักษาอย่างง่ายที่คลินิกผู้สูงอายุและส่งต่อการรักษาในกรณีจำเป็น โดยนัดติดตามผลการรักษา ประชุมปัญหาผู้สูงอายุแยกตามกลุ่มอาการและเยี่ยมบ้านร่วมกับทีมสหสาขาวิชาชีพ จึงได้จัดทำแนวทางการปฏิบัติงานบริการกายภาพบำบัดในการทำงานร่วมกับคลินิกผู้สูงอายุ โรงพยาบาลตากสิน เพื่อให้นักกายภาพบำบัดดูแลผู้สูงอายุอย่างเป็นมาตรฐานเดียวกัน ผู้สูงอายุได้รับการดูแลอย่างเหมาะสมและปลอดภัยตามมาตรฐานวิชาชีพกายภาพบำบัด ทำงานร่วมกับทีมสหสาขาวิชาชีพได้ลื่นไหลคล่องตัว จัดทำและเผยแพร่หนังสือและหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เรื่อง คู่มือออกกำลังกาย “รู้ทันกาย ก่อนวัยสูง...สูงวัย” เพื่อให้ผู้สูงอายุและผู้สนใจได้รับความรู้การออกกำลังกายที่มีรูปภาพชัดเจน คำอธิบายที่ละเอียดและนำไปปฏิบัติตามได้ง่าย บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำข้อมูลการดูแลผู้สูงอายุซึ่งประยุกต์จากการนำความรู้และประสบการณ์ที่นักกายภาพบำบัดปฏิบัติงานที่คลินิกผู้สูงอายุ โรงพยาบาลตากสินตลอดสิบปีที่ผ่านมา ใช้เป็นแนวทางแก่นักกายภาพบำบัดโรงพยาบาลอื่นหรือบุคลากรทางการแพทย์ที่สนใจนำไปปรับใช้ในการดูแลผู้สูงอายุและนำสื่อหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ไปใช้หรือเผยแพร่แก่ผู้สนใจต่อไป

เอกสารอ้างอิง

Assantachai, P. (2016). Thai Gerontology and Geriatric Medicine: From past to present. Journal of Gerontology and Geriatric Medicine, 15(3): 41-50. (in Thai)

Bischoff, H.A., Stahelin, H.B, Monsch, A.U., Iversen, M.D., Weyh, A., Dechend, M.V.et al. (2003). Identifying a cut-off point for normal mobility: a comparison of the timed ‘up and go’ test in community-dwelling and institutionalised elderly women. Age ageing, 32(3): 315-320.

Campbell, L.J., Cole, K.D. (1987). Geriatric assessment teams. Clinics in Geriatric Medicine, 3(1): 99-110.

Carter, V., Jain, T., James, J., Cornwall, M., Aldrich, A., de Heer, H.D. (2019). The 3-m backwards walk and retrospective falls: diagnostic accuracy of a novel clinical measure. Journal of Geriatric Physical Therapy, 42(4): 249-255.

Chomiak, T., Pereira, F. V., Hu, B. (2015). The single-leg-stance test in Parkinson’s disease. Journal of Clinical Medicine Research, 7(3): 182-185.

Christopher, A., Kraft, E., Olenick, H., Kiesling, R., Doty, A. (2021). The reliability and validity of the Timed Up and Go as a clinical tool in individuals with and without disabilities acrtoss a lifespan: a systematic review. Disability and Rehabilitation, 43(13): 1799-1813.

Criss, M.G., Wingood, M., Staples, W. H., Southard, V., Miller, K. L., Norris, T. L. et al. (2022). APTA Geriatrics' Guiding Principles for Best Practices in Geriatric Physical Therapy: An Executive Summary. Journal of Geriatric Physical Therapy, 45(2): 70-75.

Criter, R.E., Honaker, J.A. (2016). Identifying Balance Measures Most Likely to Identify Recent Falls. Journal of Geriatric Physical Therapy, 39(1): 30-37.

Foundation of Thai Gerontology Research and Development Institute. (2014). Situation of the Thai Elderly 2014. Retrieved 21 January, 2025 from https://www.dop.go.th/download/knowledge/knowledge_th_20161608145327_1.pdf

Fritz, N. F, Worstell, A. M., Kloos, A. D., Siles, A. B., White, S. E., Kegelmeyer, D. A. (2013). Backward walking measures are sensitive to age-related changes in mobility and balance. Gait & Posture, 37(4): 539-597.

Ganz, D.A., Latham, N.K. (2020). Prevention of Falls in Community-Dwelling Older Adults. New England Journal of Medicine, 382(8): 734-743.

Jones, C. J, Rikli, R. E. (2002). Measuring functional fitness of older adults. The Journal on Active Aging, March April: 24-30.

Kim, K. J., Gimmom, Y., Millar, J., Brewer, K., Serrador, J., Schubert, M. C. (2021). The Instrumented Timed “Up & Go” Test Distinguishes Turning Characteristics in Vestibular Hypofunction. Physical Therapy, 101(7)

Lark, S.D., McCarthy, P. W., Rowe, D.A. (2011). Reliability of the parallel walk test for the elderly. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 92(5): 812-817.

Lark, S.D., Pasupuleti, S. (2009). Validity of a functional dynamic walking test for the elderly. Arch Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 90(3): 470-474.

National Statistical Office. (2024). The 2024 Survey of the Older Persons in Thailand. Bangkok: Ministry of Digital Economy and Society. Retrieved 22 February, 2025 from https://www.nso.go.th/nsoweb/storage/survey_detail/2025/20250103144326_51634. pdf. (in Thai)

Podsiadlo, D., Richardson, S. (1991). The timed "Up& Go": a test of basic functional mobility for frail elderly persons. Journal of the American Geriatrics Society, 39(2): 142-148.

Rakkamon, W., Chueahor, K. (2025). Journal of Prachomklao College of Nursing, 8(1): 145-156. (in Thai)

World Health Organization. (2015). World report on aging and health. Geneva: World Health Organization. Retrieved 1 February, 2025 from https:///iris.who.int/bitstream/handle/10665/186463/9789240694811_eng.pdf. World Health Organization. (2021). Falls. Retrieved 25 July, 2025 from https://www.who.int/violnews-room/fact-sheets/detail/falls/