อาการและอาการแสดงทางคลินิกที่เป็นสัญญาณเตือนเพื่อการคัดกรองและวินิจฉัย วัณโรคปอด ในผู้ป่วยเบาหวาน โรงพยาบาลภูเขียวเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดชัยภูมิ

บทคัดย่อ

    การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอาการและอาการแสดงทางคลินิกเพื่อการคัดกรองและวินิจฉัยวัณโรคปอดในผู้ป่วยเบาหวาน  ทำการศึกษาย้อนหลังแบบที่มีกลุ่มศึกษาและกลุ่มควบคุม (Retrospective case control study) จากการทบทวนข้อมูลเวชระเบียน แบ่งกลุ่มตัวอย่างเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มผู้ป่วยเบาหวานที่เป็นวัณโรคปอด จำนวน 59 คนและกลุ่มผู้ป่วยเบาหวานที่ไม่เป็นวัณโรค จำนวน 166 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงเปรียบเทียบด้วย Odd Ratio (OR) ภายใต้ช่วงความเชื่อมั่นที่ร้อยละ 95  ผลการวิจัยพบอัตราความชุกการเกิดวัณโรคปอดในผู้ป่วยเบาหวาน 14.99 รายต่อประชากรเบาหวาน 1,000 คน  อัตราความชุกวัณโรคปอดในเพศชายและเพศหญิงเท่ากับ 7.62 และ 7.33 รายต่อประชากรเบาหวาน 1,000 คน  ส่วนใหญ่พบในช่วงอายุ 50-59 ปีคิดเป็น 5.59 รายต่อประชากรเบาหวาน 1,000 คน และอาศัยอยู่นอกเขตเทศบาลคิดเป็นความชุก 12.45 รายต่อประชากรเบาหวาน 1,000 คน ข้อมูลอาการและอาการแสดงทางคลินิกในการคัดกรองและวินิจฉัยวัณโรคปอดในผู้ป่วยเบาหวาน  ได้แก่ อาการเบื่ออาหารหรือรับประทานอาหารไม่อร่อย   มีไข้ต่ำๆ หรือไข้เรื้อรัง  มีน้ำหนักที่ลดลงมากกว่า 3 กิโลกรัมในเวลา 3 เดือน มีอาการของภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำบ่อยๆ มีอาการไอเรื้อรังและมีค่าน้ำตาลสะสม (HbA1c) ที่มากกว่า 8.5 มิลลิกรัมเปอร์เซ็นต์ จากผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่า อัตราความชุกวัณโรคปอดในผู้ป่วยเบาหวานค่อนข้างสูง  ดังนั้นการคัดกรองผู้ป่วยเบาหวานทุกรายจากอาการและอาการแสดงทางคลินิก จะเป็นแนวทางหนึ่งในการค้นหาผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ให้ได้รับการรักษาที่รวดเร็ว และป้องกันการแพร่กระจายเชื้อวัณโรคปอดในวงกว้างได้ต่อไป